کدام گیاه دارویی را تولید کنیم که بازار مطمئن و پرسودی داشته باشد؟!

 .

به نقل از مستند ویژه سومین جشنواره گیاهان دارویی، فرآورده های طبیعی و طب سنتی ایران – ۱۵ تا ۱۸ شهریورماه ۱۳۹۵ (به کوشش تیم پژوهشی شبکه خبری آموزشی گیاهان دارویی)

(توجه: متن کامل این مقاله در فایل مستند موجود می باشد. با کلیک نمودن بر روی گزینه بالا می توانید آن را دانلود نمایید.)

.

صنعت تولید داروهای گیاهی در ایران در سال های اخیر رشد چشمگیری داشته و تعداد داروهای گیاهی تولیدی در ایران از مرز ۱۶۰۰ عدد و تعداد داروهای سنتی از مرز ۶۵۰ عدد گذشته است. نکته قابل توجه در این بین، لزوم توجه به تولید گیاهان دارویی به عنوان مواد خام و اولیه در صنعت داروسازی گیاهی و سنتی است. چرا که در صورت رشد بیشتر صنایع داروسازی گیاهی و عدم توسعه زراعی گیاهان دارویی، در آینده نزدیک کشور به واردکننده گیاهان دارویی و یا عصاره های گیاهی جهت استفاده در صنایع داروسازی گیاهی تبدیل خواهد شد.

در حال حاضر مهمترین معضل موجود بر سر راه تولید اقتصادی گیاهان دارویی، عدم وجود بازار مطمئن برای فروش این محصولات و عدم اطمینان کارخانجات تولیدی به گیاهان تولید داخل کشور می باشد که کشاورزان را از ورود به حوزه تولید گیاهان دارویی باز داشته و تمایل آنها برای حفظ تولیدات زراعی سنتی خود را سبب می شود. آلودگی های میکروبی ناشی از کیفیت پایین فرآیندهای پس از برداشت همچون خشک کردن، درجه بندی، بسته بندی و همچنین هزینه های تمام شده ی بالای گیاهان تولیدی در ایران، از دیگر موانعی است که هماهنگی و پایاپایی کشت گیاهان دارویی و صنعت داروهای گیاهی را با مشکل مواجه می سازد.

ایجاد یک بازار متمرکز و مطمئن به منظور تهیه و تأمین گیاهان دارویی از جمله راهکارهایی است که می تواند ضمن اقناع کشاورزان به تولید گیاهان دارویی، شرکت های تولیدی مواد اولیه دارویی، اسانس، عصاره و داروهای گیاهی را نیز برای خرید تولیدات داخلی متقاعد نموده و از خروج ارز و واردات مواد اولیه دارویی جلوگیری نماید.

نکته مهم دیگری که باید به آن توجه داشت، انتخاب دقیق گیاهانی است که می بایست در زمین های زراعی اقدام به تولید آنها نمود. شاید بتوان گفت یکی از دلایل عدم وجود بازار مطمئن و تضمین شده برای گیاهان دارویی، عدم انتخاب گیاهان پرمصرف در صنایع داروسازی گیاهی توسط کشاورزان بوده است. بسیار مشاهده شده که کشاورزان اقدام به تولید گیاهانی نموده اند که از نظر بازار، نیازی به آنها وجود ندارد حال آنکه گیاهان دارویی دیگری که قابلیت کشت و تولید بسیار آسان دارند، در بازار صنعت داروسازی گیاهی کمیاب بوده و بناچار از خارج از کشور وارد شده اند.

طبق آمار اعلامی از سوی اداره کل داروهای طبیعی و مکمل وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، جدول ذیل شامل گیاهانی است که در فرمولاسیون تعداد بیشتری از داروهای گیاهی تولیدی ایران مورد استفاده قرار می گیرد:

اگرچه اقدام به شروع کشت گیاهان دارویی، نیاز به بررسی های دقیق از نظر بازار فروش، قیمت فروش، هزینه های تولیدی، عملکرد در واحد سطح و بخصوص حجم گیاه مورد نیاز صنایع دارویی و … دارد، اما با توجه به جدول فوق تا حدی می توان به انتخاب گیاه برای تولید در مزرعه نزدیک شد.