کتاب فرآیندهای برداشت، خشک کردن و فرآوری گیاهان دارویی و معطر توسط آقایان فرزاد نجفی، محمدتقی عبادی و جلال عباسیان ترجمه و توسط انتشارات دانشگاه شهید بهشتی چاپ و منتشر شد.

رئیس مرکز تحقیقات منابع طبیعی و کشاورزی لرستان گفت: طی فرآیندخشک کردن گیاهان دارویی باید میزان مناسبی از رطوبت درون بافت گیاه باقی گذارده شود. مهندس قربانی در گفتگو با خبرنگارخبرگزاری دانشجویان ایران(ایسنا)منطقه لرستان،در خصوص خشک کردن (Dehydration / Drying) گیاهان دارویی افزود: اگرچه خارج نمودن آب اضافی موجود در بافت‏های اندام مورد نظر از […]

یک کتاب کاربردی در زمینه صنعت گیاهان دارویی و معطر به زبان فارسی ترجمه شد.

فرآیندهای برداشت، خشک کردن و فرآوری

 گیاهان دارویی و معطر

فرآیندهای برداشت، خشک کردن و فرآوری گیاهان دارویی و معطر

Medicinal and Aromatic Crops: Harvesting, Drying, and Processing

مترجمین:

دکتر فرزاد نجفی، مهندس محمّدتقی عبادی، مهندس جلال عباسیان

مرکز چاپ و انتشارات دانشگاه شهید بهشتی تهران

 ISBN: ۹۷۸۹۶۴۴۵۷۲۲۴۱

۳۸۰ صفحه

این کتاب همزمان با نخستين جشنواره ملي و نمايشگاه گیاهان دارویی، فرآورده‌های طبيعي و طب سنتي ايران (ستاد توسعه علوم و فناوری گیاهان دارویی و طب ایرانی- معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری) در ۲۲ خردادماه ۱۳۹۱ معرفی گردید.

مقدمه مترجمین
رویکرد جهانی به سمت استفاده های مختلف درمانی، غذایی، صنعتی و … از گیاهان دارویی و معطر، موجب تبدیل صنعت تولید و فرآوری این گیاهان به یکی از صنایع سودآور و مهم در سراسر دنیا گشته است. صنعتی که از مراحل انتخاب و اهلی سازی گیاهان دارویی تا کشت و فرآوری آنرا شامل شده و رشته های مختلف علمی را در درون خود جای داده است.
برداشت، خشک کردن و فرآوری گیاهان دارویی از مهمترین حلقه های مغفول مانده از این زنجیره صنعتی در ایران هستند که نیاز به تحقیقات و آموزش های خاص در زمینه مکانیزه کردن این عملیات و انجام هرچه دقیقتر آنها در ایران به وضوح احساس می شود. شاید بتوان یکی از مهمترین دلایل این امر را عدم وجود منابع معتبر علمی درباره فرآیندهای پس از برداشت گیاهان دارویی و معطر دانست که موجب نادیده گرفته شدن این فرآیندها توسط مجامع علمی و دانشگاهی شده است.
مجموعه حاضر، یکی از بهترین و مهمترین منابع علمی روز دنیا در زمینه فرآیندهای پس از برداشت گیاهان دارویی و معطر است که به ارائه بحثهای تخصصی پیرامون مباحث مهم برداشت، خشک کردن و فرآوری این گیاهان می پردازد. خوانندگان کتاب، در فصول مختلف آن به ایده های نوین و خلاقانه جهت مکانیزه کردن عملیات کشاورزی مربوط به گیاهان دارویی آشنا می شوند که می تواند آغازگر حرکت دست اندرکاران علوم مربوطه به این سمت باشد.
این کتاب با تأکید و حمایت بنیانگذار علم نوین تولید و فرآوری گیاهان دارویی ایران، مرحوم دکتر رضا امیدبیگی ترجمه گردیده و در دسترس علاقمندان قرار می گیرد. گرچه دست تقدیر الهی مهلت نداد تا مقدمه ای که قرار بود توسط این استاد گرانقدر بر این کتاب نگاشته شود به ثمر برسد، لیکن این کتاب به روح آن استاد فرزانه تقدیم می گردد. باشد که پویندگان راه این علم، خدمات شایان مرحوم دکتر امیدبیگی را از یاد نبرده و روح بزرگ وی را در ثواب دانش اندوزی و تولیدات علمی خویش شریک نمایند.
با وجود دقت و تلاش فراوان گروه مترجمین در جهت ترجمه دقیق و بی کم و کاست کتاب و تطابق حداکثری مفاهیم با نسخه اصلی آن، بی شک هیچ اثری خالی از مشکل و بی نیاز از انتقاد متخصصین و دلسوزان نبوده و نظرات متخصصین امر می تواند باعث ارتقای سطح کیفی آن در چاپ های بعدی گردیده و موجب امتنان اینجانبان خواهد بود.

فرزاد نجفی، محمّدتقی عبادی، جلال عباسیان

فهرست مطالب کتاب

فصل اول  – مقدمه
ویژگی های تولید گیاهان دارویی و معطر
مراحل تولید 
کیفیت و ایمنی 
میزان خلوص گیاهان دارویی و معطر 
ویژگی های بیوشیمیایی و حسی گیاهان دارویی و معطر 
روش های کشاورزی سودمند
ارتقاء كيفيت 
جنبه هاي زیست محیطی توليد گياهان دارويي و معطر 
بهره برداري بي رويه 
آلودگي محيط زيست 
توليد مكانيزه ی گياهان دارويي و معطر 
بهينه سازي در روش هاي توليد 

فصل دوم – برداشت
مقدمه 
برداشت دستی و نیمه مکانیزه 
برداشت مکانیزه 
برداشت ریشه و پیاز 
برداشت برگ و ساقه 
برداشت گل 
برداشت میوه ها و دانه ها 
برداشت خاص 
حمل و نقل 

فصل سوم – خشک کردن
مقدمه 
کيفيت ماده گياهي 
اصول خشک کردن گياهان دارويي و معطر 
خشک کردن طبيعي 
خشک کردن با هواي داغ 
خشک کردن با انرژی ميکروويو 
خشک کردن انجمادی (تصعیدی) 
پارامترهاي خشک کردن با هواي داغ 
اثر دماي خشک کردن بر روي مواد مؤثره 
تاثیر دماي خشک کردن بر روي رنگ گیاهان دارویی و معطر 
تاثیر دماي خشک کردن بر روي انرژي ويژه خشک کردن 
تاثیر رطوبت نسبي هوا بر روي خشک کردن 
تاثیر سرعت جریان هوا بر روی خشک کردن 
خشک کن هاي هواي داغ 
انتخاب خشک کن، بازبيني و کنترل 
انتخاب خشک کن 
عمليات بازبيني و کنترل 
کنترل میزان رطوبت ماده گياهي 
استفاده از انرژي های تجديد پذیر
انرژي خورشيدي 
مواد زیستی جامد 
مواد زیستی مايع و گاز 
موانع و پيش نيازهاي استفاده از منابع تجدید شونده 

فصل چهارم – فرآوری مکانیکی
مقدمه 
فرآوری های قبل از خشک کردن 
تمیز کردن – شستشو 
جداسازی و درجه بندی قبل از خشک کردن
فرآیندهای پس از خشک کردن 
حذف قطعات گیاهی – بوجاری 
کاهش اندازه قطعات گیاهی 
برش 
خرد کردن و شکستن 
آسیاب کردن 
دستگاه های برش 
دستگاه های خرد کننده 
ابزارهای آسیاب کردن 
ابزارهای تخصصی جهت کاهش اندازه ی قطعات گیاهی 
جداسازی و درجه بندی مواد گیاهی پس از خشک کردن 
جداسازی و درجه بندی بر اساس اندازه و ابعاد 
جداسازی و درجه بندی بوسیله ی جریان هوا 
جداسازی و درجه بندی بر مبنای تفاوت در ضریب اصطکاک و مقاومت به لغزیدن 
سایر روش ها و عملیات جداسازی و درجه بندی 
سایر انواع فرآوری های مکانیکی 

فصل پنجم – استخراج مواد مؤثره
مقدمه 
روش های مرسوم استخراج 
تقطیر 
تقطیر با آب 
تولید سنتی اسانس گل محمدی 
تولید صنعتی اسانس گل محمدی 
تقطیر با آب و بخار 
تقطیر با بخار (تقطیر با بخار مستقیم) 
استخراج با روش فشردن سرد 
استخراج با حلال ها 
استخراج با حلال های آلی
استخراج عطر با چربی سرد 
استخراج با سیال های گرم یا داغ (روش خیساندن) 
استخراج توسط حلال و با بهره گیری از امواج مافوق صوت 
روشهای نوین استخراج مواد موثره 
استخراج با استفاده از سیال های فوق بحرانی 
استخراج با دی اکسید کربن فوق بحرانی
استخراج توسط آب بحرانی (آب فوق داغ) 
استخراج با کمک امواج مایکروویو 
استخراج با فیتول 

فصل ششم – کاربردهایِ صنعتیِ گیاهان دارویی و معطر
مقدمه 
اهداف دارویی و درمانی 
غذا و اجزای غذاها 
چای های گیاهی 
صنایع آرایشی و بهداشتی، عطرسازی و آروماتراپی 
کنترل آفات و بیماری های گیاهی 
استفاده های غیرمتداول از گیاهان دارویی و معطر

فصل هفتم – تصمیم گیری
مقدمه
روند تصمیم گیری
عوامل موثر در تصمیم گیری در زمینه سرمایه گذاری های جدید
اشتیاق یا انگیزش
اطلاعات
منابع
ابهام و ریسک
بازاریابی
سودآوری
تجزیه و تحلیل های مالی
ایجاد گزینه های جایگزین
طراحی سیستم برای هزینه یا درآمد
مرحله سطحی
مرحله گردش مالی (جریان نقدی)
نرم افزار تصمیم گیری

منابع و مآخذ 

قیمت کتاب: ده هزار تومان

مراکز پخش و فروش این کتاب: 

۱- انتشارات دانشگاه شهید بهشتی تهران

فروشگاه کتاب (جناب آقای رحمتی): ۲۹۹۰۲۸۲۸ (۰۲۱)

مسئول توزیع و فروش کتاب (جناب آقای مَکّی): ۲۹۹۰۲۰۸۴ (۰۲۱) 

۲- مرکز پخش کتابیران: ۱۷- ۶۶۵۶۶۵۱۰ (۰۲۱)

فروشگاه شماره ۱ کتابیران
خیابان انقلاب، بین خیابان فروردین و فخررازی، روبروی دانشگاه تهران، مجتمع فرهنگی فروزنده، طبقه همکف، واحد ۳۱۶
تلفن: ۴-۶۶۹۵۲۹۳۳

فروشگاه شماره ۲ کتابیران
خیابان انقلاب ، بین خیابان فروردین و فخررازی، روبروی دانشگاه تهران، مجتمع فرهنگی فروزنده، طبقه همکف، واحد ۳۱۹
تلفن: ۶۶۹۶۳۵۵۴ – ۶۶۹۵۳۴۶۲

افزایش کیفیت و کمیت محصولات کشاورزی با توسعه فناوری‌های جدید فراهم می‌شود و در همین راستا دستگاه خشک‌کن اسانس‌گیر و عرق‌گیر همزمان با خشک‌کردن میوه‌ و گیاهان دارویی را ساختیم.

سطح زیر کشت سماق در این شهرستان به عنوان تنها منطقه کشت در خراسان رضوی و قطب تولید سماق کشور در سال زراعی جاری با حدود هفت درصد افزایش نسبت به پارسال به هزار و ۴۵۰ هکتار رسیده است.

اخیراً دو شرکت دانش‌بنیان گیلانی طی تفاهم‌نامه‌ای با بررسی دو گیاه دارویی گل‌گاوزبان و بابونه، موفق به دستاوردهای بزرگی در این حوزه شده‌اند تا جایی که شرایط صادرات محصولاتشان نیز فراهم‌شده است.

استفاده از جوشانده گیاهان مریم گلی و برگ کرفس وحشی به صورت شستشوی ملایم مخاط دهان و غرغره کردن دهان می‌تواند در بهبود بیماری برفک دهان موثر باشد.

خشکسالی، بهانه‌ای برای گرانی بیشتر گیاهان دارویی در بازار مشهد شده است.

متخصص و مدرس طب ایرانی با بیان اینکه میل کردن میوه عناب که از میوه‌های بومی استان است، در روند درمان کرونا موثر است، گفت: خوردن کدو حلوایی پخته شده، حریره بادام، پوره عناب و سیب، می‌تواند میزان سرفه‌ های خشک را در بیماری کرونا کاهش دهد.

انتخاب نوع خشک کن یکی از مهمترین تصمیمات در راه اندازی یک خط تولید گیاهان دارویی و معطر است.