مقاله: بهینه‌سازی تکثیر پایه‌های گل‌محمدی (Rosa damascena Mill.) در شرایط درون شیشه‌ای

علی صارمی راد   ۱  عبداله محمدی ۲

۱ دانشجوی دکترای تخصصی، گروه زراعت و اصلاح نباتات، واحد کرج، دانشگاه آزاد اسلامی، باشگاه پژوهشگران و نخبگان جوان، کرج، ایران

۲ دانشیار، گروه زراعت و اصلاح نباتات، واحد کرج، دانشگاه آزاد اسلامی، کرج، ایران

چکیده

گل‌محمدی (Rosa damascena Mill.) ازجمله گیاهان مهم در صنعت دارویی و عطرسازی می‌باشد. این پژوهش به‌منظور دستیابی به یک دستورالعمل باززایی کارا و مؤثر، برای بکارگیری در برنامه‌های به‌نژادی در شرایط آزمایشگاهی این گیاه با ارزش از نظر اقتصادی انجام شد. بدین‌منظور از دو ژنوتیپ گل‌محمدی در دو محیط کشت MS و WPM استفاده شد. در مرحله پرآوری اثر تنظیم‌کننده رشد بنزیل‌آمینوپورین (BAP) در شش سطح صفر (شاهد)، ۱، ۲، ۳، ۴ و ۵ میلی‌گرم در لیتر و در مرحله ریشه‌زایی تأثیر غلظت‌های صفر (شاهد)، ۰٫۰۱، ۰٫۰۵، ۰٫۱ و ۰٫۲ میلی‌گرم در لیتر از تنظیم‌کننده رشد ایندول بوتیریک اسید (IBA) بررسی گردید. براساس نتایج حاصل از تجزیه واریانس داده‌های پرآوری، از نظر تعداد شاخساره ژنوتیپ کاشان در محیط MS (2.72) و ژنوتیپ اصفهان در محیط WPM (2.50) دارای بیشترین تعداد شاخه‌زایی بود. بیشترین میزان شاخه‌زایی در محیط MS با ۵ میلی‌گرم در لیتر BAP حاصل شد. ژنوتیپ کاشان در محیط MS با غلظت ۵ میلی‌گرم در لیتر BAP بالاترین میانگین طول شاخساره

(۲٫۹۳ سانتی‌متر) را به‌خود اختصاص داد. از نظر وزن تر گیاه، ژنوتیپ اصفهان در محیط WPM با غلظت ۵ میلی‌گرم در لیتر از تنظیم‌کننده رشد BAP بیشترین وزن را داشت؛ اثر متقابل ژنوتیپ × محیط کشت × BAP روی وزن خشک معنی‌دار نبود. بیشترین تعداد و میانگین طول ریشه در هر دو ژنوتیپ اصفهان و کاشان در محیط کشت WPM دارای ۲/۰ میلی‌گرم بر لیتر IBA مشاهده شد. شاخساره‌های ریشه‌دار شده، به گلدان‌های حاوی مخلوطی از خاک باغبانی، پیت‌ماس و پرلیت با نسبت حجمی یکسان (۱:۱:۱) انتقال داده شدند و براساس مشاهدات ضریب زنده‌مانی گیاهچه‌های ریشه‌دار کشت‌ شده هر یک از ژنوتیپ‌ها بیش از ۸۰% برآورد شد.

برای دریافت مقاله کامل روی دکمه دانلود کلیک کنید