به گزارش شبکه خبری آموزشی گیاهان دارویی، ایران بزرگترین تولیدکننده زرشک در جهان و خراسان جنوبی پرچمدار تولید این محصول در کشور است.

بدون شک انتظارها بر آن است که نام زرشک در کنار نام استان خراسان جنوبی شناخته شده باشد اما صادرات این محصول از مبادی استان‌هایی که پرواز مستقیم به خارج از کشور دارند،سبب شده تا اظهارنامه صادراتی و سایر تشریفات صدور این محصول به کام استان‌های دیگر باشد. اما ماجرا به همین جا ختم نمی‌شود. ایران نخستین تولیدکننده زرشک در جهان است اما نخستین صادرکننده آن نیست.

خراسان جنوبی در تولید محصولات باغی مانند زرشک رتبه اول را کسب کرده اما در مقایسه با زعفران که رتبه دوم تولید آن به این استان اختصاص دارد، هنوز در سطح جهان شناخته شده نیست و در بخش بازاریابی در بازارهای جهانی برای این محصول هنوز راه زیادی در پیش داریم.

درختچه زرشک

ر حال حاضر یکی از تجار استان بستری را فراهم کرده است تا زرشک بسته‌بندی شده در فروشگاه‌های زنجیره‌ای آلمان عرضه شود اما رسیدن به مرحله عرضه محصول، پروسه‌ای طولانی را پشت سر دارد که آن تاجر پشت سر گذاشته است. پروسه‌ای که سبب ایجاد تقاضا در آن بازار شده است.

هر چند صادرات زرشک از سایر استان‌ها انجام می‌شود اما سالانه حدود ۱۴هزار تن محصول زرشک در این استان تولید می‌شود و از زمانی که زمینه صادرات آن فراهم شد این محصول افزایش قیمت پیدا کرده و ارزش آن از کیلویی ۸هزار تومان به ۱۶هزار تومان ارتقا پیدا کرد.

ایران بزرگترین تولیدکننده زرشک در جهان و خراسان جنوبی پرچمدار تولید این محصول در کشور است. بیش از ۸۵درصد این محصول در شهرستان قائنات تولید می‌شود.

اما خام‌فروشی زرشک یکی از مهم‌ترین مشکلات موجود در صنعت تولید و صادرات زرشک شده است،‌ در حال حاضر عرضه زرشک در استان‌های مختلف به‌صورت سنتی و خام‌فروشی صورت می‌گیرد.

کارشناسان  براین باورندکه که اگر هم صادراتی صورت می گیرد به صورت فله‌ای وغیراستاندارد است و هم‌اکنون ایران نتوانسته بازار جهانی در این محصول را به دست گیرد و از طرفی کشاورزان کشت‌کننده این محصول به علت‌های مختلف بی‌انگیزه شده‌اند.

اروپایی‌ها شیفته زرشک ایران

رئیس اتاق بازرگانی،صنایع معادن وکشاورزی بیرجند با اشاره به اینکه ایران نخستین کشور تولیدکننده این محصول است اما تاکنون صادرات چشمگیری نداشته است، گفت: برای رشد و توسعه این صنعت باید خیلی کارها انجام شود و باید به سمتی برویم که بهره‌برداری از این محصول افزایش یابد.

محسن احتشام با تاکید بر اینکه برای تولید زرشک باید توجه خاصی به نکات بهداشتی و استانداردهای بین‌المللی آن صورت گیرد، افزود: با چنین شرایطی ایران در بازار جهانی توان رقابت  دارد، در غیر این صورت با خام‌فروشی، بی‌کیفیت و متنوع نبودن محصولات نمی‌توان در بازارهای جهانی موفق بود.

صادرکننده زرشک به بازار اروپا گفت: زرشکی که هم‌اکنون در ایران تولید می‌شود بدون استفاده از کود و سموم کشاورزی است و به‌صورت طبیعی و ارگانیک تولید می‌شود.

وی اظهارکرد: همین امر سبب شده تا اروپایی‌ها شیفته محصولات تولیدی زرشک ایران باشند اما تنها کاری که باید صورت گیرد، تقویت امر بازاریابی و شناساندن محصولات تولیدی ایران به بازار جهانی است.

آغاز برداشت یاقوت سرخ از مزارع خراسان جنوبی

رئیس سازمان جهاد کشاورزی خراسان جنوبی از برداشت زرشک یاقوت سرخ کویراز مزارع این استان خبرداد و گفت: امسال ۱۴هزار و ۳۹۹  هکتار از باغ های استان زیر کاشت این محصول قراردارد که پیش بینی می شود حدود ۱۶ هزار  تن زرشک از آن برداشت شود .

ولی پور مطلق در گفت و گو با خبرنگار تسنیم افزود : با برداشت  این میزان زرشک  هزار و  ۳۵۵ میلیارد ریال درآمد نصیب ۳۰ هزار  کشاورز این استان می شود .

وی با بیان اینکه بیشترین سطح زیر کشت زرشک در خراسان جنوبی مربوط به شهرستان قاین با ۴ هزار و ۵۶ هکتار است اظهارکرد: پیش بینی می شود از این باغ ها۳ هزار و ۹۲۵ زرشک برداشت شود.

رئیس سازمان جهاد کشاورزی خراسان جنوبی  اظهارکرد: سال گذشته هم دراین استان   ۱۴ هزار و ۶۱۵ تن زرشک  به ارزش هزار و  ۳۱۵ میلیارد ریال برداشت شد .

وی در معرفی این محصول استراتژیک کشور بیان کرد: زرشک درختچه‌ای تیغدار به طول ۱ تا ۵ متر است. چوب آن به رنگ قرمز، قهوه‌ای یا زرد است . برگ‌های آن بیضی شکل با دندانه‌های اره‌ای و میوه اش قرمز رنگ بیضوی شکل و ترش مزه ‌است . انتهای بهار و ابتدای تابستان فصل شکوفه دادن بوته زرشک است ، غنچه‌های زرد رنگ زرشک در فصل پاییز رنگ قرمز گیلاسی به خود می‌گیرند .

ولی پور مطلق بیان کرد:کشور ایران بزرگترین تولیدکننده زرشک در دنیا است که در این میان استان خراسان و شهرستان قائنات با در اختیار داشتن نزدیک به ۹۷ درصد از اراضی زیرکشت این محصول، تولید ۹۵ درصد از زرشک دنیا را در اختیار دارد .

رئیس سازمان جهاد کشاورزی خراسان جنوبی گفت: زرشک دارای خواص بسیاری است که ریشه ، پوست ، برگ ، ساقه و میوه آن قابل استفاده است .

هشدار هواشناسی به زرشک کاران خراسان جنوبی

اداره کل هواشناسی خراسان جنوبی به زرشک کاران  استان برای جلوگیری از خیس شدن محصولاتشان هشدار داد.

کارشناس هواشناسی استان گفت : هوای خراسان جنوبی از امروز تا عصر فردا با رشد  ابر و احتمال رگبار و بارندگی روبروست .

برهانی افزود : به همین علت زرشک کارانی که محصولات خود را چیده و برای خشک شدن پهن کرده اند ، باید اقدامات لازم را برای جلوگیری از خیس شدن محصولاتشان انجام دهند.

زرشک محصولی بی‌نظیر برای رفع اختلالات کبدی

عضو هیأت علمی گروه زیست‌فناوری پژوهشکده علوم و صنایع غذایی گفت : زرشک بی‌دانه یکی از محصولات بومی و انحصاری کشورمان است که از این محصول و فرآورده‌های آن می‌توان در درمان برخی بیماری‌ها از جمله اختلالات و بیماری‌های کبدی سود برد.
دکتر احمد بالندری با اشاره به شرایط زندگی امروزی در شهرهای بزرگ اظهار کرد: بیشتر افراد در معرض خطر ابتلا به اختلالات کبدی ناشی از آلودگی هوا، مصرف مواد غذایی فرآوری شده حاوی ‌مواد نگهدارنده و استفاده از محصولات کشاورزی و دامی دارای باقیمانده سموم و ترکیبات شیمیایی قرار دارند.

وی بیان کرد: گسترش ابتلا به بیماری‌ها و اختلالات کبدی در سال‌های اخیر، ضرورت توجه بیشتر به گیاهان بومی مفید و موثر در پیشگیری و درمان این بیماری‌ها را دو چندان کرده است. تحقیقات نشان داده‌اند عصاره میوه زرشک، اثرات محافظتی بر آسیب‌های کبدی ناشی از دیابت دارد.

عضو هیأت علمی گروه زیست‌فناوری پژوهشکده علوم وصنایع غذایی تصریح کرد: مطالعات اخیر حاکی از این است بربرین که میزان آن در ریشه و پوست ساقه زرشک بسیار بالاست یک نوع آنتی‌بیوتیک بسیار قوی است که هنگامی که با ماده دیگری بنام متوکسی‌ هیدنوکارپین یا MHC(تهیه شده از عصاره برگ زرشک)، مخلوط شود ترکیبی به دست می‌آید که می‌تواند باکتری‌هایی که به درمان مقاوم شده‌اند به ویژه باکتری‌هایی که در بیمارستان‌ها و مراکز درمانی به عنوان عامل عفونت‌های بیمارستانی شناخته می‌شوند را از بین ببرد.

بالندری زرشک بی‌دانه را با حدود ۱۴هزار هکتار سطح زیر کشت به عنوان یک محصول مهم اقتصادی در خراسان جنوبی مطرح کرد و افزود: پژوهشکده علوم و صنایع غذایی نخستین مرکز تخصصی است که مطالعات گوناگونی روی این محصول انجام داده، این مطالعات از سال ۱۳۶۸تاکنون در زمینه‌های مختلف از جمله فرآیند و بسته‌بندی، تهیه نوشابه زرشک، روش‌های سهولت برداشت محصول، تربیت و هرس درختچه و استخراج ترکیبات موثره دارویی از اندام‌های گیاه، در این پژوهشکده انجام شده است.

وی  بیان کرد: نخستین باغ کلکسیون زرشک که در دنیا بی‌نظیر است نیز در این پژوهشکده در سال ۱۳۷۷در مشهد احداث شده که بیش از ۳۰نوع زرشک بومی کشور در این باغ کلکسیون وجود دارد که تاکنون چندین طرح پژوهشی در آن انجام شده است.

عضو هیأت علمی گروه زیست فناوری پژوهشکده علوم وصنایع غذایی با اشاره به اهمیت محصول زرشک بیان کرد: در دو دهه اخیر پژوهش‌های مقدماتی در استفاده از میوه زرشک بی‌دانه در تهیه فرآورده‌های غذایی مثل ژله، سس، مارمالاد، آب میوه، نوشابه، کنسانتره و پودر رنگی خوراکی انجام شده که از نتایج آن‌ها می‌توان در تولید این فرآورده‌ها در صنایع غذایی کشور استفاده کرد.

وی افزود: همچنین آنتوسیانین و ترکیبات فنولیک موجود در زرشک‌های دانه دار، آنتی‌اکسیدان‌های‌ طبیعی مناسب برای جایگزینی انواع سنتزی وارداتی هستند که می‌توان از آن‌ها در صنایع غذایی استفاده کرد.

بالندری با بیان اینکه مصرف‌کنندگان خارجی به دلیل محدود بودن میزان صادرات این محصول بومی، آشنایی کمی با زرشک دارند متذکر شد: افزایش صادرات زرشک بی‌دانه در گرو شناخت کامل ویژگی‌های این محصول، اصلاح روش‌های تولید، فرآوری و بسته‌بندی زرشک با فناوری‌های نوین، پژوهش‌های گسترده در زمینه تولید فرآورده‌های مختلف غذایی و دارویی از آن و معرفی فراورده‌های زرشک به بازارهای جهانی با توجه به استانداردهای ملی و بین‌المللی است.

وی بیان کرد: امروزه توجه به غذا دارو‌ها که علاوه بر نقش تغذیه‌ای، ویژگی سلامت‌بخشی نیز دارند رو به افزایش است و محصول زرشک دارای ترکیبات زیست فعال با اثرات درمانی است،  بنابراین می‌توان فرآورده‌های غذا دارویی متنوعی را از آن تهیه و به بازارهای جهانی ارائه کرد