معرفی شرکت دانش بنیان گل اکسیر پارس، تولیدکننده مواد موثره خالص گیاهی
مصاحبه با دکتر مهرداد ایرانشاهی، استاد گروه فارماکوگنوزی دانشکده داروسازی مشهد
.
به نقل از مستند ویژه سومین جشنواره گیاهان دارویی، فرآورده های طبیعی و طب سنتی ایران – ۱۵ تا ۱۸ شهریورماه ۱۳۹۵ (به کوشش تیم پژوهشی شبکه خبری آموزشی گیاهان دارویی)
جناب آقای دکتر ایرانشاهی لطفا خودتان را معرفی کرده و زمینه فعالیت و تخصص خودتان را توضیح دهید.
به نام خدا، اینجانب دکتر مهرداد ایرانشاهی استاد گروه فارماکوگنوزی دانشکده داروسازی مشهد هستم. تقریبا مدت ۱۲ سال هست که در خدمت دانشکده داروسازی هستم. زمینه تخصص و فعالیت بنده در حوزه استخراج، خالص سازی متابولیت ها و مواد موثره گیاهی با روش های کروماتوگرافی بخصوص HPLC و تعیین ساختمان آنها با تکنیک های مختلف از جمله طیف سنجی جرمی و رزونانس مغناطیسی هسته یا همان NMR است.
لطفا توضیحی هم در خصوص شرکت دانش بنیانی که تاسیس کرده اید بفرمایید.
شرکت دانش بنیانی که ما به نام گل اکسیر پارس تاسیس کرده ایم با هدف تولید ترکیبات خالص طبیعی از سال ۱۳۹۴ رسما آغاز به کار کرد. هدف اولیه ما در شرکت گل اکسیر پارس بی نیاز کردن کشور در زمینه رفرنس استانداردهای گیاهی می باشد. همچنین تولید برخی از ترکیبات دارویی با منشاء طبیعی در دستور کار شرکت قرار دارد. تا کنون موفق به تولید بیش از ۱۲ ترکیب خالص شده ایم و تعداد تولیدات همچنان رو به افزایش است.
اگر در خصوص کاربرد این رفرنس استانداردها توضیح بیشتری برای خوانندگان بدهید ممنون می شوم.
رفرنس استانداردها همانگونه که از اسم آنها مشخص است برای استاندارد کردن داروهای گیاهی استفاده می شوند. به عنوان مثال شما برای آنکه یک داروی گیاهی به دست آمده از آویشن را استاندارد کنید تا مجوز تولید آنرا بگیرید، نیاز به ماده خالص اصلی (یا ماده موثره اصلی) آن که تیمول است دارید، تا داروی گیاهی خودتان را بر اساس آن و حداقل مقدار مجاز آن استاندارد کنید. البته شاید اسم رفرنس استاندارد برای تولیدات شرکت ما واژه جامعی نباشد چون مواد خالص تولیدی شرکت ما در کارهای تحقیقاتی و پایان نامه ها نیز استفاده می شوند.
چه انگیزه ای باعث شد که یک شرکت دانش بنیان در حیطه تولید ترکیبات خالص طبیعی راه اندازی کنید؟
بنده از اولین روزی که کارم را در دانشکده شروع کردم این ایده را داشتم. چون حقیقتا کشور ما با این طیف گسترده گیاهان دارویی هم ظرفیت و هم نیاز به یک تولید کننده ترکیبات خالص را داشت. بر این باور بودم که این کار در توان و تخصص جوانان این مرز و بوم است. وقتی می دیدم همکاری (یا حتی خود بنده) ماده ای را از یک شرکت خارجی با چند برابر قیمت می خریم و این ماده بعد از چند ماه به دست ما می رسد در حالیکه ما دانش فنی تولید آن را داریم، از خودم می پرسیدم که چرا خودمان تولیدکننده این مواد نباشیم. به هرحال با پیشرفت علم در کشور زمان آن رسیده بود که دست از خام فروشی برداریم و سراغ محصولاتی با ارزش افزوده بیشتر برویم. البته منظور من از خام فروشی صادرات گیاهان دارویی یا عصاره های آنها به خارج از کشور با قیمت نازل است در حالیکه اگر مواد موثره آنها خالص شود، ارزش افزوده آن چند برابر خواهد بود. مثالی که در این خصوص می توان زد فروش عصاره شیرین بیان یا خود ریشه گیاه به کشورهای غربی با قیمت بسیار کم است در حالیکه ماده موثره آن به نام گلیسریزین با چند ده برابر قیمت به کشور وارد می شود. چرا خودمان این ماده را تولید نکنیم؟
آیا ترکیبات شما مانند شرکت های معتبرعرضه کننده این ترکیبات خلوص کافی دارند؟
بله قطعا. اگر اینگونه نباشد و ترکیبات خلوص کافی نداشته باشند عملا کار ما بی فایده است. در صورت درخواست مشتری ما آماده ارایه کروماتوگرام های HPLC آن هم هستیم.
آیا شما می توانید در بحث قیمت با این شرکت ها رقابت کنید؟
سوال بسیار خوبی است. اتفاقا جایی که ما می توانیم به خوبی با این شرکت ها رقابت کنیم همین بحث قیمت است. قیمت های محصولات ما که با همان کیفیت عرضه می شوند بسیار کمتر از قیمت های جهانی است. ضمن آنکه محصولات شرکت ما با فاصله زمانی کم (نسبت به وارد کردن آن از خارج که گاهی تا سه ماه هم زمان می گیرد) به دست مشتری که عمدتا مراکز تحقیقاتی، دانشگاه ها و کارخانه ها می باشد، می رسد. از همه مهمتر چون عرضه کننده این ترکیبات در داخل کشور است، مسئولیت کالای عرضه شده را به عهده می گیرد. در واقع ما محصول مان را تضمین می کنیم. در حالیکه وقتی شما این ترکیبات خالص را از شرکت های خارجی تهیه می کنید در صورت بروز مشکل هیچکس پاسخگو نیست و شما هزینه ای را که پرداخته اید مسترد نخواهد شد.
آیا در داخل کشور هیچ شرکتی کار مشابه شما را انجام نداده است؟
شرکت هایی اقدام به تولید ترکیبات خالص بصورت جداگانه کرده اند ولی شرکتی با عزم تولید گسترده ترکیبات خالص به میدان نیامده است.
چرا؟
به دو دلیل. یک دلیل بر می گردد به اینکه اساسا تولید ترکیب خالص یک کار تخصصی محسوب می شود و معمولا تولیدات high-tech به دلیل دانش و تخصص بالا متقاضی کمتری دارند. دلیل دیگر هم این است که سرمایه گذاران و اساسا کسانی که به کار تولیدی می پردازند به دنبال این هستند که سریعتر به مرحله سود آوری برسند. نوع کار ما بگونه ای است که سود اولیه مطمئنی ندارد و ریسک بالایی دارد. کالای تولید ما مانند کالاهای عمومی مانند گندم، میوه یا تخم مرغ نیستند که مشتری عام داشته باشند و به محض تولید بازار خود را پیدا کنند. مشتری محصولات ما محققین مراکز تحقیقاتی، کارخانه های تولیدکننده دارو بخصوص داروهای گیاهی و دانشجویان پایان نامه ای می باشند و این ریسک کار را بالا می برد.
منظورتان این است که شرکت شما سودآور نیست؟
نه به این شکل که شما می فرمایید. در حقیقت شرکت ما زمانی به سودآوری مطلوب اقتصادی می رسد که تعداد ترکیبات خالص تولیدی آن زیاد بشود. عددی را نمی توانم بگویم. شاید بیش از ۱۰۰ ترکیب خالص. در حال حاضر تعداد محصولات تولید شرکت ما کم است و این نمی تواند نیاز جامعه علمی و تولیدی ما را برطرف کند چون اساسا هر مرکز تحقیقاتی یا دانشگاهی یا کارخانه تولیدی ماده خالص خاص خودش را نیاز دارد و این کار را کمی سخت می کند. البته بخش امیدوارکننده قضیه این است که ما در حال رشد هستیم و تعداد ترکیبات تولیدی ما هر سال رو به افزایش است.
لطفا چند نمونه از محصولات شرکت گل اکسیر پارس را با جزئیات بیشتر معرفی کنید.
از محصولات تولیدی شرکت می توانم به ماده هسپریدین اشاره کنم. این ترکیب یک ماده فلاونوئیدی موجود در مرکبات است که اثرات بیولوژیک متعددی دارد. امروزه مکمل های دارویی آن در بازار دنیا عرضه می شوند و کاربردهای مختلفی از جمله آنتی اکسیدان، پیشگیری کننده از بیماریهای قلبی-عروقی و ضد پیری استفاده دارد. پروژه های تحقیقاتی متعددی هم در کشور بر روی این ماده به اجرا درآمده یا در حال اجرا است. ماده دیگر که می توانم نام ببرم کورکومین است که از زردچوبه به دست می آید. اخیرا یک شرکت دارویی دانش بنیان با کمک فن آوری نانو، کپسول نرم آنرا در کشور تولیدکرده است. این ترکیب هم در بازار مکمل های دارویی دنیا به اشکال مختلف عرضه می شود. این ماده اثرات فارماکولوژیک و درمانی بسیار جالب توجهی دارد و در حال حاضر در دنیا کارهای بالینی متعددی بخصوص در حوزه درمان سرطان، پسوریازیس و حتی آلزایمر در حال انجام است.
مقادیر تولید این ترکیبات خالص چقدر است؟ آیا توان تولید انبوه را هم دارید؟
معمولا مقادیر در حد ۵۰ میلی گرم تا ۱۰ گرم است. ما توان تولید انبوه بعضی از این مواد را هم داریم که البته باید توجیه اقتصادی داشته باشد. به عبارت دیگر باید متقاضی مصرف انبوه آن هم باشد. چون تولید این مواد هزینه بر است، باید مشتری آن تضمین شده باشد تا اقدام به تولید شود. به عنوان مثال در حال حاضر ما به دانش فنی تولید ماده لوتئین در مقیاس صنعتی رسیده ایم و در حال بازاریابی هستیم تا مشتری آن پیدا شود تا اقدام به تولید انبوه کنیم.
این ماده چه کاربردی دارد؟
این ماده در چشم پزشکی برای پیشگیری از بیماری های چشم استفاده می شود. نام کپسول های خارجی که از این ماده تهیه می شوند PreserVisionاست. اگر شرکت دارویی تمایل به تولید این کپسول ها داشته باشد ما آماده تامین ماده اولیه آن که همان لوتئین است، می باشیم.
در حال حاضر چه تخصص هایی در شرکت شما مشغول فعالیت هستند یا به عبارت دیگر حوزه کاری شما با چه رشته هایی ارتباط دارد؟
عمدتا شیمی آلی و فارماکوگنوزی. اما از رشته هایی که به طور غیر مستقیم می توانند ارتباط داشته باشند می توان به رشته های تولید و فرآوری گیاهان دارویی و کشاورزی اشاره کرد. با این توضیح که منبعی که ما برای استخراج استفاده می کنیم عمدتا همین گیاهان هستند بدیهی است که رشته های مذکور کمک شایانی به ما می کنند. به عنوان نمونه ما برای تولید لوتئین از گل جعفری استفاده می کنیم اگر کشاورزی بتواند این گیاه را برای ما کشت نماید و با قیمت مناسب تحویل دهد، خریدار خواهیم بود.
چنانچه صحبتی باقیمانده یا توضیحی به عنوان جمع بندی دارید بفرمایید.
حقیقت امر این است که ما در ابتدای راهی طولانی هستیم. صادقانه عرض می کنم که ما این کار به خاطر خدمت به کشور آغاز کرده ایم و انگیزه مادی اولویت اول ما نبوده است. علیرغم تعداد محدود نیروی کاری که در شرکت مشغول فعالیت هستند و همین موضوع سرعت رشد ما را تا حدی کند کرده است اما تعداد ترکیبات تولیدی شرکت خوشبختانه در حال افزایش است و چشم انداز نوید بخشی را پیش رو قرار داده است. امیدوارم زمانی این شرکت به عنوان یکی از تولیدکنندگان موفق در کشور باشد که ضمن کارآفرینی سهم کوچکی در اقتصاد کشور داشته باشد و کشور را از واردات محصولاتی که امکان تولید آن در داخل وجود دارد بی نیاز کند. دوستانی که علاقه مند هستند برای آشنایی دقیق تر با شرکت می توانند به آدرس اینترنتی شرکت www.golexir.com مراجعه کنند. از شما هم به خاطر فرصتی که در اختیار شرکت دانش بنیان گل اکسیر پارس قرار دادید تا به معرفی خود بپردازد کمال تشکر را دارم.
https://medplant.ir/?p=27665
- دیدگاه های ارسال شده توسط شما، پس از تایید توسط تیم مدیریت در وب منتشر خواهد شد.
- پیام هایی که حاوی تهمت یا افترا باشد منتشر نخواهد شد.
- پیام هایی که به غیر از زبان فارسی یا غیر مرتبط باشد منتشر نخواهد شد.
با آرزوی موفقیت برای شما