سیاهشور مصری (نام علمی: Suaeda aegyptiaca) گونهای از گیاهان گلدار از راسته میخکسانان Caryophyllales خانواده تاجخروسیان Amaranthaceae (همخانواده اسفناجیان Chenopodiaceae) است.
سیاهشور مصری از جمله گونههای گیاهی فراوان منطقه حفاظتشده مند در جنوب ایران که برگ-ساقه (تازه-جوشیده) آن برای ضدخارش بدن و رفع درد کلیه کاربرد دارد. نام محلی این گیاه در میان اهالی جنوب ایران کاکُل میباشد و گیاهی نسبتاً شورمزه است.
این سرزمین گنجهای پنهان یکی از مناطق مستعد گیاهان دارویی است که میتواند منشأ حضور بخش خصوصی در راستای بهرهبرداری از این منابع عظیم خدادادی باشد.
یکی از این گیاهان، گیاه سیاهشور مصری است که یکی از گونههای مهم منطقه حاشیه خلیجفارس شناخته میشود و در بیابانها و خاکهای شور کشورهای عربستان، ایران، پاکستان، عراق، اردن، فلسطین و شمال آفریقا وجود دارد.
با توجه به فصل رویش این گیاه و مصرف آن در غذای محلی بر آن شدیم تا از تحقیقات قابل تأمل کارشناسان منابع طبیعی بهره ببریم و به سراغ محقق جوان و کارشناس ارشد منابع طبیعی رفتیم و از وی در این زمینه اطلاعاتی گرفتیم.
افزایش غلظت برخی املاح و عناصر گیاهان برای انسان مجاز نیست
صادق حیدریکهنعلی گفت: برگهای گیاه سیاهشور مصری که در جنوب ایران به نام کاکل و سمسیل مشهور است، بهطور سنتی مورد استفاده خوراکی مردم قرار میگیرد.
وی بیان داشت: گیاهان یکی از مهمترین منبع انتقال املاح، مواد معدنی و عناصر از خاک و محیط طبیعی به موجودات است که افزایش غلظت برخی از آنها برای انسان مجاز نیست و سبب ایجاد مسمومیت میشود.
وی عنوان کرد: به همین منظور اندازهگیری مقدار این مواد و عناصر در گیاهان بهویژه گیاهان خوراکی حائز اهمیت است و افزایش مصرف عنصر سرب برای کلیهها، سیستم تولیدمثل، گردش خون و اعصاب مضر بوده است.
کارشناس منابع طبیعی ادامه داد: مسمومیت از طریق سرب موجب کاهش بهره هوشی، ناباروری، آسیب به کلیهها و ایجاد تنش در انسان، گوارش، آسیب به کلیهها و کبد، نرم شدن استخوانها، کوتاهی قد، سرطانزایی، ناباروری، آمفیزم و برونشیت مزمن میشود.
وی گفت: نتایج حاصل از اندازهگیری عناصر سنگین سرب، کادمیم، نیکل در مراحل مختلف رشد گیاه سیاهشور مصری در چهار منطقه در شهرستان قلعهگنج شامل چاهباغ، تمگران، چراغآباد و ریگمتین که از مناطق مهم در رویش این گیاه بودند، نشان داد که مقدار سرب موجود در گیاه سیاهشور مصری در تمام مناطق مورد بررسی بین ۴۹٫۱۱ و ۱٫۵میلیگرم در کیلوگرم و مقدار نیکل نیز بین ۹۵٫۳ و ۶٫۱۴ میلیگرم در کیلوگرم و همچنین مقدار کادمیم بین مقدار ۱۵ و یک میلیگرم در کیلوگرم اندازهگیری شد.
در مراحل بذردهی و گلدهی گیاه از آن کمتر مصرف شود
حیدریکهنعلی اظهار کرد: میزان عناصر سنگین اندازهگیری شده با افزایش سن گیاه در آن افزایش مییابد، همچنین از بین عناصر به ترتیب کادمیم، نیکل و سرب عامل محدودکننده در مصرف گیاه سیاهشور مصری برای انسان است.
وی افزود: با توجه به حداکثر مجاز عناصر سنگین برای بدن، توصیه میشود در مراحل بذردهی و گلدهی گیاه از آن کمتر مصرف شود تا از ایجاد عوارض و مسمومیتهای ناشی از آن جلوگیری شود، به طوری که در ابتدای مرحله رویشی گیاه در منطقه چاهباغ نباید بیش از ۱۶۵ گرم در روز و در مرحله گلدهی گیاه بیش از ۱۱۱ گرم در طول روز مصرف کرد.
این گیاه معروف و محبوب خطه جنوب این روزها باید بهصورت کاملا بهداشتی مصرف و میزان مصرف آن نیز جدی گرفته شود، از طرفی افراد بومی و محلی بر این باور هستند که این گیاه همراه با لبنیات و کاکل که همان شولک است، قابلیت مصرف دارد، اما هنوز در مقدار مصرف آن تردید جدی متصور است.
منبع: تابناک
https://medplant.ir/?p=21207