افدرا گیاهی است که قدمتی طولانی برای درمان بسیاری از بیماری‌ها و کاهش وزن دارد، اما اخیراً تحقیقات صورت گرفته نشان می‌دهد که این ماده اثرات خطرناکی بر سیستم عصبی و قلب و عروق دارد.این گیاه که از گونه‌ای ریش بز است، شبه درختچه‌ای بسیار منشعب بوده که ارتفاع آن  ۳۰ سانتی متر است و دارای شاخه‌های بلند و استوانه‌ای است. این گیاه شبیه دم اسب (Equisetun) بوده، گاه پیچان و اغلب دارای رونده های زیرزمینی است. ساقه و انشعابات آن، مدور بوده و شیارهای طولی به رنگ سبز خاکستری یا سبز روشن دارد. برگ‌ها به رنگ قهوه‌ای مایل به قرمز و بسیار کوچک است.

گل‌های این گیاه کوچک و تک جنس است. میوه این گیاه کاذب، و قرمز رنگ بوده و کاهنده اشتها،کاهش وزن و افزایش توده ماهیچه‌ای و باعث خالی شدن انرژی درون بدن انسان است. مصرف افدرا در کسانی که مبتلا به دیابت، فشار خون، بیماری قلبی و مشکلات تیروئید هستند، خطرناک است.

به گزارش شبکه خبری گیاهان دارویی،‌ حسین راغ آرا، مدیر مرکز خدمات تخصصی گیاهان دارویی استراتژیک خراسان جنوبی به ایسنا گفت: “افدرا” درختچه‌ای است متعلق به خانواده “Ephedraceae” که گونه‌های مختلفی دارد و در فارسی به نام‌های ارمک، پدرخ، علی جونک، خم، خیم و ریش بز از آن یاد شده است.وی با بیان اینکه عصاره گیاه “افدرا” در رفع مشکلات مجاری تنفسی و آسم مؤثر است، افزود: در گویش محلی به ویژه نهبندان به نامه هوم مشهور است و از گیاهان مقدس عهد زرتشت به شمار می‌آید.

مدیر مرکز خدمات تخصصی گیاهان دارویی استراتژیک خراسان جنوبی با بیان اینکه افدرا گیاهی دو پایه با گل‌های نر و ماده جداگانه است که شاخه‌هایی سبز رنگ دارد، اظهار کرد: در شیمی گیاه، آلکالوئید افدرین گزارش شده و بیشتر گونه‌های افدرا ماده پزدوافدرین و ال-‌ نورافدرین را به مقادیر متفاوت دارا هستند.راغ آرا ادامه داد: عصاره گیاه برای رفع مشکلات مجاری تنفسی و آسم به کار رفته و باعث تحریک جریان خون شده و مقوی قلب است.

وی یادآور شد: مصرف این گیاه در خستگی عصبی و مغزی مؤثر بوده، حرکات روده و انقباض برونش را آرام کرده و ترشح بزاق و شیره معده را تحریک می‌کند.مدیر مرکز خدمات تخصصی گیاهان دارویی استراتژیک خراسان جنوبی با اشاره به اینکه “افدرا” باعث تسریع حرکات رحم شده و مردمک چشم را باز می‌کند، تصریح کرد: این گیاه تب‌بر بوده و در بیماری تیفوئید و آنفلوانزا از آن بهره می‌گیرند.

راغ آرا با بیان اینکه چنانچه با مصرف گیاه تپش قلب افزایش یابد، الزاما مصرف آن را باید قطع کرد، تصریح کرد: این گیاه در هنگام بروز مسمومیت ناشی از آلکالوئید اسکوپولامین که با مصرف گیاهانی چون بادنجان، تاتوره و بلادون عارض شده و موجب گشاد شدن مردمک چشم می‌شود و می‌توان از افدرا به عنوان ضد سم موثر استفاده کرد.

وی بیان کرد: برای رفع عوارض درمان سرماخوردگی و آنفولانزا از این گیاه استفاده می‌شود، عصاره آبی گیاه برای کنترل حملات آسم استفاده می‌شود.مدیر مرکز خدمات تخصصی گیاهان دارویی استراتژیک خراسان جنوبی ادامه داد: در بیماری روماتیسم از دم‌کرده آن استفاده می‌شود و برای رفع ناراحتی‌های مجاری تنفسی بسیار موثر است.

مدیر مرکز خدمات تخصصی گیاهان دارویی استراتژیک خراسان جنوبی بیان کرد: مصرف دم کرده آن با تاثیر بر  به قطر رگ‌های خونی و تغییر فشار خون می‌تواند بر فرآیندهای عصبی تاثیر بگذارد و این گیاه با تاثیر بر عضلات روده می‌تواند در آرام کردن حرکات روده موثر باشد.

راغ آرا با بیان اینکه این گیاه، انقباض برونش‌ها را آرام می‌کند، ادامه داد: دم کرده آن بر ترشح آنزیم‌های معده و بر ترشح بزاق تاثیر مطلوب دارد و برای ناراحتی‌های پس از زایمان اثرات مطلوب داشته و حرکات رحم را تسریع می‌بخشد، باعث باز شدن مردمک چشم می‌شود و دم‌کرده آن حالت قی و تهوع را تسکین می‌دهد.

میزان مصرف

وی ادامه داد: برای تهیه دم کرده گیاه از ۲۰ گرم گیاه خشک در یک لیتر آب جوش به مدت ۱۵ تا ۲۰ دقیقه استفاده می‌شود. از این دم‌کرده روزی ۳ نوبت و یک لیوان در هر نوبت مصرف می‌شود.

نکات احتیاطی

مدیر مرکز خدمات تخصصی گیاهان دارویی استراتژیک خراسان جنوبی یادآور شد: مصرف بی‌رویه آن ممکن است باعث تپش قلب شود که در این صورت باید مصرف آن را قطع کرد.راغ آرا خاطرنشان کرد: افرادی که به ورم پروستات مبتلا هستند، نباید از این گیاه استفاده کنند.