تأثیر کودهای مختلف و تلفیق آنها بر برخی خصوصیات کمّی و کیفی گیاه دارویی ماریتیغال (Silybum marianum L.)

نویسندگان
هوشنگ یادگاری ۱؛ عیسی خمری۲؛ محمد سالاری۳؛ براتعلی فاخری۳؛ مریم رحیمی۴؛ فاطمه بیدرنامنی۵
۱دانش‌آموخته کارشناسی ارشد، دانشکده کشاورزی، دانشگاه زابل، ایران
۲استادیار، دانشکده کشاورزی، دانشگاه زابل، ایران
۳دانشیار، دانشکده کشاورزی، دانشگاه زابل، ایران
۴مربی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه زابل، ایران
۵مربی، پژوهشکده کشاورزی، دانشگاه زابل، ایران

چکیده
ماریتیغال (Silybum marianum L.) گیاهی است یک‌ساله، از خانواده گل ستاره‌ای‌ها که خاک‌های سبک و حاصلخیز را ترجیح می‌دهد. مهمترین ترکیبی که از دانه‌های این گیاه استخراج می‌شود سیلی‌مارین نام دارد که در درمان امراض کبدی، هپاتیت، سیروز کبدی و پیشگیری از سرطان کبد کاربرد دارد. در سیستم‌های کشاورزی متداول هدف استفاده از کودهای مختلف و تلفیق آنها، بدست آوردن بیشترین عملکرد دانه و کیفیت مواد مؤثره است. به‌منظور بررسی تأثیر کودهای مختلف و تلفیق آنها بر برخی خصوصیات کمّی و کیفی ماریتیغال، در سال زراعی ۱۳۹۳-۱۳۹۲ طرح کرت‌های خرد شده در پایه طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار و در مزرعه تحقیقاتی پژوهشکده کشاورزی دانشگاه زابل اجرا شد. در این تحقیق عامل اصلی شامل ژنوتیپ مجارستان (A1) و توده مشهدی (A2) و عامل فرعی شامل کاربرد کودهای مختلف مانند تیمار شاهد، کود دامی، کود شیمیایی (اوره+ فسفات آمونیوم+ سولفات پتاسیم)، قارچ میکوریزا گلوموس‌موسه‌آ (Glomus mosseae)، ترکیب نیتروکسین، بیوسولفور و بیوسوپر فسفات، ترکیب کود شیمیایی و کود دامی، ترکیب قارچ میکوریزا و کود دامی و کود نانو کلات آهن بود. نتایج نشان داد، بین ژنوتیپ مجارستان و توده مشهد اختلاف معنی‌داری وجود نداشت. در مجموع قارچ میکوریزا گلوموس‌موسه‌آ (Glomus mosseae) بهترین تیمار در بین تیمارهای کودی در گیاه ماریتیغال بود و موجب افزایش رشد و فعالیت بهتر رنگریزه‌های فتوسنتزی گردید، همچنین باعث بهبود عملکرد دانه و افزایش سیلی‌مارین گیاه ماریتیغال شد.

کلیدواژه ها: سیلی‌مارین؛ کود دامی؛ کود شیمیایی؛ ماریتیغال (Silybum marianum L.)؛ میکوریزا

http://ijmapr.areeo.ac.ir/article_109319_54b91adaa339e1940f474edbcf856a75.pdf