به گزارش شبکه خبری آموزشی گیاهان دارویی، آفات و بیماری ها، هر ساله زیان های سنگینی به گیاهان وارد می آورند. مواد شیمیایی مناسب، یکی از عواملی است که برای مقابله با آفات به کار می رود. تنها مبارزه شیمیایی با آفات و بیماری ها کافی نیست، بلکه مراعات برنامه های مناسب دیگر، در جلوگیری از شیوع و گستردگی آن ها مؤثر است که مقدّم بر همه آن ها، شناخت دقیق آفت یا بیماری و مطالعه چرخه زندگی آن (حداقل از نظر سهل تر شدن کار مبارزه) است.

در زمان های گذشته، برای استفاده از گیاهان دارویی تنها اقدام به جمع آوری پایه های وحشی آن ها از رویشگاه های طبیعی می نمودند. ولی به منظور استفاده از گیاهان دارویی در مقیاس وسیع، چاره ای جز کشت و تکثیر آن ها در مقیاس وسیع نیست که این خود باعث افزایش و گسترش آفات و بیماری ها و انتقال آن ها در مقیاس وسیع می گردد. به ویژه که کشت و تکثیر گیاهان در یک منطقه برای چند سال متمادی؛ توسعه آفات و بیماری های مختلف را به همراه دارد. به طور کلی، برای بهبود و «سرپاماندن» گیاهان در دوران رشد و نمو، به ویژه بالا رفتن ضریب مصونیّت آن ها در این دوران (نسبت به آفات و بیماری ها)، می توان از محلول های مناسب استفاده نمود.

در هر حال، فقط پس از ابتلای گیاه به یک آفت و بیماری، نباید اقدام به مبارزه با آن نمود؛ بلکه مبارزه قبل از ابتلا ضروری تر است، زیرا مانع گسترش آفت و بیماری می شود. حتی قبل از کاشت بذور یا انتقال نشاء ها، مبارزه با آفات و بیماری ها ضروری به نظر می رسد.

قبل از کاشت بذور یا انتقال نشاء ها، باید اقدام به ضدّعفونی کردن زمین بر ضد لارو حشرات، کرم ها و سایر موجودات مضّر موجود در خاک نمود.  برای ضدّعفونی کردن خاک، می توان از «بازودین» و «رووکیل» استفاده نمود.

به منظور کسب محصولی فراوان و سالم، می توان بذور را قبل از کاشت، بر ضدّ بیماری ها ضدّعفونی کرد. ازجمله موادّ مناسب برای ضدّعفونی کردن بذور، می توان به «تی.ام.تی.دی»، «لینوزان» و «ویتاواکس» اشاره کرد.

گیاهان تازه روییده و جوان ممکن است مورد حمله حشرات قرار گیرند. بدین ترتیب، زیان سنگینی به محصول وارد خواهد شد. در مورد خردل، آفت «فیلوترتا» و در مورد تاجریزی دارویی، آفت «لپتینوتارسا دسمیلیناتا»، نیز برخی انواع شته ها را می توان نام برد.

چنانچه حشرات مذکور در زمان گلزایی به گیاهان حمله کنند، باید از حشره کش هایی استفاده کرد که برای حیات زنبورهای عسل مضر نباشد.

اثر سمّی برخی از مواد نظیر «رولینکا»، «فوسدرین»، «الاکران»، … پس از کاربرد تا مدّتی باقی می ماند؛ از این رو، مواد مذکور باید شب هنگام، وقتی زنبورهای عسل حداقل جمعیت را دارا می باشند، مورد استفاده قرار گیرند.

دسته ای از عوامل بیماریزا، از طریق گیاهان غیر دارویی (زمین، باغی،…) که در مجاورت گیاهان دارویی قرار دارند، منتقل می شوند. از این رو، حتی الامکان باید سعی نمود در مجاورت گیاهان دارویی، گیاهان دیگری کاشت و تکثیر نشوند. یا در صورت کاشت، مبارزه پیگیر با آفات و بیماری های آن ها به طور جدّی مدّ نظر باشد.

گشنیز و انیسون، معمولاً به بیماری های مضرّ باکتریایی آلوده می شوند.

شبت به بیماری قارچی «میلدیو» مبتلا می شود، سنبل ختایی و انجدان رومی به وسیله «سیستول کوریاندری»، مرزنجوش به وسیله «آلترناریا»، خشخاش به وسیله «اریزیف کمونیس»، زوفا و بابونه به وسیله «تریپس» آلوده می گردند و…. .

منبع:

امیدبیگی، رضا. ۱۳۹۲. تولید و فرآوری گیاهان دارویی. جلد اول. انتشارات به نشر (انتشارات آستان قدس رضوی). صفحه ۲۰۵-۲۰۰٫