مقاله: مقایسه شاخص‌های انرژی در تولید چهار گونه گیاه دارویی (نعناع‌فلفلی، ترخون، ریحان و مرزه زراعی)

نویسندگان

روح اله رحیمی  ۱  عباس گرجی چاکسپاری ۲  بهلول عباس‌زاده ۳  محمد کاظم عراقی ۴

۱ استادیار، بخش تحقیقات مکانیزاسیون، مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران

۲ دکترا، بخش تحقیقات مکانیزاسیون، مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران

۳ استادیار، بخش تحقیقات گیاهان دارویی و معطر، مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران

۴ – مربی، بخش تحقیقات مکانیزاسیون، مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران

چکیده

استقبال بالای تولیدکنندگان محصولات کشاورزی به تولید گیاهان دارویی سبب تأمل در راستای افزایش عملکرد این محصولات شده که این امر به‌طور مشخص با مکانیزه کردن تولید و نیز صرف انرژی بیشتر قابل دستیابی است؛ بنابراین ارزیابی‌های انرژی در تمامی مراحل تولید این محصولات لازم و ضروری می‌باشد. این تحقیق به‌صورت میدانی و با تهیه پرسشنامه و مصاحبه با تولیدکنندگان در مناطقی از استان‌های تهران و البرز در سال ۱۳۹۷ و بر روی چهار گیاه دارویی نعناع فلفلی (Mentha piperita L.)، ترخون (Artemisia dracunculus L.)، ریحان (Ocimum basilicum L.) و مرزه (Satureja hortensis L.) انجام شد. نتایج نشان داد که در بین تمامی نهاده‌های مصرف شده در این طرح دو نهاده کودهای شیمیایی و الکتریسیته با اختلاف بالای ۸۰%، بیشترین درصد مصرف انرژی را در بین تمامی نهاده‌های مصرفی به خود اختصاص داده‌اند. پس از برآورد شاخص‌های انرژی، شاخص بازده انرژی برای تمام محصولات مورد مطالعه، بیشتر از یک بدست آمد که این موضوع بیانگر انرژی‌ده بودن سیستم‌های تولید این محصولات می‌باشد. همچنین گیاه دارویی مرزه با بازدهی انرژی ۳٫۳۷ مناسب‌ترین محصول از نظر مصرف و تولید انرژی شناخته شد. از نظر شاخص انرژی خالص نیز گیاه مرزه با تولید خالص انرژی ۲۸۱۴۵۷ مگاژول در هکتار بیشترین بازگشت انرژی را در بین تمام محصولات مورد مطالعه به خود اختصاص داد. برآورد شاخص مکانیزاسیون در مصرف انرژی نشان داد که در تولید هر چهار محصول نسبت کمی از مصرف انرژی مرتبط با مکانیزاسیون است (۰٫۲۳ تا ۰٫۲۶) و این موضوع لزوم افزایش مکانیزاسیون در تولید این محصولات را بیش از پیش نمایان کرد.

برای دریافت مقاله کامل روی دکمه دانلود کلیک کنید