در اکثر فارماکوپه ها گچ دوست (Gypsophila paniculata L) به عنوان یک گیاه دارویی معرفی شده است.
گچ دوست گیاهی علفی، چندساله و متعلق به تیرۀ میخک (Caryophyllaceae) است. این گیاه اروپایی- آسیایی و منشأ آن مدیترانه و جنوب اروپا گزارش شده است.
ریشه های این گیاه خاصیّت دارویی دارند و برای درمان بیماری های تنفسی (بیماری های مربوط به نای و نایژه ها) مورد استفاده قرار می گیرند.
مواد مؤثرۀ ریشۀ این گیاه همچنین در صنایع آرایشی و بهداشتی کاربرد فراوانی دارند.
گچ دوست در کشورهای روسیه، مجارستان و رومانی در سطوح وسیعی کشت می شود.
ریشه این گیاه حاوی ۱۰ تا ۲۰ درصد ساپونین (با ساختمان تری ترپن) می باشد. از دیگر مواد مؤثرۀ ریشه می توان از «ژیپسوزیدآ» که یک «آگلیکون» با ساختمان «تری ترپن» است نام برد.
منبع:
امیدبیگی، رضا. ۱۳۹۲. تولید و فرآوری گیاهان دارویی. جلد سوم. انتشارات به نشر (انتشارات آستان قدس رضوی). صفحات ۳۴۲-۳۳۸٫
https://medplant.ir/?p=33929