مقدمه: کشت و کار و اهلی سازی گیاهان دارویی در رویشگاه طبیعی به حفظ تنوع ژنتیکی و برداشت پایدار کمک می‌کند. تحت چنین شرایطی نوع اقلیم و خاک گیاهان کشت شده همچون شرایط عرصه است در حالی که کود و نور آفتاب نسبت به عرصه بهتر است. از آنجایی که آلکالوئیدها ترکیبات نیتروژنی هستند، انتظار می‌رود که افزایش دسترسی نیتروژن با کاربرد کود بتواند نقش مهمی در بیوسنتز و تجمع آلکالوئیدها در گیاهان دارویی داشته باشد.

هدف: هدف از این تحقیق، بررسی تأثیر کودهای زیستی و شیمیایی نیتروژن بر عملکرد کورم و کلشی سین در گیاه دارویی C. kotschyi تحت شرایط رویشگاه بود.

روش بررسی: آزمایش در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار و هشت تیمار شامل سه سطح کود شیمیایی نیتروژن از منبع اوره (۵۰، ۱۰۰ و ۱۵۰ کیلوگرم در هکتار کود اوره)، سه سطح کود زیستی نیتروکسین (۲۰، ۴۰ و ۶۰ لیتر در هکتار)، تیمار تلفیقی (۱۰۰ کیلوگرم اوره + ۴۰ لیتر نیتروکسین در هکتار) و تیمار شاهد (بدون کوددهی) طی سال زراعی ۸۹ – ۸۸ در زمینی واقع در رویشگاه طبیعیColchicum kotschyi انجام شد. صفاتی همچون وزن تر و خشک، درصد وزن خشک، طول و قطر کورم در بوته و عملکرد‌تر و خشک کورم در واحد آزمایشی، وزن‌تر و خشک بذر در بوته و میزان کلشی سین به روش کروماتوگرافی مایع با کارایی بالا اندازه‌گیری شدند.

نتایج: نتایج نشان داد که در کاربرد ۴۰ لیتر در هکتار نیتروکسین بیشترین عملکرد خشک کورم در واحد آزمایشی با میزان ۴/۱۰۱ گرم حاصل شد و کمترین میزان در تیمار شاهد (۳۹/۴۲ گرم) به دست آمد. عملکرد کلشی سین در واحد آزمایشی در تیمارهای ۱۰۰ کیلوگرم در هکتار اوره و ۴۰ لیتر نیتروکسین به ترتیب با میزان ۴۴/۴۰ و ۵۸/۳۷ گرم، بیشتر از تیمارهای دیگر بود و کمترین میزان آن در تیمار شاهد (۵۶/۱۵ گرم) به دست آمد. بیشترین و کمترین وزن خشک بذر در بوته در تیمارهای شاهد و ۱۵۰ کیلوگرم اوره به ترتیب با میزان ۲۰۳/۲ و ۶۵۳/۰ گرم به دست آمد.

نتیجه‌گیری: به طور کلی سطوح متوسط کودهای شیمیایی و زیستی (۱۰۰ کیلوگرم نیتروژن یا ۴۰ لیتر نیتروکسین در هکتار) بهترین نتایج را بر عملکرد وزن خشک کورم و عملکرد کلشی سین نسبت به تیمارهای دیگر داشتند. 

دانلود متن کامل مقاله