آلوئهورا گیاهی است بسیار شگفت انگیز که شبیه کاکتوس بوده اما متعلق به خانواده سوسن سفید lily میباشد و چون در برابر خشکی مقاوم است بطور طبیعی بیشتر در آفریقا و آمریکا و مناطق گرم و استوایی میروید، در واقع زمانیکه گیاهان دیگر در خشکی پلاسیده میشوند آلوئهورا دارای برگهای آبدار و خنک میباشد.
این گیاه بومی آفریقای شمالی است البته از دیر باز در مناطق خشک گرمسیری و نیمه گرمسیری جهان بعنوان گیاه تزئینی و هم بعنوان گیاه درمانی کشت میشود. هم اکنون آلوئهورا بعلت دارا بودن خواص دارویی بسیار زیاد به سرعت برای مردم جهان شناخته شده است بطوریکه ایتالیایی ها – آسیایی ها- هندی ها- افریقایی ها- فیلیپینی ها- یونانی ها – ایرانی ها و مردم آفریقای جنوبی آنرا به خوبی میشناسند.
آلوئهورا از نظر گیاهشناسی به صورت زیر طبقهبندی میشود:
سلسله : گیاهان
شاخه: گیاهان گلدار
رده: تک لپه ای
راسته: مارچوبه ای(Asparagales)
خانواده: سریشیان(Asphodelaceas)
آلوئهورا معمولا بیساقه است البته برخی از گونههای آن دارای ساقههای بسیار کوتاه هستند. این گیاه ۸۰ تا ۱۰۰ سانتیمتر رشد میکند و از طریق پا جوش تکثیر میشود .برگهای آن نیزهای کلفت و گوشتی با لبههای دندانهدار است و رنگ آن سبز تا خاکستری میباشد. گلهای آن مخروطی و آویخته است و دارای جام لولهای ۳ تا ۲ سانتیمتری میباشد و برروی سنبله میروید که گاهی تا ۹۰ سانتیمتر درازا دارد.
تاریخچه آلوئهورا
تاریخچه آلوئهورا به بیش از ۳۵۰۰ سال قبل باز میگردد. در مصر باستان از این گیاه جهت مصارف دارویی و پوستی، التیام زخمها و عفونتها استفاده میشود.
پادشاه سلیمان اولین کسی بود که به خواص ارزشمند این گیاه پی برد، همچنین افسانهای وجود دارد که بیان میدارد ارسطو، الکساندر بزرگ را متقاعد ساخت تا از این گیاه برای درمان جراحتهای سربازانش در جنگها استفاده کند و دست نوشتههای یونانی نشان میدهد که از آن برای درمان تاول، سوختگی، زخم پا و جلو گیری از اختلالات روده ای و معده ای استفاده میکردند.
ایرانیان باستان و هندیها نیز گونه های مختلفی از این گیاه را پرورش داده و آنرا مورد استفاده قرار دادند، همچنین چینیها و ژاپنیها و روسها نیز از قرنها پیش به فوائد این گیاه پیبرده بودند. در دهه ۱۹۳۰ از این گیاه در درمان سوختگیهای رادیواکتویته استفاده گردید و در واقع پس از تلفات جنگ جهانی دوم مجدداً این گیاه مورد توجه واقع شد. مدارک قابل توجهی وجود داردکه نشان دهنده این است که این گیاه ترمیم کننده بافت پوستی و زیبایی نیز میباشد بطوریکه خانم کوماری یکی از بیشمار زنانی بود که از این گیاه برای زیبایی و جلوگیری از پیری پوست استفاده میکرد.
داروسازان یونانی و رومی بیان میدارند که آلوئه برای بسیاری از اختلالات گوارشی نیزکاربرد دارد. حدود ۲۰۰ نوع از این گیاه در جهان وجود دارد، اگر چه فقط ۴ گونه آن مصارف دارویی دارد. به عنوان مثال آلوئهپری ALOE PERRYI – آلوئه فرو ALOEFERRO – آلوئه آربورنسیس ALOE ARBORENSIS و آلوئه ساپوناریا ALOE SAPONARIA از گونههایی هستند که مصارف دارویی دارند.
ترکیبات آلوئه ورا
گیاه آلوئه ورا حدود ۹۹ تا ۵/۹۹ درصد آب دارد و pH آن حدود ۵/۴ میباشد. باقیمانده مواد آن شامل ۷۵ ترکیب مختلف است که شامل ویتامینها، نمکهای غیرآلی، مواد معدنی، آنزیمها، قندها، ترکیبات فنولیک، آنترا کینونها، لیگنین، ساپو نینها، استرولها، آمینو اسیدها، سالیسیلیک اسید، کلسیم اکسالات، امورین، باربالوئین، سولفاتها، تاننها و استروئیدها است که به شرح در ذیل توصیف شده است:
ویتامینها
این گیاه سرشار از ویتامینهایD , A B1 , B2 , B3 , B5 , B6 , B12 , C , E , Folic acid , میباشد.
آنزیمها
آنزیمهایی نظیر آمیلاز و لیپاز که برای کاهش چربی و قند خون مفیدند، در این گیاه موجود است.
ترکیبات معدنی
گیاه آلوئهورا دارای سدیم، کلسیم، منیزیم، منگنز، روی، مس، کروم، ید، فسفر و آهن میباشد که همگی برای متابولیسم سلامتی بسیار حیاتی میباشند.
قندها
از قندهای موجود در این گیاه مونو و پلیساکاریدها نظیر گلیکوز و مانوز را میتوان نام برد.
ساپونینها
اینگونه مواد صابونی حدوداًبه میزان ۳% در ژل آلوئه ورا موجود است و بطور طبیعی خاصیت پاک کنندگی دارد و علاوه بر آن دارای خواص ضد قارچی و ضد میکروبی نیز میباشد.
سالیسیلیک اسید
این ماده خواصی همانند آسپرین داشته و ضد التهاب میباشد و خواص آنتی باکتریالی نیز دارد.
آمینو اسیدها
ژل آلوئهورا حاوی ۲۰ تا ۳۰ آمینو اسید مورد نیاز انسان است و جالب توجه است که بدن انسان هم قادر به ساختن حدود ۷ تا ۸ نوع از این آنزیمهای ضروری نمیباشد.
کاربردهای آلوئه ورا
کاربردهای آلوئه ورا بطور کلی عبارتند از:
۱- عامل ضد فساد
۲- ترمیم کننده جراحت
۳- ضد اکسنده
آلوئهورا به شکلهای مختلف اعم ازمایع، پودر، ژل، کرم، لوسیون، کپسول، عصاره و نوشیدنی مورد مصرف قرار میگیرد. ژل خالص آن شفاف بدون چسبندگی، بیبو و دارای قدرت جذب بالا میباشد بنابراین کاربرد آن در استفاده از کرمها و شامپوها آسان میباشد.
فوائد آلوئه ورا در صنایع غذایی
محققان دانشگاه Miquel Hernandez اسپانیا ژلی را اختراع کردند که بر پایه آلوئه ورا بوده و برای نگهداری مواد غذایی مثل میوههای تازه و سبزیجات مورد استفاده قرار میگیرد. این ژل بدون خزه ،بیرنگ و بیبو است. این محصول طبیعی، کاملا سالم و سازگار با محیط بوده و میتواند جایگزین پرزرواتیوهای سنتزی مانند دیاکسیدسولفور باشد.
مطالعات انجام شده نشان داده که انگورهایی که با این ژل پوشانده شدند توانستند به مدت ۳۵ روز سالم بمانند در حالیکه انگورهای بدون این پرزرواتیو تنها بمدت ۷ روز سالم باقی ماندند. طبق تحقیقات بعمل آمده این ژل طبق یک مکانیسم لایه محافظی در مقابل اکسیژن و رطوبت هوا ایجاد میکند و بواسطه انواع ضد باکتریها و ضد قارچهایی که دارد مانع از فاسد شدن غذاها میشود.
فواید آلوئه ورا در درمان بیماریها
تحقیقات متعددی در مورد استفاده آلوئه ورا در درمان بیماریها و نیز در محصولات آرایشی – بهداشتی بخصوص پوست و مو صورت گرفته است. مدارک علمی نشان داده که عصاره آلوئه ورا شفابخش است.
در سال ۱۹۹۶ محققان دانشگاه MAHIDOL بانکوک نشان دادند که استفاده از این گیاه سبب کاهش ۷۲% از قند خون افرادی که مبتلا به افزایش قندخون بودند، گردیده و همچنین تحقیقات دیگری نشان داد که آلو ئه ورا در درمان برخی سرطانها موثر میباشد علاوه بر آن در درمان گاستریک- بیماریهای معده ای – اختلالات و انسداد رودهای- آپاندیسیت – زخم کبدی و … موثر است و شیره گیاه آلوئه ورا نیز به آسانی درد و التهاب را کاهش میدهد.
مطالعات انجام شده در دهه۱۹۹۰ نشان داده که وقتی از ژل آلوئه ورا برای التیام سوختگی استفاده میشود، زخم زودتر التیام مییابد در حالیکه وقتی از بانداژهای مخصوص سوختگی استفاده میشود، سوختگی ۶ روز دیرتر التیام مییابد. فرضیه ای وجو د دارد که مطابق آن، آلوئه ورا به علت داشتن ماده Mucopolysaccharides که درون برگهای آن موجود است، در درمان فیبروسارکوما(fibrosarcoma)(نوعی سرطان) مفید میباشد.
https://medplant.ir/?p=5282