معرفی قارچ Ganoderma lucidum. با آثار فارماکولوژیکی متنوع و بررسی پراکنش در استان مازندران
سعید علی موسی زاده۱، محمود ذکایی۳،علی برهانی۲و سیف ا- خورنکه۱
۱-کارشناسان ایستگاه تحقیقات جنگل و مرتع پاسند بهشهر. ص. پ. ۱۶۷،۲- عضو هیأت علمی ایستگاه تحقیقات جنگل و مرتع پاسند، ۳-عضو هیأت علمی دانشگاه فردوسی مشهد.
خلاصه
قارچ Ganoderma lucidum از زمانهای قدیم مورد توجه مردم چین و ژاپن بوده و ارزش بسیاری در درمان بیماریها داشته بهطوری که در تحقیقات نوین، بسیاری از عناصر فعال و عناصر معدنی در این قارچ را که در درمان بیماریهای باکتریایی، قارچی، تومور ها، ویروس، و – کاربرد دارند به اثبات رساندند. در این بین تعدادی از قارچهای دارویی شناسایی و G. lucidum به عنوان یک قارچ دارویی بسیار مهم که مورد توجه بوده و به صورت تجاری در بعضی کشورها تولید میشود، مورد بررسی قرار گرفت.
واژههای کلیدی: قارچ، Ganoderma lucidum، فارماکولوژیکی
مقدمه
G. lucidum یکی از قارچهای با خاصیت دارویی است که بیش از ۴۰۰۰ سال در طب سنتی چین و ژاپن استفاده میشده است. مردم چین قارچ گانودرما را گیاهی از جانب خداوند دانستهاند که میتواند به عنوان اکسیری از ابدیت، سلامتی و آسایش انسانها را تضمین کند(۲). در طب سنتی قارچ گانودرما در درمان ضعف و کوفتگیهای عمومی بدن، تنگی نفس، بیخوابی و سرفهها استفاده میشد(۳). مطالعات و تحقیقات نوین بهطور روز افزون، آن باورها و عقاید را تایید کرده و اغلب مطالعات جدید خاصیت دارویی این قارچ را هم اکنون در زمینه کاهش فشار خون، کاهش چربی خون، حفاظت از کبد، ضد التهاب، ضد دیابت، فعالیتهای ضد میکروبی، هپاتیت،معده درد، ارتروز، برنشیت، ورم معده، تنگی نفس، بی اشتهایی، ورم کلیه و سرطانها مورد تایید قرار داده است(۴). در حال حاضر این قارچ بهصورت تجاری در شمال آمریکا، چین، تایوان، ژاپن و کره جنوبی کشت میشود.
مواد و روشها
جمع آوری و شناسایی قارچها ی ماکروسکپی از سال ۱۳۷۷ در قالب دو طرح تحقیقاتی در کل استان انجام گردید و روش نمونهبرداری از روشهای معمول در بیماری شناسی بوده که به صورت پیمایشی از کلیه نقاط جنگلی استان نمونهبرداری صورت گرفت. قارچهای ماکروسکوپی در فصول مختلف سال و در مراحل مختلف رویش برداشت گردیده و برای هر یک از نمونههای قارچی، اطلاعات اکولوژیکی یادداشت برداری و به آزمایشگاه جهت بررسی تعیین مشخصات و تشخیص جنس و گونه انتقال داده شدند. معیارهای شناسایی، صفات ماکروسکوپی و میکروسکوپی قارچ بوده که بعد از شناسایی، خواص دارویی آنها نیز مورد بررسی قرار گرفت.
نتایج و بحث
طی این بررسی بیش از ۱۵۰ گونه قارچ جمع آوری و شناسایی گردید که تعدادی دارای خواص دارویی بودند.
Ganoderma lucidum (W. Curt.:Fr.) Karst. با نام انگلیسی Ling chin یک جنس از رده Basidiomycetes متعلق به خانواده Ganodermataceae و از راسته polyporaceae است. تاکنون در دنیا از این خانواده چهار جنس و ۷۷ گونه گزارش گردیده است. ریخت شناسی: بازیدیوکارپ قارچ یکساله و پایه دار بوده و دارای کلاهکی ۲۵-۳ سانتیمتر پهنا و ۴-۲ سانتیمتر ضخامت است. کلاهک به شکل بادبزنی یا کروی و یا نیم دایرهای بوده و دارای سطح فوقانی به رنگ قهوهای متمایل به قرمز درخشان است (تصویر شماره ۱). اسپورها بیضوی تا تخم مرغی شکل، در انتها اسپور حالت بریدگی داشته و به رنگ قهوهای روشن، دارای دو دیواره ضخیم با تزیینات، غیر آمیلویید و دارای اندازه ۸-۶ -۲-۸ میکرومتر است. قارچ به صورت منفرد و یا دستههای چند تایی روی ریشه درختان زنده و مرده ممرز، راش، بلوط، خرمالو، شمشاد جنگلی و نارون در فصل تابستان تا اواخر پاییز و در تمامی ارتفاعات جنگلی جمع آوری گردید. این قارچ عامل پوسیدگی سفید ریشه ویقه درختان جنگلی میباشد.
تحقیقات نوین ثابت کرده است که این قارچ دارای عناصر فعالی مانند پلی ساکاریدها، پپتید گلوژن، گانادران، ژرمانیوم آلی، تریترپنوییدها، آدنوزین، Lz-8 و گونههایی از آمینواسید به همراه تعداد زیادی از عناصر معدنی میباشد(۵). در کشور هند از این قارچ دو ماده متانل و استات اتیل استخراج گردید که دارای خاصیت کاهش دهنده Carrageenan حاد و Formalin مزمن بوده که التهابات را در موش مهار کرده است. بنابراین، آن را با داروی مسکن دیکلوفناک در تسکین دردها مقایسه کرده و از آن به عنوان یک ماده ضد التهاب،مسکن و آرام بخش استفاده کردند(۶). وجود فیبر، پروتیین بالا و چربی پایین در عصاره این قارچ برای رژیمهای غذایی باعث کاهش سطح کلسترول و فشار خون میگردد(۷). استخراج اسید گانودریک R و S از ریسه و میسلیومهای کشت شده این قارچ نشان داد که دارای اثرات و فعالیتهای ضد هپاتیتی بسیار قوی بوده که در آزمایشهای اولیه بر روی موش صحرایی به اثبات رسید(۸). مطالعه بالینی بر روی لیوفیلید استخراج شده از قارچ نشان داد که در بهتر زندگی کردن و کاهش درد بیماران مبتلا به هپاتیتB نتایج رضایت بخشی داشته است(۹). این قارچ دارای مقادیر قابل توجهی anoderic acid c با مقدار ۵/۸۹ میلی گرم در هر کیلو از قارچ میباشد که ترکیبهای Ganoderic acid c1, c2 بدست آمده از قارچ ارتباط زیادی با درمان سرطان و AIDS دارند و دیگر ترکیبهای بدست آمده مانندDNA Polymerase Beta مرتبط با بیماریهای ویروسی، Dihydrofolate reductase مرتبط با بیماریهای سرطان و جذام، Guanylyl cyclase مرتبط با بیماریهای سرطان سینه و سرطان روده، HIV-I protease و HIV protease مرتبط با بیماریهای ADIS و C-H-Ras P21 protein مرتبط با سرطان است (۱۰). گانودرما دارای پلی ساکاریدها و تریترپنوییدهایی است که عامل افزایش دهنده سیستم ایمنی بدن میباشد ودر مطالعات آزمایشگاهی مختلف مشخص شد که این پلی ساکاریدها رشد سلولهای توموری را متوقف میکنند و سازوکار این عمل مربوط به افزایش فعالیت سلولهای ماکروفاژ و T-cell است(۱و۱۱). بسیاری از فعالیتهای تریترپنها و استرولها که از قارچ گانودرما جدا سازی شدند، دارای خاصیت ضد ویروسی و ضد التهاب میباشد و بهعلاوه پلی ساکاریدها و گلی کو پروتیینهای جدا شده از عصاره قارچ دارای خاصیت Hypoglycemic و تحریک پذیری سیستم ایمنی بدن را دارند و همچنین از اندامهای بارده قارچ Meoh استخراج گردید که دارای اثر کند کننده برعلیه ویروس HIV-1 و دارای آنزیم ضروری پروتیاز میباشد(۱و۱۲).
منابع
۱- علی موسی زاده، سعید، محمود، ذکایی، علی، برهانی، سیفا.. خورنکه، معرفی قارچهای با خاصیت دارویی در جنگل و مراتع واز – استان مازندران. مجموعه مقالات دومین کنگره بیولوژی کاربردی (با دامنه بین المللی) – جلد اول – صفحه ۳۳۹ – دانشگاه آزاد اسلامی مشهد – دانشکده علوم – گروه زیست شناسی.
۲- Wiiard , T. 1990. Reishi Mushroom ; Herb of spiritual potency and woder. Issaquah, WA; sylvan press,11.
۳- Shu , Hy. 1986. Oriental Materia medica , A concise Guide. palos verbs , CA; Oriental Healing Arts press,640-41.
۴- Teow, s.s. 1986. Cultivation of Ganoderma lucidum and its medicinal value. In extended Abstract. 9th Malaysian microbiology symposium , 79-82.
۵- Teow,s.s.1997.The effective application of Ganoderma nutriceuticals. In B.K.Kim, C.K.Moon, T.S.Kim(eds).
۶- N. Sheena , T.A.Ajith and K.K.Janardhanan. 2003. Anti-inflammatory and Anti-nociceptive Activities of Ganoderma lucidum Occurring in South India , Pharmaceutical Biology ,Vol. 41, No. 4, pp. 301-304.
۷- Kiho, T. , Morimoto, H. , Sakushima,M., Usui,S. and Uhai, S. 1995.Polysaccharides in fungi. XXXV. Anti-diabetic activity of an acidic polysaccharide from the fruiting bodies of Tremella aurantia. Biological and pharmaceutical Bulletin 18 , 1627-1629.
۸- Hirotani, M. and Ito, C. 1986. Ganoderic acids T , S and R , new triterpenoids from the cultured mycelia of Ganoderma lucidum. Chemical pharmaceutical Bulletin 34, 2282-2285.
۹- Soo, T.S.1994. The therapeutic value of Ganoderma lucidum 8th International Mycological congress (IMC5) Abstrats, van couver, B.C.,P.95.
۱۰- Yeo W.K. and Chen Y. Z. 2003. Mechanism of chinese medicinal herb. Department of computational science , faculty of science , National University of singapor. Blk S17 Level 7, 3 science Drive 2 , singapore 117543.
۱۱- Kaiser, Jon Dm.D.1995. Immune power, A Comprehensive Treatment program for HIV, st. Martins press, N.Y., P.62.
۱۲- Mizuno, T. 1996. Oriental Medicinal tradition of Ganoderma lucidum (Reishi) in China. In T. Mizuno & B. k. Kim(Eds.), Ganoderma lucidum(pp.101-106). Seoul, Korea:II-Yang Pharm. Co. Ltd.
Introduction of Ganoderma lucidum (W.Curt.:Fr.) Karst. with different pharmacological effects and study on distribution in Mazandaran forest.
Ali moussazadeh, S.1 , Zokaei, M.2 , Borhani, A.1 Khorankeh, S.1
۱-Mazandaran Agricultural and Natural Resource- Passand Forest and Rangland station.
۲-Science – College of Mashhad – Ferdoosy university.
Abstract
Mushrooms have important role in nature. They are used for food , Drug , treatment and change of organic matters that are so useful for human and nature. G. lucidum have been interested for people of ancient Chaina and Japans. It uses for treatmant of disease , modern research showed it contains a lot of active and miniral element, that has been showed anti-bactrial, Anti-viroal effects. This study have been done in two research project from 1998 in Mazandaran forest. Sampling have been done by usual plant pathological and mycological methods. In this study more than 150 species of mushroom were identified. A lot of them had medicinal effects. G. lucidum was one of the most important of them. Many countries produce it for commercial purposes.
Keywords: Ganoderma lucida, mushrooms
https://medplant.ir/?p=5446