همدان شهر بوعلی سینا، اسطوره طب سنتی ایران زمین توان بالقوه ای در کشت و تولید گیاهان دارویی داشته و اکنون در ۴ هزار هکتار از عرصه منابع طبیعی این استان، انواع این گیاهان کشت می شود.پیشینه کشت و تولید گیاهان دارویی در ایران به ۸۰۰ سال پیش از میلاد مسیح باز می گردد و ۱۵۰ گونه گیاهی مختلف نظیر آنقوزه، سنای مکی و زیره، در طب سنتی و گیاهی کاربرد داشته که برخورداری از چنین پیشینه ای در شناسایی و کاربرد گیاهان دارویی از ظرفیت های کشور محسوب می شود.
استقبال از تولید و استفاده از گیاهان دارویی
کارشناسان بر این عقیده اند که هر روز استقبال از تولید و استفاده از گیاهان دارویی به جای داروهای شیمیایی در جهان و ایران رو به افزایش بوده و افزایش فعالیت عطاری ها گواه این ادعاست. تهیه عرقیات گل های معطر و گیاهان دارویی از دیرباز در این دیار مرسوم بوده و با توجه به رویش انواع گیاهان دارویی و تولید انبوه آن در این استان، استقبال عمومی در استفاده از گیاهان دارویی چشمگیر است.
در همدان سابقه تاریخی استفاده از طب سنتی و وجود طبیب هایی از جمله حکیم ابوعلی سینا در گذشته و سید احمد علی خسروی همدانی در حال حاضر، موید این واقعیت است که استان همدان ذخیره گاه ژنتیکی ارزشمندی برای کشت انواع گیاهان دارویی است و هم اکنون در ۳ هزارو ۳۳۳ هکتار عرصه منابع طبیعی آن، انواع این گیاهان کشت می شود.در همدان از زمان اقامت بوعلی سینا در این دیار، در راسته بازار حکیم خان، پزشکان سنتی همدان فعالیت می کردند که برخی از این ها همچون سید خسرو همدانی، از شهرت بالایی برخوردار بوده و فرزندان او نیز در تولید گیاهان دارویی فعال هستند.
کشت ۱۷۰ گونه گیاه دارویی
از سویی دیگر باغ گیاهان دارویی بوعلی سینا در همدان نیز از جمله قابلیت های موجود در زمینه تولید گیاهان دارویی است که ۱۷۰ گونه مختلف از این گیاهان در آن کشت می شود.درمیان گیاهان دارویی، گشنیز، خاکشیر، زیره، انواع صمغ ها، شیرین بیان، کتیرا، حنا، زعفران، توتون و پنبه از مهمترین اقلام صادراتی این بخش به حساب می آید.
بنا به اظهار نظر کارشناسان، باریجه، کتیرا، زعفران، سیاه دانه و زیره، اسانس مورد، رزماری و شیرین بیان برای صادرات دارای مزیت های نسبی بوده و بابونه، خار مریم، بادرنجوبه و سنبل الطیب در بازار داخلی از اهمیت بالایی برخوردارست.
جایگاه گیاهان دارویی همدان در صادرات و ارزآوری
حجت الله شهبازی مدیر باغبانی سازمان جهاد کشاورزی همدان، این استان را قطب تولید ۳ گونه گیاه دارویی گشنیز،رازیانه و سیاه دانه معرفی کرد و اظهارداشت: این استان با تولید سالانه ۵ هزار و ۷۶۳ تن گیاه دارویی، رتبه چهارم کشور را در تولید این محصول به خود اختصاص داده است.سطح زیر کشت گشنیز هزار و ۸۵۵ هکتار، رازیانه ۵۷۰ هکتار و سیاه دانه ۵ هکتار است که به صورت اقتصادی در این استان کشت می شود.نهاوند تولیدکننده عمده گشنیز و رزن نیز تولیدکننده اصلی رازیانه در استان همدان است که این محصولات به خارج از استان نیز صادر می شود.
صدور ۸۰ درصد تولید گیاهان دارویی
مدیر باغبانی سازمان جهاد کشاورزی همدان با اشاره به اهمیت و جایگاه همدان در تولید گیاهان دارویی و صادرات ۸۰ درصد تولید استان همدان ادامه داد: از این فرصت می توان برای رشد اقتصادی و ایجاد اشتغال در جامعه بهره برداری بهینه کرد.ارتفاعات الوند، کوه های بوقاطی،گرین، آلمابلاغ،خان گرمز، لشگردر، کوه سرده و کوه گرمه از عمده ترین مناطق رویش گیاهان دارویی در استان است.شهبازی، زعفران و گل محمدی را از دیگر گیاهانی که مصرف دارویی نیز دارد عنوان کرد و افزود: در استان همدان ۳۸ هکتار زعفران در ۱۵۴ مزرعه کشت می شود و محصولی که سال گذشته از این سطح برداشت شد ۱۲۶ کیلوگرم با عملکرد ۳ و ۶ دهم کیلوگرم در هکتار است.
وی سطح زیرکشت گل محمدی در استان همدان را ۵۸ هکتار اعلام کرد و بیان داشت: از این سطح ۵۳ تن گل تر و ۳ هزار و ۶۰۰ کیلوگرم گلبرگ خشک برداشت و ۱۰۶ هزار لیتر گلاب استحصال می شود.
نتیجه این که ظرفیت های غنی ژنتیکی گیاهان دارویی و تنوع و گستردگی قابل توجه این محصول، همدان را مستعد ایجاد کارخانه داروسازی (گیاهان دارویی) و صادرات آن به کشورهای مختلف کرده است.باساخت کارخانه طب سنتی در همدان می توان این استان را به عنوان مهد بوعلی سینا و گیاهان دارویی احیا و زمینه ارزش افزوده صادرات این محصولات تولیدی را فراهم کرد.
منبع: روزنامه ایران
https://medplant.ir/?p=7924