دانلودها
23 سپتامبر 2012
موضوع سند گیاهان دارویی به‌عنوان یکی از اولویت‌های فناوری در نقشه جامع علمی کشور در کارگروه مشورتی ستاد راهبری نقشه جامع علمی بررسی شد.
08 سپتامبر 2012
رییس مرکز تحقیقات ایمنی فرآورده های طبیعی و گیاهان دارویی دانشگاه علوم پزشکی خراسان شمالی با بیان اینکه نزدیک به ۱۵ طرح در زمینه شناسایی گیاهان دارویی در حال انجام است گفت: شناسایی مواد موثره فرآورده های طبیعی و گیاهان دارویی، پراکنش این گیاهان، اثرات استخراج و جداسازی آنها از فعالیت های این مرکز است.
08 سپتامبر 2012
خواص بی‌شمار روغن گل سرخ به خاطر اجزای موجود در آن است. این خواص شامل خاصیت نشاط‌آوری، ضدتب، ضدعفونت، ضد اسپاسم، ضد ویروسی، مسهل صفرا، ضد یبوست و … است.
]]>
31 آگوست 2012
دبیر علمی همایش ملی گیاهان دارویی گفت: تنها ۱۰ درصد از مردم کشور، گیاهان دارویی مصرف می‌کنند.
28 آگوست 2012
همایش ملی گیاهان دارویی، می‌تواند بستر مناسبی برای شناسایی گونه‌های ناشناخته گیاهی در کشور و به ویژه استان کهگیلویه و بویراحمد و هم چنین، معرفی آخرین دستاوردهای کشور به پژوهشگران این حوزه باشد.
05 آگوست 2012
گیاه پالایی (به انگلیسی: Phytoremediation) تکنیک پالایشی است که شامل جذب، تغییر شکل، تجمع و یا تصعید آلاینده‌ها با کمک گیاهان برای زدودن آلودگی‌های آب، خاک و هوا می‌باشد. این روش را برای زدودن آلودگی‌های نفتی نیز بکار می‌برند.
28 جولای 2012
استفاده از ترکیبات دارویی مشتق از گیاهان، نه تنها قدمت زیادی دارد، بلکه به‌دلیل عوارض جانبی بی‌شمار داروهای شیمیایی از یک‌سو و نارسایی‌های متعدد طب نوین در درمان برخی از بیماری‌ها با گذشت زمان، بار دیگر پرورش و تولید گیاهان دارویی با رشد قابل‌توجهی روبرو شده‌است. در مقاله حاضر سعی شده است تا ضمن معرفی […]
27 جولای 2012
پتاسیم تقریباً در تمام فرآیندهای متابولیسمی گیاه نقش دارد. پتاسیم به
صورت یون با صرف انرژی از خاك جذب شده، وظایف برقراری پتانسیل اسمزی، فعال
كردن آنزیمها (بعنوان كوآنزیـم)، تثبیـــت PH، سنتـز پروتئیـن، حركات
روزنـه ای Stomatal Movement، انبساط سلولی، فتوسنتـز، و تعادل آنیونی و000
را درگیاه به عهـده دارد. قسمت اعظم پتاسیم موجود در گیاه بصورت تركیبات
معدنــی در سیتوپلاسم واكوئل مشاهده گردیده، و برعكس فسفـر و ازت در
تركیبات سلولــی شركت ندارد و عمده نقش آن در فعل و انفعالات گیاهی است.
بین تولید نشاستـه و قنـد و مقدار پتاسیم رابطة مثبتـی وجود دارد. پتاسیـم
فعالیـت دیاستـازی و قنـدسازی را در گیـاه افزایش داده و بدیـن ترتیـب از
عمل یـخ زدن در داخل سلول های گیاهـی تا حدود زیادی می كاهـد، و به همیـن
دلیـل است كه می گوینـد: پتاسیم مقاومـــت گیاهان را به سرما افزایش می
دهد. ثابــت شـده است كه وقتی مقـدار پتاسیــم در سلول های درخت كاج ۳/۰%
باشـد فقط ۴ روز در مقابل خشكی مقاومت می كند در حالیكه اگر مقدار آن به
۳/۱% برسد، مقاومت درخت تا ۷ روز افزایش می یابد، بنابراین پتاسیم در
افزایش مقاومت گیاه در مقابل خشكی هم موثر است. پتاسیم متابولیسم ازت را در
گیـاه مسـاعـد می كند. این عنصر برای گیاهان روغنی لازم بوده و مقدار و
فعالیت تولیـد مواد روغنی را در سلولهای گیاهی افزایش می دهد. اكثر گیاهان
در موقع رشد و نمو به پتاسیم زیادی احتیاج دارند و این نیاز در درختان میوه
تمام مدت فعالیــت را شامـل می شود. پتاسیـم در درختان میـوه در عمــــل
فتوسنتــز، تشكیـل هیدرات كربن، تشكیل پروتئین، و كنترل و جلوگیری از تبخیر
و تعرق نقش مهمـی ایفا می نماید. یون پتاسیم با تجمع در روزنه ها باعث
منفی تر شدن فشار اسمـزی و جذب آب می گردد كه در نهایت به باز شدن روزنه و
وقوع عمل تبادلات فتوسنتزی می انجامد.
پتاسیم در گیاه متحرك بوده و به
خاطــر تامین نیاز گیاه به كاتـیون تك ظرفیتــی در چندیـن واكنش آنزیمی
شركت می كند. پتاسیم به عنوان فعال كنندة تعدادی از آنزیم های گیاهی عمل می
نماید. ایوانز و سرجـــر(۱۹۹۶) لیستی از ۴۶ آنزیم شناخته شده را كه پتاسیم
به عنوان فعال كنندة آنها نقش دارد، تهیــه نموده انــد. این آنزیــم ها
در واكنش های متابولیسمـی مربوط به كربوهیـدارت ها، اسیـدهای نوكلوئیك،
نوكلئوتیدها، اسیدهای آمینه و سنتز پروتئیــن و اسیــد فولیـك به عنـوان
كاتالیــزور عمل می نماید.
جذب یـون پتاسیم به داخل سیتوپلاسـم یا
واكوئل سلول های ریشه با جذب فعال صورت می گیرد و احتیاج به انرژی
دارد(انرژی خواه است). دیواره ای كه پتاسیــم از آن عبور می كند غشا
پلاسمایـــی است، كه سیتوپلاسم را احاطه كرده است. پتاسیم فراوانترین
كاتیون موجود در سیتوپلاسم است. پتاسیم ماده ای مهم در انبساط سلولـــی
بوده و رشد سریع درخــت در شرایط كمبود پتاسیم دچار اشكال می شود. انبساط
سلولی شامل تشكیل یك واكوئــل بزرگ مركزی است كه بالاخـص درمیـوه می تواند
بیش از ۹۰% حجم سلول را اشغال نماید. این مطلب كه انبساط سلولی درنتیجة
تراكم پتاسیم در سلولها و واكوئلها بوجود می آید، اثبات شده است (پتاسیم
برای بزرگ شــدن اندازة میــوه امری ضروری می باشد). پتاسیم درمحدودة ۷/۰ –
۱% وزن خشك برگ، باعث افزایش وزن و اندازة میــوه می شود، و وقتی غلظت
پتاسیــم قبـل از تیمار بیش از ۱% باشد، هیــچ اثری ملاحظه نخواهد شد.
در
برخی از گیاهان پتاسیم به همراه قندهای احیا كننده می توانند به صورت
مكمـل هم، فشار اسمزی لازم برای انبساط سلولی را فراهم بنماید. چگونگی
عملكرد پتاسیــم و سوربیتــول به عنوان دو مادة فعال در فشاراسمزی و بزرگ
شدن میوه ها، هنوز روشن نشده است. پتاسیم علاوه بر نقشـی كه در آوندهای
چوبی وآبكش دارد، در حفظ تعادل یون های غیـرمتحرك سیتوپلاسم و آنیون های
متحرك واكوئل نقش مهمی را ایفا می كند.
تجمـع اسیدهای آلی اغلب حاصل
انتقال پتاسیم به داخل سیتوپلاســم است، بدون اینكـه آنیونها را با خود به
همراه ببرد. برای ایجاد حالت موازنـه در پتاسیم نامتعادل، نیاز به سنتـزهای
ضریـب تركیبـی برای مولكول های اسیدهای آلی است. در هلو كوددهی پتاسیمی
باعث افزایش میزان اسید موجود در تیتراسیون میوه می گردد. اسیــد تولیــدی
در درختان میوه اغلــب مالات است كه می تواند مجدداً به ریشه منتقل شده و
یا در بافت متراكم گردد.
پتاسیم نقش مهمی را در فعال كردن آنزیمهای احیا
كنندة گازكربنیك ایفاء می نماید. بطور خلاصه دراعمال زیستی چندی به شرح
زیر دخالت دارد:
– در متابولیسم ازت و سنتز پروتئینها نقش دارد
– آنزیمهای مختلف(بیش از ۶۰ نوع آنزیم را فعال می كند) را فعال می كند
– كار روزنه ها و روابط آبی گیاه را تنظیم می كند
– در سوخت و ساز كربوهیدرات ها و عمل فتوسنتز نقش دارد
– فعالیت های عناصر كانی اساسی و گوناگون را تنظیم و كنترل می كند
– خنثی سازی اسیدهای آلی(از نظر فیزیولوژیكی دارای اهمیت فراوانی است) را برعهده دارد
– تسریع رشد در سلولهای مریستیمی را باعث می شود
– باعث افزایش مقاومت گیاهان در برابر كم آبی، سرمازدگی، آفات و بیماری ها می گردد
– تاثیر شدت نور را متعادل كرده، غلظت كلروفیل و عمل كربن گیری را افزایش می دهد
– طول عمر گل های شاخه بریده و خاصیت انباری محصولات را افزایش می دهد
– بازدهی(راندمان) آب آبیاری و كودهای ازته را افزایش می دهد
– فعالیـــت ریزوبیـــوم های تثبیـــت كننـدة ازت را افزایش داده، مانع تجمع نیتــرات در سبزی ها و صیفی جات می گردد
– برروی Source و Sink ، و فرآیند انتقال مواد از منبع به مخزن دخالت دارد
– پتاسیم باعث افزایش سطح برگ، و افزایش بازده فتوسنتز می شود، همچنین شدت فتوسنتز را هم بالا می برد
– تحمل گیاه را به شوری افزایش داده، تنش رطوبتــی را كاهش و تنش های اقلیمــی را به حداقــل ممكن می رساند
– كارایـــی تعرق گیاه درشرایط تنش آبی را به دلیل افزایش تعداد و قطر دسته های آوندی افزایش می دهد
– پتاسیم استقامت بافتهای مختلف گیاهان را افزایش می دهد
میزان
پتاسیـــم موجـود در بافت های گیاهی از گیاهی به گیاه دیگر متفاوت بوده،
حتی بین ارقام نیز تفاوت هایی دیده می شود. شرایط محیطی هم در تعیین حد
بحرانــی پتاسیم تاثیر دارند. معمولاً یون پتاسیم به اندازة ۱/۰ مقدار یون
كلسیم در خاك، بصورت قابل جذب وجود دارد. اما مقدار آن در گیاه ۱۰ برابر
كلسیـــم است. در گیاه، ازت بصورت پروتئیــــن تكامـــل می یابد. پروتئیـن
ها از تركیبات ضــروری آنزیمها می باشند و در اصــل آنزیمها انواعـی از
پروتئیــن بوده، بیشتـر پروتئین گیاهان جوان بصورت آنزیم می باشند.
پتاسیم
بیشتـــر آنزیم هایی را فعال می كند كه باعث تجمع تركیبات مولكول بزرگ،
مانند نشاستــه و پروتئین می شوند. موادی كه در برگ ساخته می شود باید به
نقاط زاینــده و ذخیــره ای گیاه انتقال داده شود. هرچه میزان پتاسیم گیاه
به مقدار بهینه یا اپتیمـــم نزدیك تر باشد انتقــال این مواد نیـــز
سریعتر خواهد شد. در گوجه فرنگـــی با افزایش میزان پتاسیم انتقال مواد از
برگ به میـوه ها بیشتر می گردد. مصرف پتاسیم كافی در گیاهان باعث پاییـــن
آمدن مصرف آب برای تولیـد هر واحد مادة خشك گیاهی می شود. در ضمن وقتی گیاه
در معرض كم آبـــی باشد شــدت كربن گیری در گیاهان مبتـلا به كمبـود
پتاسیـم به صفـر نزدیك می شود، در حالـــی كه در گیاهان با پتاسیم كافی
همچنان عمل فتوسنتـــز ادامه می یابـــد. بنابر آنچه كه گفتـه شد، پتاسیم
باعث افزایش راندمان آب می گردد؛ پتاسیم در افزایش راندمان آب اثرات مستقیم
و غیر مستقیمی دارد، از اثرات مستقیــم آن می توان به افزایش جذب آب،
كاهـش تعرق، و سایر مكانیسم ها اشاره كرد. مثلاً مكانیسمـــی در گیاهان
مناطــق خشك وجود دارد بنام مكانیسم تنظیم اسمزی Osmotic adjastment كه
اینگونـــه گیاهان با جـذب زیاد املاح و یون ها، وتجمع آنها در برگ ها باعث
منفی تر شدن پتانسیل آب در درون گیاه می شوند و این امر به جذب آب كمك می
كند. اثر غیر مستقیم مصرف پتاسیم بدین صورت است كه با مصرف پتاسیم
عملكـــرد تولید افزایش می یابـــــد و در نتیجه واحـدهای آب لازم برای
تولید محصول كمتر می شود، این مسئله در كشوری مانند ایران حائز اهمیت است.
پتاسیم
باعـث افزایش مقـاومت گیاه نسبت به آفـات و بیماری هـا می گردد؛ بدیـن
صورت كــــه ایـن عنصر باعث كلفتی كوتیكول برگ گردیده، در خنثی كردن
نیتروژن اثــــر دارد، در بعضـی از گیاهان پتاسیم تركیباتی را تولیــد می
كند كه برای عامـل بیماریزا سمی است، مثلاً در سیب زمینی كه گیاهی پتاس
دوســ-ت است، مصرف پتاس تولیـــد اسیدآمینه ای بنام آرژنیـن را افزایش می
دهد و آرژنین برروی قارچ فیتوفتـرا كه باعث مرگ و میر بوته های سیب زمینی
می گردد اثر سمی دارد. پتاسیم در گیاهان مختلف با افزایش غلظت شیرة سلولی،
كاهش نقطة انجماد، و كاهش آب آزاد سلول (آب اكثراً با دیوارة سلولی پیوند
می یابد) از سرمازدگی گیاه جلوگیری می كند.
منبع
صورت یون با صرف انرژی از خاك جذب شده، وظایف برقراری پتانسیل اسمزی، فعال
كردن آنزیمها (بعنوان كوآنزیـم)، تثبیـــت PH، سنتـز پروتئیـن، حركات
روزنـه ای Stomatal Movement، انبساط سلولی، فتوسنتـز، و تعادل آنیونی و000
را درگیاه به عهـده دارد. قسمت اعظم پتاسیم موجود در گیاه بصورت تركیبات
معدنــی در سیتوپلاسم واكوئل مشاهده گردیده، و برعكس فسفـر و ازت در
تركیبات سلولــی شركت ندارد و عمده نقش آن در فعل و انفعالات گیاهی است.
بین تولید نشاستـه و قنـد و مقدار پتاسیم رابطة مثبتـی وجود دارد. پتاسیـم
فعالیـت دیاستـازی و قنـدسازی را در گیـاه افزایش داده و بدیـن ترتیـب از
عمل یـخ زدن در داخل سلول های گیاهـی تا حدود زیادی می كاهـد، و به همیـن
دلیـل است كه می گوینـد: پتاسیم مقاومـــت گیاهان را به سرما افزایش می
دهد. ثابــت شـده است كه وقتی مقـدار پتاسیــم در سلول های درخت كاج ۳/۰%
باشـد فقط ۴ روز در مقابل خشكی مقاومت می كند در حالیكه اگر مقدار آن به
۳/۱% برسد، مقاومت درخت تا ۷ روز افزایش می یابد، بنابراین پتاسیم در
افزایش مقاومت گیاه در مقابل خشكی هم موثر است. پتاسیم متابولیسم ازت را در
گیـاه مسـاعـد می كند. این عنصر برای گیاهان روغنی لازم بوده و مقدار و
فعالیت تولیـد مواد روغنی را در سلولهای گیاهی افزایش می دهد. اكثر گیاهان
در موقع رشد و نمو به پتاسیم زیادی احتیاج دارند و این نیاز در درختان میوه
تمام مدت فعالیــت را شامـل می شود. پتاسیـم در درختان میـوه در عمــــل
فتوسنتــز، تشكیـل هیدرات كربن، تشكیل پروتئین، و كنترل و جلوگیری از تبخیر
و تعرق نقش مهمـی ایفا می نماید. یون پتاسیم با تجمع در روزنه ها باعث
منفی تر شدن فشار اسمـزی و جذب آب می گردد كه در نهایت به باز شدن روزنه و
وقوع عمل تبادلات فتوسنتزی می انجامد.
پتاسیم در گیاه متحرك بوده و به
خاطــر تامین نیاز گیاه به كاتـیون تك ظرفیتــی در چندیـن واكنش آنزیمی
شركت می كند. پتاسیم به عنوان فعال كنندة تعدادی از آنزیم های گیاهی عمل می
نماید. ایوانز و سرجـــر(۱۹۹۶) لیستی از ۴۶ آنزیم شناخته شده را كه پتاسیم
به عنوان فعال كنندة آنها نقش دارد، تهیــه نموده انــد. این آنزیــم ها
در واكنش های متابولیسمـی مربوط به كربوهیـدارت ها، اسیـدهای نوكلوئیك،
نوكلئوتیدها، اسیدهای آمینه و سنتز پروتئیــن و اسیــد فولیـك به عنـوان
كاتالیــزور عمل می نماید.
جذب یـون پتاسیم به داخل سیتوپلاسـم یا
واكوئل سلول های ریشه با جذب فعال صورت می گیرد و احتیاج به انرژی
دارد(انرژی خواه است). دیواره ای كه پتاسیــم از آن عبور می كند غشا
پلاسمایـــی است، كه سیتوپلاسم را احاطه كرده است. پتاسیم فراوانترین
كاتیون موجود در سیتوپلاسم است. پتاسیم ماده ای مهم در انبساط سلولـــی
بوده و رشد سریع درخــت در شرایط كمبود پتاسیم دچار اشكال می شود. انبساط
سلولی شامل تشكیل یك واكوئــل بزرگ مركزی است كه بالاخـص درمیـوه می تواند
بیش از ۹۰% حجم سلول را اشغال نماید. این مطلب كه انبساط سلولی درنتیجة
تراكم پتاسیم در سلولها و واكوئلها بوجود می آید، اثبات شده است (پتاسیم
برای بزرگ شــدن اندازة میــوه امری ضروری می باشد). پتاسیم درمحدودة ۷/۰ –
۱% وزن خشك برگ، باعث افزایش وزن و اندازة میــوه می شود، و وقتی غلظت
پتاسیــم قبـل از تیمار بیش از ۱% باشد، هیــچ اثری ملاحظه نخواهد شد.
در
برخی از گیاهان پتاسیم به همراه قندهای احیا كننده می توانند به صورت
مكمـل هم، فشار اسمزی لازم برای انبساط سلولی را فراهم بنماید. چگونگی
عملكرد پتاسیــم و سوربیتــول به عنوان دو مادة فعال در فشاراسمزی و بزرگ
شدن میوه ها، هنوز روشن نشده است. پتاسیم علاوه بر نقشـی كه در آوندهای
چوبی وآبكش دارد، در حفظ تعادل یون های غیـرمتحرك سیتوپلاسم و آنیون های
متحرك واكوئل نقش مهمی را ایفا می كند.
تجمـع اسیدهای آلی اغلب حاصل
انتقال پتاسیم به داخل سیتوپلاســم است، بدون اینكـه آنیونها را با خود به
همراه ببرد. برای ایجاد حالت موازنـه در پتاسیم نامتعادل، نیاز به سنتـزهای
ضریـب تركیبـی برای مولكول های اسیدهای آلی است. در هلو كوددهی پتاسیمی
باعث افزایش میزان اسید موجود در تیتراسیون میوه می گردد. اسیــد تولیــدی
در درختان میوه اغلــب مالات است كه می تواند مجدداً به ریشه منتقل شده و
یا در بافت متراكم گردد.
پتاسیم نقش مهمی را در فعال كردن آنزیمهای احیا
كنندة گازكربنیك ایفاء می نماید. بطور خلاصه دراعمال زیستی چندی به شرح
زیر دخالت دارد:
– در متابولیسم ازت و سنتز پروتئینها نقش دارد
– آنزیمهای مختلف(بیش از ۶۰ نوع آنزیم را فعال می كند) را فعال می كند
– كار روزنه ها و روابط آبی گیاه را تنظیم می كند
– در سوخت و ساز كربوهیدرات ها و عمل فتوسنتز نقش دارد
– فعالیت های عناصر كانی اساسی و گوناگون را تنظیم و كنترل می كند
– خنثی سازی اسیدهای آلی(از نظر فیزیولوژیكی دارای اهمیت فراوانی است) را برعهده دارد
– تسریع رشد در سلولهای مریستیمی را باعث می شود
– باعث افزایش مقاومت گیاهان در برابر كم آبی، سرمازدگی، آفات و بیماری ها می گردد
– تاثیر شدت نور را متعادل كرده، غلظت كلروفیل و عمل كربن گیری را افزایش می دهد
– طول عمر گل های شاخه بریده و خاصیت انباری محصولات را افزایش می دهد
– بازدهی(راندمان) آب آبیاری و كودهای ازته را افزایش می دهد
– فعالیـــت ریزوبیـــوم های تثبیـــت كننـدة ازت را افزایش داده، مانع تجمع نیتــرات در سبزی ها و صیفی جات می گردد
– برروی Source و Sink ، و فرآیند انتقال مواد از منبع به مخزن دخالت دارد
– پتاسیم باعث افزایش سطح برگ، و افزایش بازده فتوسنتز می شود، همچنین شدت فتوسنتز را هم بالا می برد
– تحمل گیاه را به شوری افزایش داده، تنش رطوبتــی را كاهش و تنش های اقلیمــی را به حداقــل ممكن می رساند
– كارایـــی تعرق گیاه درشرایط تنش آبی را به دلیل افزایش تعداد و قطر دسته های آوندی افزایش می دهد
– پتاسیم استقامت بافتهای مختلف گیاهان را افزایش می دهد
میزان
پتاسیـــم موجـود در بافت های گیاهی از گیاهی به گیاه دیگر متفاوت بوده،
حتی بین ارقام نیز تفاوت هایی دیده می شود. شرایط محیطی هم در تعیین حد
بحرانــی پتاسیم تاثیر دارند. معمولاً یون پتاسیم به اندازة ۱/۰ مقدار یون
كلسیم در خاك، بصورت قابل جذب وجود دارد. اما مقدار آن در گیاه ۱۰ برابر
كلسیـــم است. در گیاه، ازت بصورت پروتئیــــن تكامـــل می یابد. پروتئیـن
ها از تركیبات ضــروری آنزیمها می باشند و در اصــل آنزیمها انواعـی از
پروتئیــن بوده، بیشتـر پروتئین گیاهان جوان بصورت آنزیم می باشند.
پتاسیم
بیشتـــر آنزیم هایی را فعال می كند كه باعث تجمع تركیبات مولكول بزرگ،
مانند نشاستــه و پروتئین می شوند. موادی كه در برگ ساخته می شود باید به
نقاط زاینــده و ذخیــره ای گیاه انتقال داده شود. هرچه میزان پتاسیم گیاه
به مقدار بهینه یا اپتیمـــم نزدیك تر باشد انتقــال این مواد نیـــز
سریعتر خواهد شد. در گوجه فرنگـــی با افزایش میزان پتاسیم انتقال مواد از
برگ به میـوه ها بیشتر می گردد. مصرف پتاسیم كافی در گیاهان باعث پاییـــن
آمدن مصرف آب برای تولیـد هر واحد مادة خشك گیاهی می شود. در ضمن وقتی گیاه
در معرض كم آبـــی باشد شــدت كربن گیری در گیاهان مبتـلا به كمبـود
پتاسیـم به صفـر نزدیك می شود، در حالـــی كه در گیاهان با پتاسیم كافی
همچنان عمل فتوسنتـــز ادامه می یابـــد. بنابر آنچه كه گفتـه شد، پتاسیم
باعث افزایش راندمان آب می گردد؛ پتاسیم در افزایش راندمان آب اثرات مستقیم
و غیر مستقیمی دارد، از اثرات مستقیــم آن می توان به افزایش جذب آب،
كاهـش تعرق، و سایر مكانیسم ها اشاره كرد. مثلاً مكانیسمـــی در گیاهان
مناطــق خشك وجود دارد بنام مكانیسم تنظیم اسمزی Osmotic adjastment كه
اینگونـــه گیاهان با جـذب زیاد املاح و یون ها، وتجمع آنها در برگ ها باعث
منفی تر شدن پتانسیل آب در درون گیاه می شوند و این امر به جذب آب كمك می
كند. اثر غیر مستقیم مصرف پتاسیم بدین صورت است كه با مصرف پتاسیم
عملكـــرد تولید افزایش می یابـــــد و در نتیجه واحـدهای آب لازم برای
تولید محصول كمتر می شود، این مسئله در كشوری مانند ایران حائز اهمیت است.
پتاسیم
باعـث افزایش مقـاومت گیاه نسبت به آفـات و بیماری هـا می گردد؛ بدیـن
صورت كــــه ایـن عنصر باعث كلفتی كوتیكول برگ گردیده، در خنثی كردن
نیتروژن اثــــر دارد، در بعضـی از گیاهان پتاسیم تركیباتی را تولیــد می
كند كه برای عامـل بیماریزا سمی است، مثلاً در سیب زمینی كه گیاهی پتاس
دوســ-ت است، مصرف پتاس تولیـــد اسیدآمینه ای بنام آرژنیـن را افزایش می
دهد و آرژنین برروی قارچ فیتوفتـرا كه باعث مرگ و میر بوته های سیب زمینی
می گردد اثر سمی دارد. پتاسیم در گیاهان مختلف با افزایش غلظت شیرة سلولی،
كاهش نقطة انجماد، و كاهش آب آزاد سلول (آب اكثراً با دیوارة سلولی پیوند
می یابد) از سرمازدگی گیاه جلوگیری می كند.
منبع
08 جولای 2012
شاید برای بسیاری از مردم قابل تصور نباشد که وجود انواع داروهای شیمیایی در بسته‌بندی‌های رنگارنگ حاصل تحقیق بر روی اجزای موثر گیاهان دارویی است. بد نیست بدانید حدود ۲۵ درصد از داروهای تجویز شده از سوی پزشکان در ایالات متحده شامل یک جزو مشتق از گیاهان است.
02 جولای 2012
با سلام به دوستان عزیزم.
یک کتاب کاربردی در زمینه صنعت گیاهان دارویی و معطر به زبان فارسی ترجمه شد.
با تشکر از دوست عزیزم جناب آقای دکتر محمد تقی عبادی
یک کتاب کاربردی در زمینه صنعت گیاهان دارویی و معطر به زبان فارسی ترجمه شد.
فرایندهای برداشت، خشک کردن و فراوری
گیاهان دارویی و معطر
فرایندهای برداشت، خشک کردن و فراوری گیاهان دارویی و معطر
Medicinal And Aromatic Crops: Harvesting, Drying, and Processing
مترجمین:
دکتر فرزاد نجفی، مهندس محمّدتقی عبادی، مهندس جلال عباسیان
انتشارات دانشگاه شهید بهشتی تهران
ISBN: ۹۷۸۹۶۴۴۵۷۲۲۴۱
این کتاب همزمان با نخستین جشنواره ملی و نمایشگاه
گیاهان دارویی، فرآورده‌های طبیعی و طب سنتی ایران (ستاد توسعه علوم و
فناوری گیاهان دارویی و طب ایرانی- معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری) در
۲۲ خردادماه ۱۳۹۱ معرفی گردید.
مقدمه مترجمین
رویکرد جهانی به سمت
استفاده های مختلف درمانی، غذایی، صنعتی و … از گیاهان دارویی و معطر،
موجب تبدیل صنعت تولید و فرآوری این گیاهان به یکی از صنایع سودآور و مهم
در سراسر دنیا گشته است. صنعتی که از مراحل انتخاب و اهلی سازی گیاهان
دارویی تا کشت و فرآوری آنرا شامل شده و رشته های مختلف علمی را در درون
خود جای داده است.
برداشت، خشک کردن و فرآوری گیاهان دارویی از مهمترین
حلقه های مغفول مانده از این زنجیره صنعتی در ایران هستند که نیاز به
تحقیقات و آموزش های خاص در زمینه مکانیزه کردن این عملیات و انجام هرچه
دقیقتر آنها در ایران به وضوح احساس می شود. شاید بتوان یکی از مهمترین
دلایل این امر را عدم وجود منابع معتبر علمی درباره فرآیندهای پس از برداشت
گیاهان دارویی و معطر دانست که موجب نادیده گرفته شدن این فرآیندها توسط
مجامع علمی و دانشگاهی شده است.
مجموعه حاضر، یکی از بهترین و مهمترین
منابع علمی روز دنیا در زمینه فرآیندهای پس از برداشت گیاهان دارویی و معطر
است که به ارائه بحثهای تخصصی پیرامون مباحث مهم برداشت، خشک کردن و
فرآوری این گیاهان می پردازد. خوانندگان کتاب، در فصول مختلف آن به ایده
های نوین و خلاقانه جهت مکانیزه کردن عملیات کشاورزی مربوط به گیاهان
دارویی آشنا می شوند که می تواند آغازگر حرکت دست اندرکاران علوم مربوطه به
این سمت باشد.
این کتاب با تأکید و حمایت بنیانگذار علم نوین تولید و فرآوری گیاهان دارویی ایران، مرحوم دکتر رضا امیدبیگی
ترجمه گردیده و در دسترس علاقمندان قرار می گیرد. گرچه دست تقدیر الهی
مهلت نداد تا مقدمه ای که قرار بود توسط این استاد گرانقدر بر این کتاب
نگاشته شود به ثمر برسد، لیکن این کتاب به روح آن استاد فرزانه تقدیم می گردد.
باشد که پویندگان راه این علم، خدمات شایان مرحوم دکتر امیدبیگی را از یاد
نبرده و روح بزرگ وی را در ثواب دانش اندوزی و تولیدات علمی خویش شریک
نمایند.
با وجود دقت و تلاش فراوان گروه مترجمین در جهت ترجمه دقیق و بی
کم و کاست کتاب و تطابق حداکثری مفاهیم با نسخه اصلی آن، بی شک هیچ اثری
خالی از مشکل و بی نیاز از انتقاد متخصصین و دلسوزان نبوده و نظرات متخصصین
امر می تواند باعث ارتقای سطح کیفی آن در چاپ های بعدی گردیده و موجب
امتنان اینجانبان خواهد بود.
فرزاد نجفی، محمّدتقی عبادی، جلال عباسیان
فهرست مطالب کتاب
فصل اول – مقدمه
ویژگی های تولید گیاهان دارویی و معطر
مراحل تولید
کیفیت و ایمنی
میزان خلوص گیاهان دارویی و معطر
ویژگی های بیوشیمیایی و حسی گیاهان دارویی و معطر
روش های کشاورزی سودمند
ارتقاء كیفیت
جنبه های زیست محیطی تولید گیاهان دارویی و معطر
بهره برداری بی رویه
آلودگی محیط زیست
تولید مكانیزه ی گیاهان دارویی و معطر
بهینه سازی در روش های تولید
فصل دوم – برداشت
مقدمه
برداشت دستی و نیمه مکانیزه
برداشت مکانیزه
برداشت ریشه و پیاز
برداشت برگ و ساقه
برداشت گل
برداشت میوه ها و دانه ها
برداشت خاص
حمل و نقل
فصل سوم – خشک کردن
مقدمه
کیفیت ماده گیاهی
اصول خشک کردن گیاهان دارویی و معطر
خشک کردن طبیعی
خشک کردن با هوای داغ
خشک کردن با انرژی میکروویو
خشک کردن انجمادی (تصعیدی)
پارامترهای خشک کردن با هوای داغ
اثر دمای خشک کردن بر روی مواد مؤثره
تاثیر دمای خشک کردن بر روی رنگ گیاهان دارویی و معطر
تاثیر دمای خشک کردن بر روی انرژی ویژه خشک کردن
تاثیر رطوبت نسبی هوا بر روی خشک کردن
تاثیر سرعت جریان هوا بر روی خشک کردن
خشک کن های هوای داغ
انتخاب خشک کن، بازبینی و کنترل
انتخاب خشک کن
عملیات بازبینی و کنترل
کنترل میزان رطوبت ماده گیاهی
استفاده از انرژی های تجدید پذیر
انرژی خورشیدی
مواد زیستی جامد
مواد زیستی مایع و گاز
موانع و پیش نیازهای استفاده از منابع تجدید شونده
فصل چهارم – فرآوری مکانیکی
مقدمه
فرآوری های قبل از خشک کردن
تمیز کردن – شستشو
جداسازی و درجه بندی قبل از خشک کردن
فرآیندهای پس از خشک کردن
حذف قطعات گیاهی – بوجاری
کاهش اندازه قطعات گیاهی
برش
خرد کردن و شکستن
آسیاب کردن
دستگاه های برش
دستگاه های خرد کننده
ابزارهای آسیاب کردن
ابزارهای تخصصی جهت کاهش اندازه ی قطعات گیاهی
جداسازی و درجه بندی مواد گیاهی پس از خشک کردن
جداسازی و درجه بندی بر اساس اندازه و ابعاد
جداسازی و درجه بندی بوسیله ی جریان هوا
جداسازی و درجه بندی بر مبنای تفاوت در ضریب اصطکاک و مقاومت به لغزیدن
سایر روش ها و عملیات جداسازی و درجه بندی
سایر انواع فرآوری های مکانیکی
فصل پنجم – استخراج مواد مؤثره
مقدمه
روش های مرسوم استخراج
تقطیر
تقطیر با آب
تولید سنتی اسانس گل محمدی
تولید صنعتی اسانس گل محمدی
تقطیر با آب و بخار
تقطیر با بخار (تقطیر با بخار مستقیم)
استخراج با روش فشردن سرد
استخراج با حلال ها
استخراج با حلال های آلی
استخراج عطر با چربی سرد
استخراج با سیال های گرم یا داغ (روش خیساندن)
استخراج توسط حلال و با بهره گیری از امواج مافوق صوت
روشهای نوین استخراج مواد موثره
استخراج با استفاده از سیال های فوق بحرانی
استخراج با دی اکسید کربن فوق بحرانی
استخراج توسط آب بحرانی (آب فوق داغ)
استخراج با کمک امواج مایکروویو
استخراج با فیتول
فصل ششم – کاربردهایِ صنعتیِ گیاهان دارویی و معطر
مقدمه
اهداف دارویی و درمانی
غذا و اجزای غذاها
چای های گیاهی
صنایع آرایشی و بهداشتی، عطرسازی و آروماتراپی
کنترل آفات و بیماری های گیاهی
استفاده های غیرمتداول از گیاهان دارویی و معطر
فصل هفتم – تصمیم گیری
مقدمه
روند تصمیم گیری
عوامل موثر در تصمیم گیری در زمینه سرمایه گذاری های جدید
اشتیاق یا انگیزش
اطلاعات
منابع
ابهام و ریسک
بازاریابی
سودآوری
تجزیه و تحلیل های مالی
ایجاد گزینه های جایگزین
طراحی سیستم برای هزینه یا درآمد
مرحله سطحی
مرحله گردش مالی (جریان نقدی)
نرم افزار تصمیم گیری
منابع و مآخذ
قیمت کتاب: ده هزار تومان
مراکز پخش و فروش این کتاب:
۱- انتشارات دانشگاه شهید بهشتی تهران
فروشگاه کتاب (جناب آقای رحمتی): ۲۹۹۰۲۸۲۸ (۰۲۱)
مسئول توزیع و فروش کتاب (جناب آقای مَکّی): ۲۹۹۰۲۰۸۴ (۰۲۱)
۲- مرکز پخش دانشیران: ۶۶۴۰۰۲۲۰ – ۶۶۴۰۰۱۴۴ (۰۲۱)
۳- مرکز پخش کتابیران: ۱۷- ۶۶۵۶۶۵۱۰ (۰۲۱)
فروشگاه شماره ۱ کتابیران
خیابان انقلاب، بین خیابان فروردین و فخررازی، روبروی دانشگاه تهران، مجتمع فرهنگی فروزنده، طبقه همکف، واحد ۳۱۶
تلفن: ۴-۶۶۹۵۲۹۳۳
فروشگاه شماره ۲ کتابیران
خیابان انقلاب ، بین خیابان فروردین و فخررازی، روبروی دانشگاه تهران، مجتمع فرهنگی فروزنده، طبقه همکف، واحد ۳۱۹
تلفن: ۶۶۹۶۳۵۵۴ – ۶۶۹۵۳۴۶۲
