جلال عباسیان/درآمدزایی با تولید و کشت گیاهان دارویی یکی از راههایی است که ظرفیت بالقوه خوبی برای کشور ما دارد. وجود آب و هواهای مختلف در کشور، امکان تولید گیاهان دارویی مختلف درآمدزایی با گیاهان دارویی را به مقدار زیادی در ایران فراهم ساخته است.
درآمدزایی با کشت گیاهان دارویی پرسود
شاید هفته ای یا روزی نباشد که افرادی به من مراجعه می کنند که قصد اشتغال به کشت گیاهان دارویی دارند و درآمدزایی گیاهان دارویی را بالاتر از شغل فعلی خود می دانند.
من همیشه به این افراد توصیه هایی دارم که با توجه به تکرر و تعدد این افراد، تصمیم گرفتم این توصیه ها را به صورت مقالاتی به رشته تحریر در آورده و در شبکه خبری آموزشی گیاهان دارویی منتشر کنم.
(بخش اول این مقاله را از اینجا مطالعه کنید)
(بخش دوم این مقاله را از اینجا مطالعه کنید)
(بخش سوم این مقاله را از اینجا مطالعه کنید)
۴- در نظر گرفتن شرایط خاص تولید گیاهان دارویی
الف- مرحله پیش از کاشت گیاهان دارویی
تولید گیاهان دارویی شرایط خاص خود را دارد که شاید در تولید سایر محصولات کشاورزی، کمتر مورد توجه و مورد نیاز باشد. این شرایط خاص می تواند در مرحله قبل از کاشت، مرحله کاشت، مرحله داشت، مرحله برداشت و مراحل پس از برداشت گیاه باشد.
به عنوان مثال در مرحله قبل از کاشت، شما باید به دنبال تهیه و تأمین بذر و یا نشای گیاه مورد نظر خود باشید. شاید برای تولید هندوانه یا گوجه فرنگی، بتوانید با مراجعه به اولین فروشگاه نهاده های کشاورزی، بذر ارقام مختلف هندوانه یا ارقام مختلف گوجه فرنگی را به دست بیاورید و پس از مقایسه و اخذ راهنمایی از فروشنده و یا بر اساس تجربیات و مشورتهای قبلی خودتان، اقدام به خرید بذر رقم مورد نظر خودتان کنید.
اما طبیعتا برای خرید بذر یک گیاه دارویی مثل بذر بابونه آلمانی و یا بذر گل گندم، شما به این راحتی موفق نخواهید شد. باید تولیدکنندگان و فروشندگان بذر گیاهان دارویی را به خوبی شناسایی کنید و اطلاعات و در صورت نیاز، نمونه بذر این فروشندگان را با یکدیگر مقایسه کنید. همچنین استفاده از تجربیات مشتریان قبلی آنها می تواند کمک خوبی به شما باشد.
گاهی اوقات پیش آمده است که کشاورزان بذر گیاهان دارویی را از شرکتی خریداری کرده اند، اما پس از کاشت با کمال تعجب شاهد روئیدن گیاه دیگری بوده اند. همچنین گاهی اگرچه بذر اشتباه به کشاورز ارائه نشده است، اما به دلیل ناخالصی و اختلاط، درصدی از گیاهان روئیده شده، گیاه دیگری بوده است.
ب- مرحله کاشت گیاهان دارویی
کاشت گیاهان دارویی نیز گاهی اوقات شرایط خاص خود را دارد. به عنوان مثال، برای کاشت زعفران شما باید کارگر ماهر زعفرانکار داشته باشید. چرا که در صورت کاشت با تراکم نامناسب و یا واژگونه پیازهای زعفران، هم هزینه بالایی برای پیاز زعفران متحمل شده اید و هم عملکرد مزرعه شما به دلیل واژگون بودن پیازها، به شدت افت خواهد کرد.
ج- مرحله داشت گیاهان دارویی
شما در مراحل رشد و داشت گیاهان دارویی، باید با اصول کشاورزی ارگانیک و سالم اشنا باشید تا بتوانید مشکلاتی مثل آفات و بیماریهایی که در مزرعه به وجود می آید را به سالمترین شکل ممکن و بر اساس مدیریت تلفیقی آفات مدیریت کنید. همچنین تغذیه گیاهان با کودهای آلی و حیوانی از موارد مهمی است که برای تولید گیاهان دارویی باید در نظر داشته باشید. چرا که استفاده از کود، سم و آفت کش شیمیایی در مزرعه گیاهان دارویی، بخصوص در مواردی که هدف از تولید گیاه صادرات آن به کشورهای اروپایی باشد، می تواند تأثیر نامطلوب بر بازاریابی و قیمت محصول شما بگذارد.
د- مرحله برداشت گیاهان دارویی
شاید بتوان مرحله برداشت گیاهان دارویی را مهمترین مرحله در سیکل پرورش این گیاهان دانست. چرا که گیاهان دارویی دارای تنوع بسیار زیاد در ارتفاع، اندام مورد استفاده، ساختار گیاه و… هستند و به همین دلیل، ماشین آلات تخصصی بسیار کمی برای برداشت گیاهان دارویی وجود دارد. لذا در اکثر مواقع، برداشت گیاهان دارویی به وسیله کارگر و با دست یا با ابتدایی ترین ابزارآلات صورت می گیرد.
شما ممکن است با استفاده از یک کمباین و یک کارگر بعنوان راننده کمباین بتوانید در یک روز بیش از ۷۰ هکتار گندم را برداشت و بوجاری کنید و یا با یک دستگاه چاپر، ۲۰ هکتار ذرت را در روز برداشت و سیلو کنید، اما برای برداشت ۰٫۱ هکتار گل پنیرک، نیاز به حداقل ده کارگر به مدت سه روز دارید. این مقدار، برای ۰٫۱ بابونه آلمانی به مراتب بیشتر است. برای محصولات رایج کشاورزی، دستگاههای مختلف مثل ماشین برداشت یونجه، کمباین برداشت غلات، دستگاه برداشت سیب زمینی، موور برداشت یونجه و … وجود دارد اما این دستگاهها برای برداشت گیاهان دارویی (حداقل در حال حاضر در کشور ما) در دسترس نیستند. لذا باید تدابیر لازم برای این عملیات از قبل اندیشیده شود.
ه- مرحله پس از برداشت گیاهان دارویی
مهمترین تفاوت گیاهان دارویی با محصولات رایج کشاورزی، مبحث فرآوری پس از برداشت و بخصوص خشک کردن آنها است. شما بعنوان تولیدکننده فلفل دلمه ای، خربزه، هویج و سبزیجات مختلف، محصول خود را بلافاصله پس از برداشت به فروش می رسانید و معمولا مشتری آنها هم همیشه حاضر و آماده برای خرید محصول شما (شاید با اندک تلورانس قیمتی) هستند. اما برای تولید نعنا فلفلی و بادرنجبویه، شما ناچار به خشک کردن محصول برای فروش هستید.
این خشک کردن محصول، نیاز به دسترسی به شرکتهایی دارد که دارای دستگاه خشک کن بوده و بتوانند محصول شما را خشک کنند. در شرایط ساده تر، شما نیاز به حداقل یک سالن بزرگ دارای قابلیت تهویه هوا دارید که بتوانید محصول خود را در آنجا و دور از نور خورشید بصورت طبیعی خشک کنید.
اگر قبل از شروع تولید گیاهان دارویی، فکری برای این بخش (خشک کردن محصول پس از برداشت) نکرده باشید، حتما به مشکلات بزرگی برخورد خواهید کرد.
نتیجه گیری:
قبل از شروع به کار کشت و پرورش گیاهان دارویی، در یک افق حداقل یکساله (برای گیاهان یکساله) و بیش از ده ساله (برای گیاهان چندساله) پیش بینی های لازم و برنامه ریزی های احتمالی مورد نیاز برای همه مراحل را در نظر داشته باشید. پیش بینی تهیه بذر و قلمه، پیش بینی عملیات کاشت و داشت و به خصوص پیش بینی مراحل برداشت و پس از برداشت (خشک کردن) را داشته باشید تا غافلگیر نشوید. اگر امکانات خشک کردن گیاه را ندارید، از قبل به فکر تهیه سالن یا اجاره (حتی برای چند روز) باشید که بتوانید در ساده ترین روش ممکن، گیاه خود را در سالن مناسب و بهداشتی خشک کنید.
اگر موارد بالا را به خوبی مد نظر گرفته اید و پس از انجام محاسبات مناسب اقتصادی، به این نتیجه رسیده اید که کشت گیاهان دارویی برای شما سودآوری بیشتری از سایر گیاهان خواهد داشت، با بخش های بعدی این مقاله همراه ما باشید.
همچنین در صورتی که تمایل به دریافت مشاوره کشت گیاهان دارویی توسط کارشناسان متخصص و اساتید دانشگاه در شبکه خبری آموزشی گیاهان دارویی دارید، با ما در ارتباط باشید.
https://medplant.ir/?p=31956
- دیدگاه های ارسال شده توسط شما، پس از تایید توسط تیم مدیریت در وب منتشر خواهد شد.
- پیام هایی که حاوی تهمت یا افترا باشد منتشر نخواهد شد.
- پیام هایی که به غیر از زبان فارسی یا غیر مرتبط باشد منتشر نخواهد شد.
باسمه تعالی
با سلام و تشکر فراوان از جناب آقای عباسیان به خاطر مقاله خیرخواهانه و بسیار مفید «در آمدزایی گیاهان دارویی: چرا و چگونه»
خدا خیر دنیا و آخرت به شما بده