مقاله: اثر اسید سالیسیلیک و پوتریسین بر برخی شاخص‌های فیزیولوژیکی و اسانس گیاه دارویی نعناع فلفلی (Mentha piperita L.)

نویسندگان

سمیه نجارزاده۱؛ جابر پناهنده  ۲؛ سعیده علیزاده سالطه۳؛ فریبرز زارع نهندی۲

۱دانشجوی سابق کارشناسی ارشد، گروه علوم باغبانی، دانشکدۀ کشاورزی، دانشگاه تبریز

۲دانشیار، گروه علوم باغبانی، دانشکدۀ کشاورزی، دانشگاه تبریز

۳استادیار، گروه علوم باغبانی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تبریز

چکیده

نعناع فلفلی با نام علمیL.  Mentha piperita از خانوادۀ Lamiaceae از جمله گیاهان دارویی و معطری است که اسانس آن در صنایع مختلف داروسازی استفاده می­شود. به‌منظور ارزیابی برخی شاخص­های فیزیولوژیکی و اسانس نعناع فلفلی آزمایشی به‌صورت فاکتوریل با استفاده از تیمارهای اسید سالیسیلیک (۰، ۱/۰، ۱ میلی‌مولار) و پوتریسین (۰، ۱/۰، ۱ میلی­مولار) در قالب طرح پایه بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار اجرا شد. همۀ صفات در دو چین ارزیابی شدند. نتایج به‌دست‌آمده از این پژوهش نشان داد که میانگین همۀ صفات (به‌جز نسبت سبزینۀ (کلروفیل) a/b، کاروتنوئید، آنتوسیانین و مواد جامد محلول) در چین اول به‌طور معنی‌داری بیشتر از چین دوم بودند. کاربرد غلظت­های مختلف اسید سالیسیلیک منجر به کاهش میزان سبزینۀ کل و a، کارتنوئید و آنتوسیانین شد. همچنین تیمارهای ۱/۰ و ۱ میلی­مولار اسید سالیسیلیک درصد اسانس شاخسارۀ نعناع فلفلی را در مقایسه با مصرف نکردن آن، ۰۲/۱۶و ۹۱/۳۲ درصد و نیز درصد اسانس برگ گیاه را نسبت به شاهد، ۵۴/۲ و ۶۶/۲۹ درصد افزایش داد. با افزایش مقادیر پوتریسین، عملکرد تر و خشک در واحد سطح، سبزینۀa ، سبزینۀ کل، کاروتنوئید و درصد اسانس برگ افزایش یافت. با به‌کارگیری ۱ میلی­مولار پوتریسین میزان آنتوسیانین و درصد اسانس برگ در مقایسه با شاهد به ترتیب ۹۱/۳۳ و ۳۶/۲۱ درصد افزایش یافت. افزون بر آن اثر متقابل دو عامل مورد بررسی روی عملکرد تر در واحد سطح، سبزینۀ a وb، سبزینۀ کل، کاروتنوئید، آنتوسیانین، مواد جامد محلول و اثر متقابل سه عامل بر عملکرد خشک در واحد سطح، کاروتنوئید و مواد جامد محلول معنی­دار بودند.