به گزارش شبکه خبری آموزشی گیاهان دارویی به نقل از خبرگزاری تسنیم، یکی از چالش‌های مهم در بخش کشاورزی مقوله بهره‌ وری است، اهمیت این موضوع زمانی آشکار می‌شود که تفاوت بین کشاورزی سنتی و مدرن را مشاهده و آثار  استفاده از راهکارهای عملی در کنار رشد تکنولوژیکی با برنامه‌ریزی و سیاست‌ گذاری‌های هدفمند را در بخش‌های گوناگون کشاورزی، صنعت و خدمات ملاحظه می‌کنیم.

بهره‌ وری اساساً به روش‌ هایی اطلاق می‌شود که موجب اثر بخشی بیشتر و آثار سوء کمتری در هر زمینه‌ ای باشد و با کمترین میزان مصرف انرژی و هزینه نتایج با کیفیت‌ تر و بیشتری حاصل کند.

یکی از مهم‌ترین مراحل در بهره‌وری کشاورزی، ایجاد و توسعه صنایع تبدیلی و تکمیلی است که در صورت نبود این بخش آسیب‌های جدی به بدنه اقتصاد کشاورزی و تامین امنیت غذایی وارد و سبب دورریز و از بین رفتن بخش اعظمی از محصولات کشاورزی می‌شود.

کشت و تولید گیاهان دارویی بخش مهمی در کشاورزی و توسعه آن است که می‌تواند در ارزآوری و رشد اقتصادی به‌ویژه در مناطق کم‌درآمد و کم‌ آب اثرگذاری فراوانی داشته باشد و تعداد زیادی را مشغول به کار و درآمدزا کند.

در بخش گیاهان دارویی نیز بهره‌وری، فرآوری و تکمیل زنجیره تولید یکی از ارکان اساسی نام برده می‌شود که می‌تواند زنجیره تولید تا مصرف را تکمیل و در جذب  بازارهای بزرگ جهانی کمک کند و باید سرمایه‌گذاری‌های لازم در این بخش انجام و از ظرفیت صادرات و بازارهای منطقه‌ای و جهانی استفاده کرد.

سرمایه‌گذاری در فرآوری، ارزش افزوده بسیار زیادی خواهد داشت

شهباز محرابی، تولیدکننده گیاهان دارویی استان چهارمحال و بختیاری، بیان داشت: برای راه‌ اندازی یک کارگاه ساده فراوری به چند صد میلیون تومان هزینه نیاز است اما اگر سرمایه‌ گذاری شود ارزش افزوده بسیار زیادی حاصل خواهد شد.

وی با اشاره به توپوگرافی استان، افزود: در چهارمحال و بختیاری به دلیل شرایط مساعد اقلیمی و جغرافیایی می‌توان کشت گیاهان دارویی را در ابعاد گسترده انجام داد زیرا بسیاری از زمین‌ها که قابلیت کشت سایر گیاهان را ندارند، گیاهان دارویی در آن‌ها به خوبی و با کمترین هزینه کشت و رشد می‌کند.

تولید کننده گیاهان دارویی استان با اشاره به شرایط کوهستانی و تپه‌ ماهورهای واقع در استان، تصریح کرد: خشکی، ارتفاع و تغییرات آب و هوایی شدید در چهارمحال و بختیاری سبب  تنش‌های زیادی در گیاهان دارویی شده که سبب می‌شود میزان تولید اسانس و ماده موثره گیاهان دارویی افزایش پیدا کند و همین مقوله موجب افزایش اثرات درمانی و ارزش اقتصادی گیاه می‌شود.

محرابی با اشاره به گونه‌های بومی استان‌، خاطرنشان کرد: رفتار گیاه از نظر مهاجم یا پذیرا بودن اهمیت دارد و یکی از امتیازات استان این است که پایه‌های مادری بسیاری از گیاهان دارویی در محل وجود دارد و نیازی به آزمون و خطا نبوده و گیاه رفتار مهاجم ندارد و با طبیعت استان سازگار بوده و به عمل آوردن آن‌ها راحت‌تر است و نیازی به سازگاری گیاهان بومی با اقلیم استان نیست.

وی تشریح کرد: به طور میانگین در هر جریب هفت تا ۸ میلیون تومان درآمد خالص از گیاهان دارویی و در یک هکتار حدود ۷۰ تا ۸۰ میلیون تومان درآمد می‌توان کسب کرد، الان در استان هیچ گونه زراعی یافت نمی‌شود که درآمد خالص آن در این حد باشد بنابراین کشت گیاهان دارویی برای کشاورزان از جهات مختلف مقرون به صرفه‌ است.

تولید کننده گیاهان دارویی استان اضافه کرد: عدم آشنایی و عدم باور به سودآوری گیاهان دارویی سبب شده کشاورزان نسبت به کشت این گیاهان اقدام نکنند و عدم آگاهی از فرصت اقتصادی صنعت فراوری و هزینه‌های سنگین راه‌اندازی این صنعت نیز موجب کناره‌گیری از سرمایه‌گذاری در این بخش شده است.

کشت گیاهان دارویی کم است و فرآوری آن تقریباً هیچ!

ابراهیم شیرانی، مدیر امور باغبانی جهاد کشاورزی چهارمحال و بختیاری نیز، اظهار داشت: در حال حاضر کشت انواع گیاهان دارویی در استان توسعه و ترویج می‌شود اما در صنعت فراوری دچار مشکل هستیم و با کمبود شدید این صنایع به عنوان تکمیل‌کننده زنجیره تولید روبرو هستیم.

وی افزود: طی سال‌های اخیر موسیر در استان به صورت گسترده کشت می‌شود اما صنعتی برای فراوری آن نداریم و این محصول سودده به صورت خام فروخته می‌شود.

مدیر امور باغبانی جهاد کشاورزی چهارمحال و بختیاری بیان داشت: اگر صنایع تکمیلی و تبدیلی برای فراوری این محصول وجود داشته باشد ارزش افزوده محصول فراوری شده بالا رفته و سبب رشد سطح معیشت مردم و رشد اقتصادی بخش کشاورزی می‌شود.

وی با اشاره به اینکه موسیر به عنوان یک چاشنی پرخاصیت در انواع ترشی‌ها و غذاها استفاده می‌شود، گفت: در گذشته مردم برخی مناطق استان به ویژه در منطقه کوهرنگ موسیر وحشی را برداشت و به فروش می‌رساندند اما در سال‌های اخیر کشت انجام می‌شود بنابراین فراوری موسیر می‌تواند نقش مهمی در ارزآوری و توسعه بازار اقتصادی استان داشته باشد اما این صنعت هنوز در استان رشد نکرده و بیشتر گیاهان دارویی مانند موسیر از استان خارج و خام‌فروشی می‌شود.

مدیر امور باغبانی جهاد کشاورزی چهارمحال و بختیاری با اشاره به هزینه بالای سرمایه‌گذاری در فرآوری، خاطرنشان کرد: کمبود متقاضی برای مکانیزاسیون و صنعت فراوری در استان یکی از مشکلات موجود بر سر راه صنایع تکمیلی و تبدیلی است و آموزش و تسهیلاتی با ۴درصد سود برای ورود به بخش توسعه مکانیزاسیون به متقاضیان کشت داده می‌شود.

شیرانی اضافه کرد: متقاضیان توسعه صنعت فراوری، بسته‌بندی و صنایع تکمیلی و تبدیلی در حوزه گیاهان دارویی به‌ویژه موسیر می‌توانند با مراجعه به سازمان جهاد کشاورزی هر شهرستان مراجعه و اعتبارات و تسهیلات مورد نیاز مربوط به آن را دریافت کنند.

وی ادامه داد: مرکز تحقیقات دانشگاه شهرکرد نیز دوره‌های آموزشی به‌منظور آشنایی با فواید گیاهان دارویی و ارزش فراوری آن‌ها برگزار و از طریق صدا و سیما نیز برنامه‌های متنوعی برای آشنایی سرمایه‌گذاران و کشاورزان جهت آگاهی از اهمیت سرمایه‌گذاری در فراوری و صنایع تکمیلی اجرا شده که این روند ادامه خواهد داشت.

شیرانی اضافه کرد: در استان صنایع بسته‌ بندی گیاهان دارویی را نداریم و فقط یک واحد فراوری و بسته‌بندی در دانشگاه آزاد اسلامی شهرکرد فعال است که متناسب با حجم تولید و تنوع گیاهان دارویی استان نیست.