به گزارش شبکه خبری آموزشی گیاهان دارویی به نقل از خبرگزاری تسنیم، طب سنتی اسلامی- ایرانی، میراث گرانقدر بجای مانده از تلاش حکیمانه، تحقیقات عالمانه و تجارب ارزشمند ده ها دانشمند و حکیم دوره های پیشین به ویژه دوره ۱۴۰۰ ساله تمدن اسلامی – ایرانی است که نه تنها در آن دوران بلکه برای دنیای امروز و فردا نیز در این دریای پهناور، گوهرهای درخشان فراوانی وجود دارد.

احیای طب سنتی با جمع آوری، طبقه بندی، بررسی و ارزیابی این میراث عظیم، نه تنها واپسگرایی نیست، بلکه گامی اساسی در دستیابی به دانش مستحکم و تامین حداکثری سلامت برای همه افراد جامعه است.

در این زمینه با دکتر محمود جهانشاهی داروساز و پژوهشگر طب سنتی گفتگو کردم وی در پاسخ به این سوال که تفاوت اصلی طب سنتی با طب نوین چیست؟ گفت: هر دو یکی هستند اما روش های آنها متفاوت است.

وی با بیان اینکه طب نوین ۸۰ درصد به درمان می پردازد و ۲۰ درصد دیگر را پیشگیری می کند، افزود: طب سنتی عکس طب نوین است و اساس کار آن پیشگیری است تا درمان یعنی ۸۰ درصد پیشگیری و ۲۰ در صد به درمان و آن هم از طریق دخالت در فرهنگ غذایی مردم  است.

جهانشاهی تصریح کرد: در طب سنتی درمان کننده واقعی نیروی مدیریتی بدن شخص است و نه طبیب، و کار طبیب کمک به مدیر ضعیف شده در بدن است ولی در طب نوین درمان کننده پزشک و داروهایی است که تجویز می کند.

این پژوهشگر طب سنتی با بیان اینکه طب سنتی کل بدن را به عنوان سیستم می داند اما در طب نوین بدن را به اجزای کوچک تقسیم می‌کنند، خاطرنشان کرد: اساس تشخیص، درمان و حتی پیشگیری در طب سنتی علم مزاج شناسی است یعنی زمان، مکان، فصل ها، نوع و فرهنگ تغذیه محلی بر اساس مزاج افراد مختلف متفاوت است.

این دکتر داروساز در ادامه خاطرنشان کرد: در پزشکی نوین برای هر بیماری به طور مشخص یک قرارداد وجود دارد مثلا به همه میگرنی‌ها داروهای مشخص ضد میگرن و به همه فشار خونی ها داروهای ضد فشار داده می شود و به همه دردها هم مسکن داده می شود.

جهانشاهی تاکید کرد: در حقیقت در طب سنتی بیماری و علت بیماری درمان می شود نه بیمار، به گونه ای که بیماری ریشه کن شود اما در طب نوین، بیمار درمان می شود، یعنی علامت درمانی صورت می گیرد، نه علت بیماری، البته در مواردی هم با علت برخورد می شود، مثل سنگ کلیه و امثال آن.

این پژوهشکر طب سنتی تصریح کرد: در طب سنتی متناسب با طبع و مزاج بیمار داروهایی به کار گرفته می‌شود که مبنای علمی و تجربی مصرف چند هزارساله دارد اما در پزشکی جدید از داروهای شیمیایی استفاده می شود که معلوم نیست چه عارضه هایی را ایجاد می کنند و اخیرا وارد چرخه درمان شده اند.

جهانشاهی افزود: برای مثال در طب سنتی برای پیشگیری و درمان برخی از فشار خونی ها از زرشک که مزاج سرد و خشک است استفاده می شود البته زرشک به همه فشار خونی ها داده نمی شود برای اینکه اگر شخص طبعی سرد و خشک داشته باشد و زرشک مصرف کند فشار خون آن شدید کاهش پیدا می‌کند و دچار بی حالی می‌شود، اما همان زرشک در افراد با طبع و مزاج گرم، بسیار عالی جواب داده است.

وی افزود: در طب نوین یا به اصطلاح سنتی غرب به ویژه درکشور آلمان اگر مثلا دارویی از زرشک تولید کنند آن را به تمام بیماران فشار خون می دهند که اینکار درست نیست و با طب اصیل و واقعی مغایرت دارد.

جهانشاهی تاکید کرد: اگر طب سنتی بر مبنای علمی به کار گرفته شود کم خطر، کم ضرر و کم عارضه تر خواهد بود.

با خانم فروغ نامجویان رئیس دانشکده طب سنتی دانشگاه علوم پزشکی اهواز هم در این زمینه گفتگو کردیم.

وی با بیان اینکه دانشکده طب سنتی اهواز، بدنبال دستیابی به میراث عظیم طب ایرانی اسلامی است، افزود: شناخت واقعی از طب سنتی در بین همه افراد جامعه ضروری است.

نامجویان تصریح کرد: طبق تعریف سازمان بهداشت جهانی، طب سنتی به مجموعه‌ای از روش های تشخیصی و درمانی گفته می‌شود که با تفکر حاکم بر سیستم‌های بهداشتی رایج تفاوت کلی دارد.

رئیس دانشکده طب سنتی دانشگاه علوم پزشکی اهواز گفت: توجه به کل‌نگری، روش زندگی، معنویت، درمان ریشه‌ای بیماری، عارضه درمان های رایج، هزینه و دسترسی، رابطه متقابل پزشک و بیمار را از مهمترین دلایل گرایش به طب سنتی عنوان کرد.

این مقام مسئول در ادامه افزود: بیش از ده‌ها نوع مکتب درمانی به عنوان طب مکمل در کشورهای مختلف جهان شناخته شده و در حال انجام و بررسی است؛ از جمله طب سوزنی، هامیوپاتی، آیورودا، رایحه درمانی… و از معروفترین و مهم‌ترین آنها میتوان به طب سنتی ایران (طب یونانی) اشاره کرد.

نامجویان با بیان اینکه مبنای طب سنتی پیشگیری است، خاطرنشان کرد: برطبق اصول این طب در صورت ایجاد بیماری برای فرد، ابتدا تدبیر با غذا، و سپس با دارو و در صورت لزوم در مراحل بعدی روش‌های خاص دیگر بر اساس نیاز بیمار برای او تجویز می‌شود.

وی افزود: ظهور عارضه های جانبی شدید داروهای شیمیایی و شیوع بیماری های سخت علاجی همچون بیماری های خود ایمنی و غیره باعث روی آوری مجدد مردم به مکاتب دیگر درمانی شده است، بطوریکه اهمیت این موضوع برای سازمان بهداشت جهانی نیز پوشیده نماند و قراردادی برای ساماندهی طب‌های مکمل و جایگزین به تصویب این سازمان در سال ۱۳۸۹ شمسی رسید.

رئیس دانشکده طب سنتی دانشگاه علوم پزشکی اهواز، همچنین گفت: چیزی که امروزه بیش از همه با طب سنتی اشتباه می شود،‌ گیاه درمانی است. اما باید گفت، ‌اگر چه بسیاری از داروهای طب سنتی منشأ گیاهی دارد اما داروهای با منشأ حیوانی و معدنی هم در طب سنتی کم نیست.

نامجویان در پایان اظهار کرد: در گیاه درمانی مبنای تجویز دارو با طب سنتی فرق دارد و اگر داروی گیاهی با رویکرد پزشکی جدید تجویز شود به معنی طب سنتی نیست. در واقع تفاوت اصلی طب سنتی با پزشکی رایج در رویکرد به بیماری و علت شناسی آن است نه نوع داروی تجویز شده است.