تاچند دهه گذشته آنچه که بهعنوان دارو مورد استفاده قرار میگرفت از منابع طبیعی و بهطور عمده از گیاهان بهدست میآمد.
با پیشرفت سریع علوم داروهای سنتزی در بسیاری موارد جایگزین گیاهان داروئی شدند. تجربه نشان داد که داروهای سنتزی با تمام کارآئی مورد توجه، اثرات نامطلوب بسیاری همراه دارند و روشن شد که کمتر ماده خالصی وجود دارد که دارای اثرات سوء نباشد، از همینرو امروزه استفاده از گیاهان دارویی مورد توجه بسیاری از مردم قرار گرفته است.
کشور ایران با توجه به شرایط جغرافیایی، آب و هوایی جایگاه ارزشمندی در تولید انواع گیاهان طبی و دارویی فراهم کرده است.
شرایط اقلیمی متفاوت در ایران وجود دارد که موجب شده گیاهان طبی و دارویی در این سرزمین رشد کنند بهطوریکه منطقه زاگرس که استان لرستان در آن واقع شده با داشتن رویشگاههای گیاهی مرتعی و جنگلی متنوع دارای انواع مختلف محصولات جنگلی و مرتعی است.
عضو جامعه جنگلبانی ایران در اینباره گفت: برخی گونهها از دیرباز مورد شناسایی اطبا و دانشمندان قرون گذشته بوده و سابقهی بهرهبرداری در میان مردم کشور ما دارد اما برخی هنوز ناشناخته مانده و کاملاً شناسایی نشده که بتوانند از آنها استفاده کنند.
«علیحسین بیرانوند» افزود: مردم امروز به طب سنتی و گیاهان دارویی رو آوردهاند با توجه به اینکه کشت گیاهان دارویی راحتتر، اثربخشتر، دسترسی به آن آسان بوده و عوارض جانبی نداشته و به دستگاههای پیشرفته نیاز ندارد.
وی اظهار کرد: با توجه به محدود بودن مراتع و جنگل ما و اینکه در معرض تخریب قرار گرفتهاند نمیتوان از همه پتانسیلهای گیاهان دارویی را حفظ کرده و باید برای تولید این گیاهان کشت آنها را بومیسازی و در میان مردم ترویج کنیم.
مسئول امورجنگلکاری ادارهی منابع طبیعی و آبخیزداری بروجرد تصریح کرد: با برنامهریزی صحیح و اصولی میتوان در این بخش تحول عظیم در جهت توسعه و کشت گیاهان دارویی و بهرهبرداری اصولی همراه با اشتغالزایی پایدار در منطقه بهوجود آورد.
بیرانوند خاطرنشان کرد: هر چند بهعلل مختلف مانند چرای مفرط، بهرهبرداری بیرویه در طبیعت از گستردگی گیاهان دارویی کاسته شده اما با این وجود راه نجات جوامع گیاهی میسر است.
وی گفت: برای دستیابی به این هدف بزرگ تنها با تلاش و موقعیتسنجی برنامهریزان منابع طبیعی، ارائهی برنامههای مدون اصولی و جلب مشارکت مردم این امر امکانپذیر خواهد بود.
این مسئول افزود: با توجه به شناخت ارزشهای نهفتهای در منابع جنگلی و مرتعی از جمله انگیزه حفاظت و احیای منابع طبیعی را قوت بخشیده وجود همین گیاهان متنوعی با ارزشهای صنعتی، خوراکی و دارویی بوده که نقش بعضی از آنها در صادرات غیرنفتی پراهمیت است.
بیرانوند اظهار کرد: این امر باعث ایجاد اشتغال و تأمین فرآوریهای کارخانجات میشود همچنین رویشگاههای طبیعی ما حفظ شده و تخریب نمیشوند.
وی تصریح کرد: متأسفانه در استان لرستان بهعلت عدم شناخت تهیه بذر، نحوه کاشت و عدم شناخت مردم با گیاهان دارویی و عدم شناخت با شرایط و تولید آنها هنوز اقدامی برای کشت این گیاهان در استان انجام نشده فقط بهصورت جزیی در برخی جاها که تخصص در این زمینه داشته روی آنها کار شده است.
مسئول امورجنگلکاری ادارهی منابع طبیعی و آبخیزداری بروجرد خاطرنشان کرد: متأسفانه در بهرهبرداری از گیاهان دارویی مثل موسیر، سقز، کتیرا و باریجه در زمانهای گذشته توسط افراد غیربومی خارج استان انجام و بهخاطر عدم رعایت نکات فنی بهرهبرداری تا جاییکه گیاه یا درخت توان داشت از آن بهرهبرداری میکردند بعد از برداشت بهدلیل اینکه تمام شیره آن را گرفته بودند ضعیف شده و کاملاً مناسب برای آفت میشد.
بیرانوند با بیان اینکه در زمینه تولید و فرآوریهای گیاهان دارویی و حفظ آنها باید مردم را مشارکت و آموزش داد، گفت: در این زمینه نسبت به استانهای دیگر عقبمانده و نوپا هستیم.
وی خاطرنشان کرد: با توجه به عوارض داروهای شیمیایی و روی آوردن مردم به گیاهان دارویی باید کشت و توسعه گیاهان دارویی با استفاده از متخصصان انجام و در این راستا سرمایهگذاری شود.
مرجع : ایسنا
https://medplant.ir/?p=21257