اسطوخودوس، ‌گیاهی است چندین ساله به ارتفاع حدود نیم متر با برگ‌های متقابل، باریک،‌ دراز، سبز رنگ و پوشیده از گل‌های سفید پنبه‌ای است. گل‌های آن به رنگ بنفش و به صورت سنبله می‌باشد.

اسطوخودوس در بیشتر نقاط دنیا به صورت خودرو می‌روید و بسته به شرایط محیط و خاک به انواع مختلف ظاهر می‌شود.

قسمت مورد استفاده این گیاه،‌ گل‌ها و سر شاخه‌های گلدار آن است.

اسطوخودوس بوی بسیار مطبوعی دارد ولی طعم آن تلخ است و به علت بوی مطبوع آن در عطر سازی مصرف می‌شود.

از دیر باز ملل مختلف با خواص این گیاه دارویی آشنا بوده‌ و از آن برای رفع بسیاری ناراحتی‌ها از جمله مشکلات هاضمه، بی‌خوابی، اضطراب استفاده می‌کردند.

در جنگ جهانی اول از خواص دارویی این گیاه برای درمان و ضدعفونی کردن زخم‌ها استفاده می‌‌کردند و کشاورزان انگلیسی برای پیشگیری از سردرد و آفتاب‌زدگی گل‌های این گیاه را درون کلاه‌های خود می‌گذاشتند.

برخی از خواص دارویی اسطوخودوس:

• رفع استرس و افسردگی:

روغن اسطوخودوس آرام‌بخش و ضد تشنج بوده و تاثیر آرام‌بخش‌های دیگر را افزایش می‌دهد.

• رفع بی‌خوابی:

محققان انگلیسی طی تحقیقات خود به این نتیجه رسیدند که استفاده از اسطوخودوس در رفع بی‌خوابی، همانگونه که در طب سنتی آز آن استفاده می‌شده، تاثیر به ‌سزایی دارد.

در بیمارستان‌های انگلیس، برای رفع بی‌خوابی به بیماران بالش‌هایی داده می‌شود که درون آن اسطوخودوس وجود دارد.

• خاصیت ضدعفونی کننده قوی دارد از این‌رو برای ضدعفونی‌کردن زخم‌ها و جراحات به کار می‌رود.

• مشکلات هاضمه را برطرف می‌کند.

• در درمان انواع سردردها موثر است.

• مشکلات پوستی را برطرف می‌کند.

• مقوی معده است.

• کرم‌های روده و معده را از بین می‌برد.

• سرفه را برطرف می‌کند.

• برای رفع فراموشی و تقویت حافظه موثر است.

• زردی را برطرف می‌کند.

• آسم را برطرف می کند.

• درمان کننده رماتسیم، آرتروز و نقرس است.

• برای برطرف کردن بوهای نامتناسب در منزل چند قطره روغن اسطوخودوس را در آب ریخته و بگذارید بآرامی بجوشد.

طریقه مصرف:

حدود ۵ گرم سرشاخه گلدار و یا گل این گیاه را در یک لیتر آب‌جوش ریخته و به مدت ۱۰ دقیقه دم کنید. مقدار مصرف این دم کرده ۴- ۳ فنجان در روز است.

توجه: اشخاص صفراوی مزاج از این گیاه استفاده نکنند چرا که باعث آشفتگی آنان می‌شود.
این اشخاص باید آن را با سکنجبین بخورند.

شهره برجی/همشهری