×

منوی بالا

منوی اصلی

دسترسی سریع

اخبار سایت

آخرین اخبار

امروز : سه شنبه, ۲۹ اسفند , ۱۴۰۲  .::.  اخبار منتشر شده : 0 خبر
گلیکوزیدها چه ترکیباتی هستند؟

به گزارش شبکه خبری آموزشی گیاهان دارویی، گلیکوزیدها (همچون آلکالوئیدها) گروه بزرگی از مواد مؤثره دارویی ارزشمند را تشکیل می دهند که در عین حال در میان آن ها برخی از خطرناک ترین و سمّی ترین موادّ موجود در طبیعت یافت می گردد. این مواد در گروه زیادی از گیاهان گلدار وجود دارند.

گلیکوزیدها در مسیرهای مختلف متابولیکی به شکل های گوناگونی ساخته می شوند. این مواد دارای ساختمان شیمیایی پیچیده و مخصوصی هستند و در بدن انسان اثرهای خاصّی نیز برجای می گذارند. گلیکوزیدها پس از هیدرولیز (توسط اسیدها، برخی آنزیم ها و …) به ترکیبات قندی (گلیکون) و غیر قندی (آگلیکون) تبدیل می شوند. ترکیبات اخیر (آگلیکون ها) مصارف فراوانی در داروسازی دارند.

یکی از مهمترین ترکیبات گلیکوزیدی، گلیکوزیدهای سیانوژنتیک (Cyanogenic glycosides) هستند، که از فرآورده های ترکیبات گلیکوزیدی پس از هیدرولیز آن ها با اسید هیدروسیانیک می باشند.

از مهمترین گلیکوزیدهای سیانوژنیک می توان از آمیگدالین نام برد که به طور وسیعی در گیاهان خانواده های گل سرخ (سیب، گلابی، گوجه ها، بادام ها،…)، پروانه آسا (شبدر، لوبیا،…) آقطی، کتان و بعضی خانواده های دیگر وجود دارد. بعضی از این مواد در تهیه داروهای معالجه سرفه، مسهل و مسکن مورد استفاده قرار می گیرد. یکی دیگر از ترکیبات مهمّ گلیکوزیدها، عبارت است از، گلیکوزیدهای آنتراکینون (Anthraquinone glycosides). گلیکوزیدهای مذکور پس از هیدرولیز، آنتراکینون تولید می کنند. آنتراکینون ها نقش عمده ای در مداوای یبوست دارند. از گیاهان حاوی آنتراکینون ها می توان از «سنا»، «سیاه توسه»، «ریواس» و چند گیاه دیگر نام برد.

از گلیکوزیدهای مهم دیگر، گلیکوزیدهای قلبی (Cardiac glycosides) هستند. ساختمان شیمیایی گلیکوزیدهای قلبی با سایر ترکیبات گلیکوزیدی متفاوت است. گلیکوزیدهای مذکور، اثرهای خاصّی روی ماهیچه های قلب دارند و صدها نوع از این گلیکوزیدها تاکنون شناخته شده اند. گلیکوزیدهای قلبی در برخی از گیاهان گلدار از نظیر گیاهان خانواده خرزهره، میمون (گل انگشتانه)، آلاله، استبرق و چند خانواده دیگر وجود دارند. علاوه بر سه دسته ترکیبات گلیکوزیدی مهمی که تا اینجا ذکر شدند، می توان از ترکیبات دیگری چون گلیکوزیدهای ساپونینی، گلیکوزیدهای فلاونوئیدی، گلیکوزیدهای کومارینی و گلیکوزیدهای دیگر نام برد.

 

منبع:

امیدبیگی، رضا. ۱۳۹۲. تولید و فرآوری گیاهان دارویی. جلد اول. انتشارات به نشر (انتشارات آستان قدس رضوی). صفحه ۶۴-۶۲٫

 

  • دیدگاه های ارسال شده توسط شما، پس از تایید توسط تیم مدیریت در وب منتشر خواهد شد.
  • پیام هایی که حاوی تهمت یا افترا باشد منتشر نخواهد شد.
  • پیام هایی که به غیر از زبان فارسی یا غیر مرتبط باشد منتشر نخواهد شد.