جهت خرید انواع کود کشاورزی، سموم کشاورزی و جانوری، انواع بذور و ابزارآلات کشاورزی به فروشگاه دشت سبز مراجعه نمایید.
مهمترین عوامل مؤثر در انتخاب حلال برای استخراج مواد مؤثره گیاهان دارویی
- قطبیت حلال:
قطبیت حلال باید با قطبیت ترکیبات هدف مطابقت داشته باشد تا استخراج بهینه انجام شود. حلالهای قطبی (مانند آب و اتانول) برای ترکیبات آبدوست و حلالهای غیرقطبی (مانند هگزان) برای ترکیبات چربیدوست مناسب هستند. - سازگاری با ترکیبات هدف:
حلال باید بهگونهای انتخاب شود که ترکیبات موردنظر را بهطور انتخابی حل کرده و از استخراج ترکیبات مزاحم یا بازدارنده جلوگیری کند. - سمیت:
حلال باید غیرسمی یا کمسمیت باشد، بهویژه اگر محصول نهایی برای مصرف انسانی یا کاربردهای دارویی در نظر گرفته شده باشد. - تأثیرات زیستمحیطی:
حلالهای زیستسازگار و قابلتجزیه انتخاب بهتری هستند تا اثرات زیستمحیطی کاهش یابد. آب و اتانول گزینههای پایدارتری هستند. - هزینه و دسترسی:
هزینه تهیه حلال و دسترسی به آن، بهویژه در مقیاسهای صنعتی، نقش مهمی در انتخاب حلال دارد. - نقطه جوش:
نقطه جوش حلال بر فرآیند تبخیر در مراحل تغلیظ یا خشک کردن تأثیر میگذارد. حلالهای با نقطه جوش پایین بهراحتی حذف میشوند اما نیاز به مدیریت دقیق دارند. - باقیمانده حلال:
احتمال باقیماندن حلال در محصول نهایی مستلزم استفاده از حلالهایی است که بهراحتی حذف شوند یا در صورت باقیماندن اثر زیانباری نداشته باشند. - واکنشپذیری با ترکیبات گیاهی:
حلال باید از نظر شیمیایی پایدار باشد و با ترکیبات فعال گیاه واکنش ندهد تا از تخریب یا واکنشهای ناخواسته جلوگیری شود. - pH حلال:
pH حلال میتواند بر حلالیت و پایداری برخی ترکیبات فعال تأثیر بگذارد و ممکن است نیاز به تنظیم داشته باشد. - شرایط فرآیندی:
عواملی مانند دما، فشار و مدتزمان استخراج بر انتخاب حلال تأثیر میگذارند. برخی حلالها برای شرایط دمای بالا یا فشار مناسبتر هستند، درحالیکه برخی دیگر در شرایط ملایم بهتر عمل میکنند.
.
.
مهمترین روش های استخراج مواد مؤثره گیاهان دارویی
- خیساندن (Maceration):
در این روش، ماده گیاهی برای مدت طولانی در حلال خیس میشود تا ترکیبات فعال بهآرامی حل شوند. - پرکولاسیون (Percolation):
جریان مداوم حلال از میان ماده گیاهی عبور داده میشود تا تماس حلال و گیاه به حداکثر برسد و راندمان استخراج افزایش یابد. - استخراج با سوکسله (Reflux/Soxhlet):
در این روش، حلال گرم بهطور مداوم از روی ماده گیاهی عبور داده میشود و پس از تغلیظ به سیستم برمیگردد. این روش برای ترکیبات مقاوم به حرارت مناسب است. - استخراج به کمک امواج فراصوت (Ultrasound-Assisted Extraction):
امواج فراصوت باعث شکستن دیوارههای سلولی و آزاد شدن سریعتر ترکیبات فعال میشوند. این روش به حلال کمتری نیاز دارد و زمان استخراج را کاهش میدهد. - استخراج به کمک مایکروویو (Microwave-Assisted Extraction):
در این روش، امواج مایکروویو نمونه و حلال را گرم کرده و باعث شکستن سریع سلولها میشوند. این روش برای ترکیبات حساس به حرارت مناسب است. - استخراج با دیاکسید کربن فوق بحرانی (Supercritical CO₂ Extraction):
از دیاکسید کربن در حالت فوق بحرانی بهعنوان حلال استفاده میشود. این روش برای ترکیبات حساس مناسب بوده و بدون باقیماندن حلال سمی است. - تقطیر با آب یا بخار (Distillation):
این روش عمدتاً برای استخراج اسانسها استفاده میشود و شامل جوشاندن گیاه در آب یا بخار و جمعآوری ترکیبات فرار پس از تقطیر است. - استخراج با مایعات تحت فشار (Pressurized Liquid Extraction):
این روش با استفاده از دما و فشار بالا، ترکیبات فعال را با حداقل مصرف حلال استخراج میکند. - استخراج به کمک آنزیمها (Enzyme-Assisted Extraction):
آنزیمهایی مانند سلولاز و پکتیناز دیوارههای سلولی گیاه را تخریب کرده و آزاد شدن ترکیبات فعال را تسهیل میکنند. - استخراج با تخمیر (Fermentation-Assisted Extraction):
تخمیر میکروبی گیاه میتواند ترکیبات فعال را زیستدسترستر کرده و استخراج آنها را آسانتر کند. - استخراج مایکروویو بدون حلال (Solvent-Free Microwave Extraction):
این روش از انرژی مایکروویو برای استخراج ترکیبات فرار و حساس به حرارت بدون استفاده از حلال استفاده میکند و دوستدار محیط زیست است. - استخراج به روش پرس سرد (Cold Press Extraction):
این روش مکانیکی با فشار دادن ماده گیاهی در دمای پایین انجام میشود و برای استخراج روغنها بدون از بین بردن ترکیبات حساس مناسب است. - استخراج با مایعات یونی (Ionic Liquid-Based Extraction):
مایعات یونی که نوعی حلال زیستسازگار هستند، برای استخراج ترکیبات قطبی و غیرقطبی با انتخابپذیری بالا استفاده میشوند. - استخراج با حلالهای عمیق یوتکتیک (Deep Eutectic Solvents):
این روش از حلالهای جدید و طبیعی، مانند ترکیبات آلی و قندها، برای استخراج استفاده میکند و گزینهای پایدار و مؤثر ارائه میدهد. - استخراج جریان متقابل (Counter-Current Extraction):
در این روش، حلال و ماده گیاهی در جهتهای مخالف حرکت میکنند تا تماس بیشتری بین آنها ایجاد شده و راندمان استخراج افزایش یابد.
برچسب ها : اسانس , اسانس گیری , استخراج , روش های نوین استخراج مواد موثره , عصاره , عصاره گیری , مواد موثره گیاهی
