×

منوی بالا

منوی اصلی

دسترسی سریع

اخبار سایت

آخرین اخبار

امروز : شنبه, ۲۱ مهر , ۱۴۰۳  .::.  اخبار منتشر شده : 0 خبر
بایدها و نبایدهای طب سنتی و گیاهان دارویی

پس از ظهور پزشکی نوین و استفاده گسترده از داروهای شیمیایی گرایش مردم به گیاهان دارویی کاهش یافت اما اکنون پس از حدود یک قرن از حاکمیت مطلق پزشکی نوین دوباره طب گیاهی قد برافراشته و استقبال بشر از آن رو به افزایش است.

صنعت گیاهان دارویی یکی از معدود صنایع دارای رشد دو رقمی است به طوری که حدود ۵۰ درصد از داروهای تولیدشده در جهان، منشاء طبیعی دارند که با تغییراتی به عنوان دارو مورد استفاده قرار می‌گیرند.

 صنعت داروسازی نه تنها در ایران بلکه در کل دنیا از اهمیت زیادی برخوردار است به گونه ‌ای که به عنوان دومین صنعت مهم دنیا شناخته شده است. امروزه با توجه به نوع نگرش دنیا نسبت به دارو، مخصوصا داروهای طبیعی و گیاهی که از آن به عنوان طلای سبز یاد می شود مورد استقبال روز افزون مردم قرار گرفته است.

 عوارض جانبی فراوان داروهای شیمیایی و ناتوانی پزشکی کلاسیک در درمان بیماری های مزمن نظیر آسم، دیابت، روماتیسم و فشارخون از جمله دلایل گرایش مردم به این گیاهان محسوب می شود.

 گرایش عمومی جامعه به استفاده از داروو درمان گیاهی و به طور کلی فرآورده های طبیعی به ویژه در طی سالهای اخیر روبه افزایش بوده و مهمترین علل آن، اثبات اثرات مخرب و جانبی داروهای شیمیایی از یک طرف و ایجاد آلودگی های زیست محیطی که کره زمین را تهدید می کند از سوی دیگر بوده است.

 ایران پیشتاز طب سنتی در دنیا

 طب سنتی ایران که برگرفته از فرهنگ ایران و اسلام است، یک مکتب طبی کامل و پویا است که جهان را به عنوان نظام احسن و آفریده خالق علیم و حکیم می ‌نگرد و پزشک را از بابت تسلط و احاطه او به علوم مختلف و درک صحیح او از جهان هستی حکیم نامیده است.

 ریشه های مکتب طب سنتی ایران به بیش از هزار سال قبل می رسد، طبق نقل سیریل الگود مورخ پزشکی «طب ایرانی قبل از طب یونانی وجود داشته است و ایرانیان اصول آن چیزی را که طب یونانی نامیده شده، به یونانیان تعلیم دادند و در ایران قدیم وضعیت طب پیشرفته تر از آشور بود».

 ستارگان طب سنتی ایران مانند ابن سینا، رازی، علی بن عباس اهوازی، ابن ابی الصادق نیشابوری، سید اسماعیل جرجانی و عماد الدین محمود شیرازی حدود هشت قرن هدایت دانشگاه های طب در غرب و شرق را برعهده داشتند.

استقبال ۶۰ درصدی مردم آذربایجان غربی از گیاهان دارویی

کارشناس و عضو هئیت علمی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی آذربایجان غربی با اشاره به استقبال ۶۰ درصدی و افزایش گرایش مردم به استفاده از گیاهان دارویی در چند دهه اخیر، افزود: وجود تبلیغات گوناگون در این راستا و عدم وجود عوارض جانبی نسبت به داروهای شیمیایی از عوامل مهم استقبال مردم از گیاهان دارویی است.

مهناز حیدری در گفتگو با خبرنگار مهر با بیان اینکه آذربایجان غربی دارای اقلیم متنوع گونه های گیاهی است اظهار داشت: ما باید با برنامه ریزی و مدیریت اصولی و علمی در راستای استفاده بهتر از این توانمندی و گسترش گیاهان دارویی بویژه به صورت سنتی گام برداریم.

وی افزود: بیش از ۴۴۶ گونه گیاه دارویی در آذربایجان غربی می روید که چوبان کبریتی، بادرنجبویه، شب بو، ختمی، آجی بیان و شیرین بیان، مرزه، اسپناخ، داغ قارپیزی، مندی، داغ سقزی، یمیشان، چریش، غارایاغی، اوشقون،بیدمشک، بادرشبو، کهلی اوتی، اوغلان اوتی، اوغلان اوتی و یارپیز با نامهای متنوع بومی از جمله معروفترین این گیاهان دارویی هستند.

حیدری تامین بازار، عدم وجود کارشناس و مشاور ویژه برای راهنمایی و آگاهی مردم بویژه فارغ التحصیلان کشاورزی و نبود تخصص در برخی عطاری ها را از مشکلات مهم پیش روی گسترش صنعت گیاهان دارویی در استان عنوان کرد و افزود: حمایت از این صنعت فقط به حمایت‌های مالی محدود نمی‌شود، بلکه گسترش آموزش، توسعه تکنولوژی، بازاریابی و اقتصاد، مدیریت، از مهمترین راهکارهای حمایتی از این ثروت طبیعی است. 

وی در ادامه با اشاره به انقراض ۵۰ گونه های گیاهی استان به علت عدم آگاهی و برداشت بی رویه مردم افزود: تولید صنعتی داروهای گیاهی، برنامه ریزی بلند مدت و آگاه سازی و فرهنگسازی در بین مردم از اقدامات موثر برای رفع این مشکل است.

عدم تخصص برخی عطاری ها مشکل مهم بازار گیاهان دارویی 

یکی از عطاران ارومیه طبیعت و وجود گیاهان دارویی را به داروخانه الهی تعبیر کرد و گفت: مصرف گیاهان دارویی در کشور ما سنتی دیرین داشته و فرهنگ استفاده ازگیاهان دارویی برای درمان بیماری ها از دیر باز در بین مردم رایج بوده است.

محمد صمدی به خبرنگار مهر گفت: با توجه به تاثیر درمانی زیاد گیاهان دارویی، عوارض جانبی کم و تجربه استفاده از آنها به طور سنتی استقبال از گیاهان دارویی رشد داشته به گونه ای که مصرف آنها در دهه اخیرچندین برابر شده است.

 وی عدم آگاهی و فرهنگ صحیح استفاده از داروهای گیاهی و سیر درمانی آن و عدم شناخت گیاهان دارویی توسط مردم را از عوامل مهم ایجاد مشکلات ناشی از مصرف این داروها عنوان کرد و گفت: با وجود عوارض کم این داروها در صورت مصرف بی رویه و ناآگاهانه و غیر علمی، آنها نیز همانند داروهای شیمیایی دارای عوارض خواهند بود.

 صمدی با ابراز گله از نبود تخصص بعضی از هم صنفان خود اظهار داشت: با توجه به اینکه برخی از افراد اطلاعات کافی از محصولی که به مردم می دهند ندارند ارائه آموزش روش های نوین گیاه درمانی برای تمامی فعالان در عرصه فروش داروهای گیاهی ضروری است تا آسیب های ناشی از مصرف بی رویه گیاهان دارویی به حداقل برسد.

 وی افزود: از آنجایی که طب سنتی ایران عمدتا بر پایه استفاده از گیاهان دارویی استوار است و استفاده از آنها ریشه در سنت ما ایرانیان دارد، توسعه طب سنتی در کشور نه تنها یکی از راهکارهای گسترش صنعت گیاهان دارویی است، بلکه با توجه به توصیه های سازمان جهانی بهداشت یکی از روشهای مناسب برای دسترسی راحت عموم مردم به طب مطمئن و ارزان قیمت است.

 صمدی به کربردهای گسترده بویژه استفاده دارویی نباتات اشاره کرد و گفت: حدود ۵۰ درصد از داروهای تولیدشده در جهان، منشاء طبیعی دارند که با تغییراتی به عنوان دارو مورد استفاده قرار می‌گیرند.

 وی بیشترین مصرف گیاهان دارویی در بین مردم به صورت عرقیات و جوشانده بیان کرد و افزود: با توجه به آشنایی بیشتر مردم از نحوه استفاده سنتی و قیمت بالای داروهای گیاهی صنعتی مردم بیشتر به نحوه استفاده سنتی روی می آورند.

 مردم مواظب عوارض گیاهان دارویی باشند

یکی دیگر از فروشندگان گیاهان دارویی ارومیه در خصوص عوارض گیاهان دارویی به خبرنگار مهر گفت: متاسفانه تصوری که به اشتباه بین مردم رایج شده این است که طب مکمل و بخصوص داروهای گیاهی اگر فایده نداشته باشند ضرر هم ندارند.

یدالله اسدزاده ادامه داد: مردم در واقع طبیعی بودن دارو یا فرآیند درمان را دلیلی برای بی ضرر بودن آن می دانند، اما واقعیت این است که مصرف داروهای گیاهی به تنهایی یا همراه با داروهای شیمیایی می تواند عوارض جانبی خطرناکی را به همراه داشته باشد.

وی معتقد است: با توجه به شرایط موجود نمی توان داروهای گیاهی را در تمام موارد جایگزین داروهای شیمیایی کرد، ولی می توان به عنوان طب مکمل و همراه سایر داروهای شیمیایی استفاده کرد و به این ترتیب بخشی از مصرف داروهای شیمیایی را کم کرد.

فقدان بانک ژنی جامع گیاهان دارویی بزرگترین مشکل طب گیاهی در کشور

عضو هیئت علمی دانشکده داروسازی ارومیه گفت: یکی از مهمترین مشکلات در راستای گسترش طب گیاهی در کشور عدم وجود بانک ژنی جامع گیاهان دارویی است.

پیمان میکائیلی در گفتگو با خبرنگار اظهار داشت: با وجود فقدان بانک ژنی جامع گیاهان دارویی کشور، گرایش و استفاده عامه مردم از گیاهان دارویی در درمان بیماری ها در بین مردم پر رنگتر می شود.

مدیر گروه فارماکولو‍ژی ادامه داد: با توجه به اینکه ﻃﺐ ﺳﻨﺘﻲ از ﻗﺒﻞ ﺳﻴﺴﺘﻢ ﺑﻬﺪاﺷﺘﻲ و درﻣﺎﻧﻲ ﺧﻮد ﻣﺮدم ﺑﻮده، ﺗﻮﺳﻂ آﻧﺎن ﺑﺨﻮﺑﻲ ﭘﺬﻳﺮﻓﺘﻪ شده و ﺟﺰﻳﻲ از ﻓﺮﻫﻨﮓ ﻣﺮدم ﻣﺤـﺴﻮب ﻣـﻲ شود.

میکائیلی با اشاره به اینکه گسترش مصرف گیاهان دارویی و طب سنتی نقش مهمی در ﺣـﻞ بیشتر ﻣﺴﺎﻳﻞ ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ ﺳﻼﻣﺖ دارد یادآور شد: ﻣﻌﺮﻓﻲ، ﺗﻮﺳﻌﻪ و ﺗـﺮوﻳﺞ ﻃـﺐ ﺳـﻨﺘﻲ اﺣﺘﺮام ﺑﻪ ﻓﺮﻫﻨﮓ و ﻣﻴﺮاث ﻣﺮدم در ﺳﺮاﺳﺮ ﺟﻬﺎن اﺳﺖ.

وی کلی نگر بودن طب سنتی و ﻗﺎﺑﻞ اﺟﺮا ﺑﻮدن این طب در سطح گسترده را از دیگر عوامل گرایش مردم به این طب بیان کرد و گفت: استفاده از گیاهان داریی ﻳﻜﻲ از ﻣﻄﻤﺌﻦ ﺗﺮﻳﻦ راهﻫﺎ ﺑﺮای رﺳﻴﺪن ﺑﻪ ﭘﻮﺷﺶ ﺑﻬﺪاﺷﺘﻲ ﺑﺮای ﻫﻤﻪ ﺟﻬﺎﻧﻴﺎن اﺳﺖ.

عضو هیئت علمی دانشکده داروسازی ارومیه با اشاره به استقبال بیشتر مردم در استان نسبت به دیگر استانها افزود: وسعت و تنوع انواع گونه های شناخته شده گیاهان دارویی در این استان که از جایگاه برجسته ای در کشور و حتی منطقه خاور میانه برخوردار است و آشنایی اهالی این منطقه از دیرباز با این گیاهان و اغلب کاربردهای درمانی آنها از مهمترین عوامل این امر است.

وی اظهار داشت: با وجود استقبال گسترده مردم استان از گیاهان دارویی و وجود گونه های مختلف گیاهی، این میزان از وفور نعمت خدادادی برای اینکه بتوانیم از نظر تولیدات داروهای گیاهی در داخل کشور و سطح بازارهای بین المللی حرفی برای گفتن داشته باشیم، کارساز نبوده و باید در این زمینه کارهای بنیادینی انجام گیرد.

میکائیلی ارائه آموزش کشت و بهره وری از گیاهان دارویی وفارغ التحصیلان رشته های پزشکی با گیاهان دارویی و حمایت های لازم قانونی، مالی، راهبردی، بازاریابی و … در داخل و خارج از کشور برای بهره برداری از منابع خام و طبیعی موجود در کشور و فرآوری و توزیع محصولات نسل اول و دوم و سوم آنها از راهکارهای مهم گسترش این فرهنگ در جامعه است.

 مردم مواظب شیادان در بخش طب سنتی باشند

وی با اشاره به استقبال روز افزون مردم از طب سنتی به خصوص گیاهان دارویی عنوان کرد: متاسفانه به دلیل اطلاعات کم مردم در زمینه خاصیت و نحوه استفاده از گیاهان دارویی، هستند برخی افراد سودجو که با تبلیغات دروغین و با هدف منفعت طلبی وارد این حرفه شدند که در این راستا باید آگاه باشند.

میکائیلی صدور محصولات دارویی بصورت خام با قیمت اندک و گاهی بصورت غیربهداشتی و حتی غیرقانونی، عدم وجود کارگاه ها یا کارخانه های مناسب و استاندارد در داخل برای فرآوری و ایجاد اشتغال در کشور از جمله مشکلات مهم بازار گیاهان دارویی در کشور عنوان کرد و یادآور شد: ایجاد زمینه های شغلی بومی در این راستا با توجه به ریشه دار بودن این حرفه و قابلیت اجرای آن با تکیه بر منابع بسیار غنی و دائمی این گیاهان در کشور راهکار اصلی حل این مشکلات است.

مدیر گروه فارماکولو‍ژی عدم مدیریت و اسکان بموقع عشایر استان و نابودی این منابع باارزش از گیاهان دارویی توسط دامهای عشایررا از دیگر مشکلات در این عرصه عنوان کرد و ادامه داد: عملکرد غیر تخصصی در این رشته و نبود آگاهی درست پرورش دهندگان، عطاری ها، مردم عادی و مصرف کنندگان و حتی فارغ التحصیلان جدید رشته های پزشکی از کاربرد صحیح و واقعی گیاهان دارویی، راه را برای افراد سود جو برای کسب درآمد بیشتر به هر نحو در این بازار پر رونق در کشور را فرآهم آورده است.

  • دیدگاه های ارسال شده توسط شما، پس از تایید توسط تیم مدیریت در وب منتشر خواهد شد.
  • پیام هایی که حاوی تهمت یا افترا باشد منتشر نخواهد شد.
  • پیام هایی که به غیر از زبان فارسی یا غیر مرتبط باشد منتشر نخواهد شد.