مقاله: ترکیب‌های فرّار اندام هوایی سه توده مختلف Eryngium thyrsoideum Boiss از ایران

نویسندگان

عبدالباسط محمودی ۱  محمدتقی عبادی  ۲  مهدی عیاری  ۲

۱ دانشجوی کارشناسی ارشد، گروه علوم باغبانی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران

۲ استادیار، گروه علوم باغبانی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران

چکیده

در این مطالعه، گیاه Eryngium thyrsoideum Boiss. از سه منطقه رزجرد (Rz) (استان قزوین)، صلوات‌آباد (Sv) (سنندج، استان کردستان) و پایگلان (Py) (مریوان، استان کردستان) به‌ترتیب با ارتفاع ۱۷۰۰، ۱۷۸۰ و ۱۸۴۰ متر از سطح دریا جمع‌آوری و محتوای ترکیب‌های فرّار آن ارزیابی شد. نمونه‌های گیاهی خشک شده در سایه، توسط دستگاه کلونجر به‌مدت ۳ ساعت اسانس‌گیری شد. شناسایی ترکیب‌های اسانس به‌وسیله دستگاه گاز کروماتوگرافی متصل به طیف‌سنج جرمی (GC-MS) و کمّیت ترکیب‌ها، توسط دستگاه گاز کروماتوگرافی (GC-FID) تعیین گردید. محتوای اسانس بدست‌آمده به‌ترتیب ۰٫۰۶، ۰٫۰۵ و ۰٫۰۷ درصد وزنی/وزنی برای Rz، Py و Sv بود. ترکیب‌های اصلی اسانس ۶،۳،۲-تری‌متیل-بنزالدهید (۶/۱۸، ۵/۱۱ و ۰/۳۴ درصد)، ۶،۴،۲-تری‌متیل-بنزالدهید (۰٫۳، ۱٫۰ و ۴٫۱ درصد)، جرماکرن D (5/2، ۶/۱۲ و ۰/۶ درصد)، اتیل لینولئات (۷٫۶، ۸٫۷ و ۵٫۱ درصد)، سسکوئی سینئول (۰٫۳، ۵٫۸ و ۳٫۰ درصد) و ترانس- کاریوفیلن (۵٫۶، ۲٫۵ و ۱٫۹ درصد) به‌ترتیب برای Rz، Py و Sv بدست آمد. در همین راستا، ترکیب‌های فرّار محلول در آب این گیاهان نیز استخراج و در نهایت با استفاده از حلال اتیل‌استات جداسازی شد و مشابه ترکیب‌های اسانس مورد آنالیز قرار گرفت. جزء آلی عرق از سه نمونه‌ Rz، Py و Sv به‌ترتیب در بازده ۰٫۰۱۷، ۰٫۰۲ و ۰٫۰۴ گرم در ۱۰۰ میلی‌لیتر آب حاصل شد. ترکیب‌های عمده شناسایی شده از این اجزا شامل ۶،۳،۲-تری‌متیل-بنزالدهید (۶۹٫۸، ۵۴٫۵ و ۵۸٫۶ درصد)، پارا-وینیل-گوایاکول (۱۲٫۰، ۲۶٫۷ و ۲۴٫۷ درصد)، ۶،۴،۲-تری‌متیل-بنزالدهید (۹٫۷، ۵٫۸ و ۴٫۴ درصد) و ترانس-آنتول (۴٫۰، ۴٫۱ و ۵٫۰ درصد) به‌ترتیب برای Rz، Py و Sv بودند. با وجود اینکه E. thyrsoideum درصد اسانس بالایی ندارد، اما گستره وسیعی از ترکیب‌ها در آن مشاهده می‌شود. این گونه دارای مقادیر بالایی از ترکیب‌های خانواده تری‌متیل-بنزالدهید می‌باشد. براساس اطلاعات موجود، ترکیب‌های اسانس گونه E. thyrsoideum Boiss. برای اولین بار منتشر می‌شود.

برای دریافت مقاله کامل دکمه دانلود را  کلیک کنید