اثر درمانی گیاهان دارویی، از دیرباز مورد توجه انسان بوده و امروزه نیز این گیاهان برای درمان انواع بیماریها مورداستفاده قرار میگیرند. محققین ایرانی، در همین خصوص، تأثیرات گیاه کرچک را برای درمان زخم معده، بررسی نمودهاند.
خانواده های اصلی متابولیت های ثانویه، ترپنوئیدها، ترکیبات فنولی و آلکالوئیدها (یا ترکیبات نیترروژن دار سبک) و پلی کتیدها می باشند. متابولیت های ثانویه توزیع کمتری در طبیعت دارند و در ارگانیسم های ویژه ای یافت می شوند.
کتابی تحت عنوان “ترکیبات سازنده گیاهان دارویی (مقدمه ای بر شیمی و خواص درمانی گیاهان دارویی)” توسط خانم دکتر مریم مهاجرانی -عضو هیات علمی دانشگاه مازندران- و آقای دکتر رحمت اله توکلی -عضو هیات علمی موسسه آموزش عالی مازیار- ترجمه شده و توسط انتشارات دانشگاه مازندران منتشر گردید.
مدیر پروژه دهکده گیاهان دارویی جهاددانشگاهی خراسانجنوبی گفت: ویتامین C موجود در خرفه باعث شده که در ردیف گیاهان آنتیاکسیدان و ضدسرطان قرار گیرد.
بیشترین میزان آلکالوئید کل در نمونه جمعآوری شده از پایه ماده در ماه مهر بود. همچنین نتایج بدستآمده از HPLC نشان داد که میزان افدرین در این گیاه از ۵/۱ تا ۹۹/۱ میلیگرم بر گرم وزن خشک در ماههای مورد بررسی متغیر بود. بیشترین میزان افدرین در نمونههای برداشت شده از پایه نر در ماه مرداد دیده شد. میزان فنل فقط در ماه مهر، میزان فلاونوئید کل، در ماههای شهریور و مهر و میزان تانن کل در ماههای مرداد و شهریور بین پایههای نر و ماده تفاوت معنیدار داشت.
از نظر طب سنتی گیاه پنیرک را معتدل میدانند، اخلاط غلیظ را رقیق و اخلاط خیلی رقیق را معتدل میکند، ضدسرفه قوی و مرهم سینه است.
گیاه اسفرزه از خانواده بارهنگ است که دانههای آن ۱۰ تا ۱۵درصد موسیلاژ دارد. دانههای خشک شده اسفرزه به طور وسیعی برای مبارزه با یبوست به کار میرود و یکی از ملینهای سالم گیاهی به شمار میرود.
گیاهی پایا، علفی و خزنده که بومی اروپاست. چندساله و همیشه سبز است که ارتفاع آن تا ۶۰ سانتیمتر میرسد. گلها در اواسط زمستان تا اواسط بهار باز میشوند.
این گیاه دارای شاخههای سیاه، سخت، باریک و براق به درازای تقریبا ۲۰ سانتیمتر، و برگهای کوچکی مانند برگهای گشنیز، به صورت بریده بریده دارد. ساقه و گل و میوه و دانه ندارد.