×

منوی بالا

منوی اصلی

دسترسی سریع

اخبار سایت

آخرین اخبار

امروز : دوشنبه, ۱۲ آذر , ۱۴۰۳  .::.  اخبار منتشر شده : 0 خبر

چکیده :

اگروفورستری به تولید درختان و گیاهان در بخشی از زمین گفته می شود . سیستم اگروفورستری دارای مزایای زیادی می باشد که از مزایای آن می توان به استفاده از فضا ، آب ، نور و کاهش نیاز کودی از طریق افزایش ماده آلی خاک و همچنین جلوگیری از فرسایش خاک و آبشویی اشاره کرد . اگروفورستری دارای اجزایی می باشد که اجزای آن شامل زمین ، درخت و گیاهان است .

در گیاهانی که ارزش دارویی دارند اندام های مختلفی از آنها خواص دارویی دارند و با توجه به  اینکه چه اندامی خواص و ارزش دارویی دارند مراحل پردازش آنها متفاوت است . گیاهان دارویی در سیستم اگروفورستری کاربرد زیادی دارند و به دلیل ویژگی هایشان در سیستم اگروفورستری می توانند با درختان مختلف بکار روند و در فواصل درختان مختلف کاشته شوند .

از جمله این گیاهان ، گیاه جنسینگ است که دارای خواص دارویی است. گیاه جنسینگ را در سیستم اگروفورستری به همراه درختانی مانند صنوبر ، گردو و حتی افرا به راحتی می توان کشت نمود . در جهان توجه به سیستم اگروفورستری با استفاده از گیاهان دارویی افزایش یافته است .

واژه های کلیدی: اگروفورستری ، گیاهان دارویی ، نیاز کودی ، فرسایش. 

 

مقدمه :

اگروفورستری چیست ؟

بطور عمومی اگروفورستری به تولید درختان و گیاهان یا حیوانات در بخشی از زمین گفته می شود. گیاهان می توانند با هم در زمان مشابه یا بصورت تناوبی رشد کنند یا حتی وقتی از مواد متفاوتی استفاده می شود در پلات هایی به صورت جداگانه رشد کنند.

این یک تعریف کلی از اگروفورستری است . اما به صورت تخصصی اگروفورستری سیستمی است که مدیریت زمین را از طریق عوامل اکولوژیکی موجود در آن حفظ می کند و از هیچ سیستم کشاورزی در آن استفاده نمی شود .

در این سیستم حداکثر استفاده از زمین می شود و در هر قسمت از زمین می توان گیاهان مفید را کشت کرد . در این روش بهتر است از گیاهان چندساله ای استفاده شود که یکبار کاشته می شوند اما در یک دوره طولانی برداشت می شوند .در سیستم اگروفورستری اثر متقابل بین گیاهان در سطح مطلوب قرار دارد . این سیستم خطرات موجود در کشاورزی را به حداقل می رساند و به حفظ و بهبود خاک کمک می کند .

در اگروفورستری اثر متقابل بین گیاهان باید به خوبی شناسایی شود و اثرات نامطلوب بین گیاهان به حداقل ممکن کاهش یابد . مهمترین اثری که بین گیاهان وجود دارد رقابت است که ممکن است برای نور ، آب و مواد غذایی خاک باشد .

رقابت همیشه رشد و عملکرد گیاهان را کاهش می دهد . این اثر می تواند دو طرفه باشد به عنوان مثال درختان ، علوفه و سایه را برای حیوانات فراهم می کنند در حالی که حیوانات کود دامی را برای درختان فراهم می کنند . اگروفورستری معمولا باعث حاصلخیزی خاک می شود .

 

 

مزایای اگروفورستری :

 اگروفورستری مزایای زیادی دارد که از آن جمله می توان به موارد زیر اشاره کرد :

·  در این سیستم از گیاهان و درختان مختلف استفاده می شود که این عمل مشکلات برداشت را کاهش می دهد و تعداد آفاتی که باعث آسیب به محصول می شود را نیز کاهش خواهد داد . 

·  درختان ریشه های عمیقی دارند که جذب آب و مواد غذایی را برای گیاهان بهبود می بخشند . وقتی که مواد ارگانیک به شکل برگ یا کودهای حیوانی به خاک اضافه می شود نیاز به کود بیشتر را کاهش می دهد .

·  اگروفورستری بهترین راه استفاده از فضا ، نور و آب در سطوح مختلف است . درختان می توانند آب و مواد غذایی را از اعماق زمین جذب کنند در حالی که گیاهان ریشه های کم عمقی دارند که در نزدیک سطح زمین قرار دارند و این کشت می تواند مواد غذایی را در دسترس گیاهان قرار دهد .

·  درختان می توانند ساختار خاک را بهبود دهند . ریشه های عمیق آنها در خاک های سخت و فشرده نفوذ می کند و این خاک ها را نفوذپذیر می کند که به جذب آب و هوا در خاک کمک می کند .

·   اگروفورستری از خاک در برابر فرسایش های آبی و بادی محافظت می کند .

·  درختان سایه ای را ایجاد می کنند که فضای خنکی را برای آب و هوای موجود در خاک در شرایط گرم ایجاد می کند که باعث حفظ آب و هوا در خاک می شود . درختان قادرند در شرایط متفاوت خاک و در آب و هوا های نامناسب هم رشد کنند . اگروفورستری این پتانسیل را برای کشت در مناطق خشک و کوهستانی ایجاد می کند .

 

 اجزای سیستم اگروفورستری :

اگروفورستری اجزای متفاوتی دارد که از اجزای آن می توان به زمین ، درخت و گیاهان دیگر اشاره کرد . اگروفورستری سیستمی است که برای گلخانه مناسب نمی باشد . این سیستم منابع موجود در خاک را مدیریت می کند . این سیستم برای تمامی زمین ها مخصوصا آن زمین های کشاورزی که در دامنه کوه ها قرار دارند مناسب می باشند که از جمله مشکلات این زمین ها فرسایش زیاد است . در این سیستم یکی از مهمترین اجزا درختان می باشند .از مهمترین درختانی که در سیستم اگروفورستری می توانند مورد استفاده قرار گیرند درختان خانواده لگومینوز هستند که قادرند نیتروژن را تثبیت کرده و در دسترس گیاهان قرار دهند . نقش درختان در مزارع بسیار زیاد است که از جمله می توان به موارد زیر اشاره کرد :

·   منبع میوه ، برگ های خوراکی و دیگر غذاها هستند .

·   از چوب آن می توان به عنوان الوار استفاده کرد .

·   دارای مواد غیر خوراکی شامل شیره ، رزین ، تانن ، حشره کش ها و ترکیبات دارویی می باشند .

·   به عنوان سوخت می توانند مورد استفاده قرار گیرند .

·   باعث زیبایی محیط می شوند .

·   ایجاد سایه می کنند .

·   باعث حفظ خاک مخصوصا در مناطق شیب دار می شوند .

·   حاصلخیزی خاک را بهبود می بخشند .

 

 با توجه به مواردی که اشاره شد ، درختان از مهمترین بخش های اگروفورستری می باشند که باید بیشتر مورد توجه قرار گیرند . از دیگر اجزای یک سیستم اگروفورستری گیاهان دیگر هستند . هر گیاهی می تواند در سیستم اگروفورستری مورد استفاده قرار گیرد اما انتخاب گیاه باید بر اساس منطقه ، بازار ، حیوانات و مصارف خانگی صورت گیرد . از جمله مواردی که در انتخاب گیاهان باید به آنها توجه نمود :

 

·   گیاهانی که دارای ارزش اقتصادی داند مورد استفاده قرار گیرند .

·   گیاهانی که در تغذیه انسان می تواند نقش داشته باشند مورد استفاده قرار گیرند .

·   گیاهانی که در بهبود مواد غذایی خاک نقش دارند مورد استفاده قرار گیرند .

·   گیاهانی که در تغذیه حیوانات نقش دارند مورد استفاده قرار گیرند .

·   گیاهانی که باعث حفظ خاک می شوند مورد استفاده قرار گیرند .

 

استفاده از گیاهان دارویی در سیستم اگروفورستری :

یکی از بزرگترین خطراتی که ما را تهدید می کند  از بین رفتن گیاهان دارویی است .  در جنگل ها  گیاهان مفیدی وجود دارند که ارزش دارویی دارند  . گیاه جنسینگ یکی از مفید ترین گیاهانی است که در جنگل ها شناسایی شده است . زیرا این گیاه ارزش اقتصادی و دارویی زیادی دارد .

از جمله گیاهانی که ارزش دارویی دارند می توان Hydrastis Canadensis  ،  Caulophyllum thalictroides ، Ulmus rubra  ، Asarum canadense  را نام برد . این گیاهان همانند گیاهانی مانند ذرت و سویا ارزش اقتصادی دارند . ارزش سالانه گیاهان دارویی حدود ۶۰ بیلیون می باشد .

بعضی سازمان ها گیاهان دارویی را خریداری می کنند و آنها را یا به فروش می رسانند یا بذر آنها را در بین کشاورزان تقسیم می کنند . در مورد این گیاهان لازم است تا مشخص شود که این گیاهان چه وقت باید کشت شوند ، کی باید برداشت شوند ، چطور باید برداشت شوند و بخش قابل استفاده آنها کدام است . بیشتر گیاهان دارویی برای استفاده نیاز به پردازش دارند برای مثال باید خشک شوند .

که این فرایند پردازشی برای گیاهان مختلف متفاوت است و با توجه به اندامی که دارای ارزش دارویی می باشد تعیین می شود . کشاورزان باید از کاشت گیاهان جدید در منطقه خودداری کنند و گیاهان دارویی که در منطقه وجود دارند را کشت کنند . خیلی از گیاهان دارویی با هم در منطق مشابهی رشد می کنند و ما می توانیم آنها را در یک منطقه ببینیم .

مثلا بعضی از گیاهان مانند جنسینگ و زنجبیل وحشی با هم ممکن است در دامنه های جنوبی یا شمالی یافت شوند که دارای آب و هوای خنک تر و مطلوب تر است و بیش از ۹۰ درصد توسط سایه پوشانده می شوند . بعضی از آنها در شیب های کمتر دامنه های کوه ها یافت می شوند . جنسینگ به خوبی در سایه درختانی مانند صنوبر و گردو رشد می کنند .

جنسیگ می تواند در سیستم اگروفورستری به همراه درخت افرا نیز کاشت شود که این درخت کلسیم مورد نیاز جنسینگ را تامین می کند . خیلی از گیاهان دارویی چند ساله هستند و اگر به بخش های مختلف آنها از جمله ریشه آنها آسیبی وارد شود ممکن است از رشد باز بمانند .

خیلی از این گیاهان دارویی هر ساله این اندامی که ارزش دارویی دارد را تولید می کنند اما بعضی از آنها مدتی طول می کشد تا این اندام خود را تولید کنند . Ph  ۶ تا ۷ خاک برای خیلی از گیاهان دارویی مناسب است . مرحله دوم بعد از اینکه فهمیدیم که چه گیاهانی با خواص دارویی با گیاهان دیگر می توانند رشد کنند این است که بدانیم که آیا آن گیاهان ارزش اقتصادی هم دارند . بعضی از گیاهان ارزش اقتصادیشان از گیاهان دیگر بیشتر است . گیاهان دارویی می توانند به عنوان تولیدات خام مثلا از ریشه ، برگ وغیره مصرف می شوند .  

بعضی گیاهان دارویی به صورت خشک کرده و بعضی به صورت تازه مصرف می شوند . ارزیابی مزارع در تصمیم گیری به ما کمک می کند که ما چه گیاهانی را با توجه به شرایط محیطی ، خاک و… بهتر است کشت کنیم . جنسینگ که از گیاهان دارویی است که در سیستم اگروفورستری بسیار متداول است ریشه های عمودی دارد و مدت زمان زیادی طول می کشد تا ریشه اش که بخش دارویی و اقتصادی آن است رشد کند .

جنسینگ وحشی ارزش دارویی بیشتری دارد . جنسینگ می تواند در سایه هر درختی رشد کند بنابراین در سیستم اگروفورستری کارایی زیادی دارد . جنسینگ در خاک های مختلف می تواند رشد کند و بستر خاک جنسینگ می تواند از هوموس و بقایای برگ درختان نیز تشکیل شود و از این نظر محدودیت ندارد . این گیاه از نظر تراکم کاشت نیز با هر تراکمی می تواند رشد کند  .

البته پرورش این گیاه نیاز به مدیریت دارد .  جنسینگ وحشی زمانیکه بیش از ۱۰ سال کشت شود ارزش دارویی و اقتصادیش بیشتر می شود   . ارزش اقتصادی جنسینگ توجه بسیاری از کشاورزان را در جهان به خود جلب کرده است با وجود این مدت زیادی طول می کشد که ریشه این گیاه که بخش اقتصادی آن است توسعه یابد . بنابراین گیاهانی که ارزش دارویی دارند را می توان به راحتی در بین درختان کشت نمود و از خواص دارویی و ارزش اقتصادی آنها استفاده نمود . 

 

نتیجه گیری :

گیاهان دارویی کاربرد زیادی در درمان بیماریها دارند که لازم است عملکرد آنها در جهان افزایش یابد . یکی از راه های افزایش عملکرد استفاده از سیستم اگروفورستری است . درختان در این سیستم ، مواد غذایی مورد نیاز گیاهان دارویی را فراهم می کنند و به دلیل داشتن ریشه های عمیق آب را از اعماق خاک به لایه های سطحی خاک منتقل می کنند در نتیجه گیاهان دارویی می توانند از این آب استفاده کنند . پس می توان نتیجه گرفت که سیستم اگروفورستری هم باعث حاصلخیزی خاک و هم باعث افزایش عملکرد مخصوصا در گیاهان دارویی می شود . پس لازم است توجه بیشتری به سیستم اگروفورستری به عنوان یک سیستم مفید در کشاورزی و گیاهان دارویی شود .  

 

سبکرو فومنی http://sabokrow.blogfa.com

  • دیدگاه های ارسال شده توسط شما، پس از تایید توسط تیم مدیریت در وب منتشر خواهد شد.
  • پیام هایی که حاوی تهمت یا افترا باشد منتشر نخواهد شد.
  • پیام هایی که به غیر از زبان فارسی یا غیر مرتبط باشد منتشر نخواهد شد.