خشک کردن انجمادی (Freeze Drying) برای محصولات حساس به گرما، ظریف و با ارزش مانند برخی از گیاهان دارویی مفید است. این عمل از طریق منجمد کردن ماده گیاهی تر و سپس تبدیل مستقیم یخ به بخار (تصعید) انجام می شود. عمل تصعید با قرار دادن ماده گیاهی یخ زده در معرض فشار جزئی بخار آب زیر ۶۰۰ پاسکال صورت می­ گیرد. تولید و حفظ فشار جزئی بخار آب زیر ۶۰۰ پاسکال از طریق انجام این عملیات در شرایط خلأ به راحتی تضمین می شود. خشک کردن انجمادی شامل ۳ مرحله است: اولین مرحله منجمد کردن اولیه است که با استفاده از دمای زیر صفر درجه سانتیگراد، ماده گیاهی به طور کامل منجمد می شود. مرحله ی دوم شامل خشک کردن اولیه یا تصعید است که یخ آزاد حذف می شود. مرحله ی نهایی، خشک کردن ثانویه است که آب پیوندی حذف می شود.

مزایای این روش عبارتند از:

• وارد شدن حداقل خسارت به محصولات حساس به گرما
• ایجاد ساختاری ترد و شکننده و پر از خلل و فرج
• خشک کردن سریع و کامل
• قابلیت ضدعفونی کردن مایعات فیلتر شده قبل از پخش شدن

معایب این روش:

• هزینه بالای تجهیزات (تقریبا ۳ برابر سایر روش ها)
• هزینه بالای انرژی (تقریبا ۳ برابر سایر روش ها)
• زمان طولانی مورد نیاز (۱۶ تا ۲۰ ساعت)
• احتمال وارد شدن خسارت به محصول به علت تغییر pH و خاصیت ارتجاعی آن در هنگامیکه آب خالص به یخ تبدیل می­ شود.

منبع:

نجفی، فرزاد.، عبادی، محمدتقی.، عباسیان، جلال. ۱۳۹۰. فرایندهای برداشت، خشک کردن و فرآوری گیاهان دارویی و معطر. انتشارات دانشگاه شهید بهشتی تهران. ۳۸۰ ص