خراسان رضوی رتبه نخست تولید گیاهان دارویی در کشور را به خود اختصاص داده و کارشناسان معتقدند تولید این محصولات میتواند درآمد روستاییان را تا ۱۰ برابر افزایش دهد و مانعی برای مهاجرت آنها باشد. اما با ورود دلالان به این بخش، آنها نمیگذارند کشاورزان سودی عایدشان شود. با اینکه کشت این گیاهان در ۱۰ ماه نخست سال، از طریق صادرات ۳۰۵ میلیون دلار برای کشور درآمدزایی داشته است، اما خراسانی ها رغبتی به ادامه تولید این محصولات دارویی ندارند و ترجیح میدهند هرچه کاشتهاند را خوراک دام کنند تا به دست دلالان بسپرند.
درحالی که کشت گیاهان دارویی از ظرفیتهای بسیار خوبی برای درآمد زایی در کشور برخوردار است و در ۱۰ ماه نخست سال جاری نیز بیش از ۳۰۵ میلیون دلار از این تولیدات به خارج از کشور صادر شده اما جولان دلالان مسیر تولید این محصولات را مسدود کرده است. به طوری که کشاورزان نه تنها سودی از تولید گیاهان دارویی عایدشان نمیشود بلکه برای ادامه فعالیتشان قطعا متضرر هم میشوند.
گواه این ادعا نیز همین بس است که کشاورزان برای تهیه بذر زیره سبز به عنوان یکی از گیاهان دارویی باید کیلویی ۱۱ هزار تومان هزینه کنند اما موقع برداشت همین محصول باید آن را به قیمت ناچیزی چون ۵۰۰۰ تا ۶۰۰۰ تومان بفروشند. از این رو مابقی سود این محصول به جیب دلالی که نه شب بیداریهای کشاورز را تجربه کرده و نه نگران سیل و سرما بوده است، میرود.
بنابراین با این شرایط، کشاورزان حاضرند گیاهان دارویی را برداشت نکنند و بگذارند خوراک دام شوند. چرا که تولید گیاهان دارویی برایشان به صرفه نیست. تمام این مشکلات نیز در قطب تولید گیاهان دارویی یعنی خراسان رضوی رخ میدهد. منطقهای از کشور که ۱۳ هزار و ۸۰۰ هکتار از اراضی آن به زیر کشت گیاهان دارویی رفته و میتواند نقش مهمی را در اقتصاد کشور ایفا کند.
جای خالی صنایع تبدیلی
البته مشکلات کشاورزانی که به تولید گیاهان دارویی در خراسان رضوی میپردازند به همین جا ختم نمیشود و دامنه وسیعتری را در بر میگیرد. به طوری که نبود صنایع فرآوری، تبدیلی و بسته بندی به عنوان یکی از موانع اصلی شکوفایی صنعت گیاهان دارویی در کشور شناخته میشود.
در این راستا سید هاشم نقیبی، مدیر امور باغبانی جهاد کشاورزی خراسانرضوی نیز با تایید مطالب فوق میگوید: «با اینکه محصولات دارویی کشاورزان خراسان رضوی به دلیل مرغوبیت بالایشان بین کشورهای آسیایی و اروپایی طرفداران زیادی دارد، اما نبود صنایع بسته بندی مشکلات بسیاری را در مسیر صادرات این محصولات قرار داده است. به طوری که خریداران گیاهان دارویی روی داشتن بسته بندی و نبود آلودگی در محصولات تأکید زیادی دارند. بنابراین باید این مشکلات برطرف شود واستانداردهای مربوط به تولید این محصولات مد نظر قرار بگیرد تا زمینه افزایش صادرات گیاهان دارویی فراهم شود.»
وی با اشاره به اینکه زیره سبز، گلمحمدی، خاکشیر، آویشن، نعنا فلفلی، بابونه، ختمی، پنیرک و آلوئه ورا مهمترین محصولاتی هستند که در خراسان رضوی به عنوان گیاهان دارویی کشت میشوند، میافزاید: «دامنه وسیع تولیدات گیاهان دارویی در خراسان رضوی، از ظرفیتی مهم در رابطه با ارز آوری به کشور حکایت دارد که باید به آن توجه ویژهای داشته باشیم. »
البته علاوه بر ظرفیتهای قابل توجهی که به آن کمی قبلتر اشاره شد، به گفته وزیر جهاد کشاورزی تولید این محصولات، نیاز کمتری به مصرف منابع آبی دارد و به این لحاظ نیز مقرون به صرفه تر هستند. محمود حجتی در این خصوص میگوید: «مصرف آب در مقایسه با محصولات زراعی تا یک سوم کاهش مییابد. بنابراین با توجه به ویژگی منحصر به فرد گیاهان دارویی و اقبال عمومی و جهانی به این محصولات، بهره گیری از ظرفیتهای این حوزه برای اشتغال زایی، تولید ثروت و ارز آوری از طرحهای اقتصاد مقاومتی محسوب میشود.»
https://medplant.ir/?p=27632