مقاله: ارزیابی صفات مورفوفیزیولوژیکی و فیتوشیمیایی اکوتیپ‌های مختلف مریم‌گلی پرساقه (Salvia multicaulis Vahl.) استان همدان

فروزان صالحی۱، حسین آرویی ۲، حسنعلی نقدی‌بادی۳، سیدحسین نعمتی۴، مجید تولیت ابو‌الحسنی۳

۱– ۱–      دانشجوی دکتری علوم باغبانی، دانشکده کشاروزی، دانشگاه فردوسی مشهد، ایران

۲– ۲–     دانشیار، گروه علوم باغبانی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد، ایران ، aroiee@ferdowsi.um.ac.ir

۳– ۳–    مرکز تحقیقات گیاهان دارویی، پژوهشکده گیاهان دارویی جهاد دانشگاهی، کرج، ایران

۴– ۴–     استادیار، گروه علوم باغبانی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد، ایران

چکیده:

مقدمه: مریم‌گلی پرساقه (Salvia multicaulis Vahl.) گیاه دارویی متعلق به تیره نعناعیان (Lamiaceae) می‌باشد که در طب سنتی و بومی کاربرد گسترده‌ای دارد.

هدف: این پژوهش به منظور ارزیابی صفات مرفوفیزیولوژیکی، میزان اسانس و محتوای فنل و فلاونوئیدی اکوتیپ‌های گیاه مریم‌گلی پرساقه در مناطق مختلف استان همدان به اجرا درآمد.

روش بررسی: در این تحقیق، ۱۱ اکوتیپ گیاه مریم‌گلی پرساقه از مناطق مختلف استان همدان در بهار ۱۳۹۵ در مرحله گلدهی کامل جمع‌آوری و از لحاظ مرفوفیزیولوژیکی و فیتوشیمیایی مورد ارزیابی قرار گرفتند. گروه‌بندی اکوتیپ‌ها بر اساس صفات مورفوفیزیولوژیکی و فیتوشیمیایی از طریق تجزیه خوشه‎ای و همبستگی صفات کمی نیز به روش پیرسون انجام شد.

نتایج: نتایج به دست آمده بین اکوتیپ‌های مورد بررسی نشان داد که میزان اسانس با ارتفاع گیاه، طول گل آذین، وزن خشک شاخه گل‌دهنده و عملکرد اسانس همبستگی مثبت معنی‌دار داشت. عملکرد اسانس علاوه بر خصوصیات فوق با طول نهنج، وزن تر و خشک گل و وزن خشک بوته نیز همبستگی معنی‌داری داشت. بیشترین میزان وزن خشک سرشاخه گل‎دار مربوط به اکوتیپ لشکردر، بیشترین میزان وزن خشک گل مربوط به اکوتیپ غرب همدان و بیشترین میزان وزن خشک بوته مربوط به اکوتیپ یلفان بود. بیشترین میزان اسانس مربوط به اکوتیپ‌های غرب همدان و لشکردر بود. همچنین اکوتیپ وهنان، بیشترین میزان فنل و فلاونوئید را داشت. بر اساس نتایج تجزیه خوشه‎ای، ۱۱ اکوتیپ در ۲ گروه جداگانه قرار گرفتند.

نتیجه‌گیری: ارزیابی صفات مورفوفیزیولوژی و فیتوشیمیایی نشان داد که بین اکوتیپ‌های مورد مطالعه از نظر مرفوفیزیولوژیکی و فیتوشیمیایی تنوع قابل ملاحظه‌ای وجود دارد.

برای دریافت مقاله روی دکمه دانلود کلیک کنید