مقاله: بررسی فیتوشیمیایی جمعیت‌های مختلف خشخاش کبیر با استفاده از روش استخراج با امواج فراصوت و آنالیز کروماتوگرافی مایع با کارایی بالا

علیرضا حبیب‌زاده۱، نسرین مشتاقی*  ۲، سعید ملک‌زاده شفارودی۳

۱– دانشجوی دکتری بیوتکنولوژی کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران

۲– عضو هیات علمی گروه بیوتکنولوژی و به نژادی گیاهی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران ، moshtaghi@um.ac.ir

۳– عضو هیات علمی گروه بیوتکنولوژی و به نژادی گیاهی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران

چکیده:  

مقدمه: گیاه خشخاش کبیر پیشینه طولانی به عنوان منبع آلکالوئیدهای طبیعی دارد. در میان گونه‌های خشخاش، این گونه می‌تواند به عنوان منبع غنی تبائین در نظر گرفته شود. هدف: هدف از این مطالعه بررسی میزان تبائین در اندام‌های مختلف جمعیت‌های متفاوت خشخاش کبیر بود. روش بررسی: هفت جمعیت از خشخاش کبیر از پنج ناحیه مختلف جغرافیایی شامل دماوند (رینه، آب اسک)، چالوس (یوش، پل زنگوله)، مهاباد، مشگین شهر و زنجان (تهم) انتخاب و میزان تبائین در آنها بررسی شد. استخراج تبائین با استفاده از روش امواج فراصوتی انجام پذیرفت. پارامترهای تاثیرگذار مانند pH، حجم حلال استخراجی، دمای استخراج و زمان آن، تکرار چرخه‌های استخراج و همچنین سایز ذرات، مورد بررسی قرار گرفت و شرایط بهینه برای رسیدن به بیشترین کارایی تعیین شد. همچنین ارتباط فنولوژی گیاه و میزان تبائین در دوره رشدی قبل از گلدهی و گلدهی مورد بررسی قرار گرفت. روش بهبود یافته استخراج با امواج فراصوت در این مطالعه به همراه آنالیز با دستگاه کروماتوگرافی مایع با کارایی بالا برای آنالیز کمی به کار برده شد. نتایج: میزان تبائین در اندام‌های مختلف و جمعیت‌های مختلف متفاوت بود. میزان تبائین در کپسول در محدوده ۰/۹ -۱/۴ درصد (بر اساس ماده خشک) و در ساقه این گیاه ۰/۱ -۰/۴۵ درصد بود. بیشترین میزان تبائین در کپسول‌های جمع‌آوری شده از مهاباد بود. نتیجه‌گیری: استخراج در این روش منجر به حصول تبائین با خلوص بالا از گیاه خشخاش کبیر می‌شود. در نهایت یک پروفایل جامع از میزان تبائین در جمعیت‌های مختلف خشخاش کبیر در ایران به دست آمد.

برای دریافت مقاله کامل، روی دکمه دانلود کلیک کنید