به گزارش شبکه خبری گیاهان دارویی به نقل از گروه اجتماعی خبرگزاری دانشجو،  تولید و کشت گیاهان دارویی از سابقه ای چند هزار ساله در میان تمدن های اصلی بشر برخوردار است. تاریخ تمدن بشر در ایران، چین، مصر و یونان با کشت گیاهان دارویی و تهیه عصاره ها و عرقیات متنوع از آن ها عجین است. بشر در طول قرون متمادی تجربیات انباشته تاریخی خود درباره خواص گیاهان دارویی را سینه به سینه و نسل به نسل منتقل می کرد و به درمان بیماری های خویش می پرداخت. با پیشرفت سریع طب نوین بویژه در دو سه قرن اخیر، استفاده از مردم در نقاط گوناگون دنیا از گیهان دارویی رو به افول گذاشت. در عین حال با روشن شدن عوارض خطرناک ناشی از مصرف داروهای صنعتی و شیمیایی، بویژه طی دهه اخیر جهان با موج بازگشت مردم به مصرف گیاهان دارویی روبروست و بازار آن لحظه به لحظه رو به گسترش است.

عرقیات یکی از پرطرفدارترین شکل‌های استفاده از گیاهان دارویی است. در ایران ده ها نوع نوع گیاه وجود دارد که عرق گیری شده و به صورت طبی مورد استفاده قرار می‌گیرند.

ایران؛ مهد طب سنتی و گیاهان دارویی

عرقیات طبی، اسانس های گیاهی یا داروهای معطری هستند که به آب اضافه می شوند و می‌تواند گیرنده‌های عصبی بویایی را تحریک کرده و بر روند ساخته شدن هورمونها، درجه حرارت و سوخت و ساز بدن، سطح هورمون‌های استرس و جنسی، سامانه دفاعی بدن، افکار و رفتارهای عاطفی و جسمانی تاثیربگذارند.

این مواد معطر با تحریک مغز و ترشح انتقال دهنده‌های عصبی موجب پدید آمدن حالات روانی خاصی در انسان می‌شود و احساس سلامت، سرخوشی، خوشنودی و خرسندی را به وجود می‌آورند. مصرف عرقیات می‌تواند استرس شده و تا حدودی درد را کاهش داده و موجب تعادل عاطفی شود. از جمله عرقیات پرمصرف می‌توان به گلاب، عرق نعنا، عرق بهارنارنج و عرق بیدمشک اشاره کرد.

ایران علاوه بر اینکه خود مهد طب سنتی است، از جمله مناسب ترین اقلیم ها برای تولید و پرورش گیاهان دارویی محسوب می شود. وجود این مزیت ها به اضافه تقاضای رو به رشد برای مصرف گیاهان دارویی موجب شده است که این حوزه از ظرفیت های بالایی برای اشتغالزایی و صادرات برخوردار شود.

آشنایی با برگ عسلی

شیرین‌برگ یا استویا گیاهی از تیره کاسنیان است که برگ‌های آن بمب شیرینی طبیعی به شمار می‌روند. استویا بومی آمریکای جنوبی است و تاب سرما را ندارد. گیاه شیرین‌برگ، شیرین‌کننده است و جایگزین بسیاری خوبی برای شکر محسوب می‌شود چرا که هیچ کالری به غذا اضافه نمی‌کند. این گیاه به طور معمول برای بهتر کردن طعم دارو، نوشابه و چای استفاده می‌شود.

گیاه شیرین‌برگ به طور وحشی در سرزمین‌های بلند مناطق مرزی بین برزیل و پاراگوئه می‌روید و در آن مناطق به گیاه «برگ عسلی» (honey leaf) معروف است. به دلیل خاصیت شیرین کنندگی و درمانی شیرین‌برگ، این گیاه به شدت از نظر اقتصادی مورد توجه قرار دارد. ژاپن اولین کشور آسیایی بود که در سال ۱۹۷۰ از استویوزاید به عنوان شیرین کننده در صنایع غذایی و دارویی استفاده کرد. پس از آن کشت استویا در چین، مالزی، سنگاپور، کره جنوبی، تایوان و تایلند گسترش یافت. این گیاه در آمریکا، کانادا و اروپا نیز رشد می‌کند.

شیرین‌برگ مناسب مناطق جنوبی ایران و نیز شرایط کشت گلخانه‌ای است. شیرینی قند حاصل از دانه این گیاه ۲۵۰ تا ۳۰۰ برابر دیگر گیاهان قندآور چون نیشکر و چغندر قند و میزان قند موجود در آن ۱۵۰ برابر آنهاست. در اصفهان به روش کشت بافت تکثیر شده و بسرعت وارد صنعت گزسازی گردیده است. این قند جایگزین مناسبی برای شیرین کننده‌های مصنوعی چون آسپارتام، سدیم ساخارین و سیکلامات بوده چون قابلیت جذب کمتری دارد به کاهش قند خون و فشار خون یاری رساند.

مزیت های اصلی کشت گیاهان دارویی

مجتبی قاسم زاده می افزاید: «نیاز اندک به منابع آبی و ارزش بالا در بازار از مهمترین مزیت های گیاهان دارویی است. امسال در مزرعه خودم ۸ تن به لیمو تولید کردم و آن را به ارزش ۲۸۰ میلیون تومان به فروش رساندم. برای صادرات به کشورهای همسایه بویژه روسیه همواره با تقاضای گسترده رو به رو هستیم. عرصه کار گیاهان دارویی بسیار گسترده است اما اشتباه تصور می شود که این محصولات صرفا برای درمان بیماری ها کاربرد دارند. گیاهان دارویی علاوه بر درمان بیماری ها، کاربردهای فراوانی در صنایع غذایی، عطر سازی، آرایشی و بهداشتی و حتی صنایع نظامی دارند.»

او درباره نحوه بازاریابی برای گیاهان دارویی در فیروزآباد، می گوید: «حضور فعال، برنامه ریزی شده و هدفمند در اینترنت و شرکت در نمایشگاه های متعدد و نیز توزیع رایگان محصولات به صورت اشانتیون از عوامل مهم برای موفقیت در بازاریابی گیاهان دارویی است. گیاهان دارویی هر چقدر که ارگانیک تر باشند یعنی هر چقدر که از سموم و کودهای شیمایی عاری باشند، مشتری های عمده بیشتری پیدا می کنند زیرا کارخانه هایی که محصولات را برایشان می فرستیم در آزمایشگاه های دقیق میزان ارگانیک بودن محصولات را مشخص می کنند و این مساله برایشان بسیار حائز اهمیت است.»فیروزآباد شهری که قطب صادرات گیاهان دارویی در کشور شده و سالانه ۵۰ تن گیاهان دارویی به کشورهای اروپایی صادر می‌کند.گفتنی است ارزآوری حاصل از صادرات ۵۰ تنی گیاهان دارویی به کشورهای خارجی برابر باصادرات ۲۵ هزار بشکه نفت است.