برگهای درخت اوکالیپتوس Eucalyptus globulus

توصیف درخت:

اکالیپتوس Eucalyptus globulus دارای زیرگونه‌هایی مختلفی است که برخی از گونه‌های آن به اندازه گل‌های تزئینی و برخی دیگر به اندازه درختان بزرگ است.

اکالیپتوس درختی است مرتفع و زیبا که زادگاه اصلی آن کشور استرالیا است، ارتفاع آن در استرالیا به حدود ۱۰۰ متر و در نواحی دیگر به حدود ۴۰ متر می‌رسد. برگ‌ها در درختان جوان به شکل بیضوی یا مدور و در ابتدا به رنگ سبز مایل به آبی و کم‌کم به رنگ سبز مایل به سفید است و در درختان مسن به شکل باریک، دراز، نوک تیز و به رنگ سبز یا سبز مایل به زرد است.

ترکیبات شیمیایی:

مهم‌ترین ترکیبات شیمیایی این گیاه اسانس آن است که شامل سینول، آلفاپینن، لیمونن، کامفن، میرنتول، پینوکاروون و پاراسایمن است.

خواص درمانی:

ضدعفونی کننده، خلط آور، محرک موضعی جریان خون، موثر برای درمان تب، افزایش دهنده ترشح آب دهان و شیره معده و روده است. روغن رقیق شده آن معرق و ضد اسپاسم دستگاه تنفسی و دارای خاصیت آنتی بیوتیک و دفع کننده پشه است.

این گیاه به صورت بخور، استنشاقی و استعمال به صورت روغن رقیق شده، اسانس این درخت در بسیاری از فرآورده‌های غیردارویی مانند شیرینی‌جات، آدامس، صابون و اسپری مورد استفاده قرار می‌گیرد.

عوارض جانبی:

مصرف مقدار زیاد فرداورده‌های خوراکی آن می‌تواند باعث ایجاد اسهال و استفراغ شود، اسانس بعضی از گونه‌های حساسیت‌زا بوده و باعث تحریک پوست یا غشای مخاطی می‌شود که در دوران بارداری استفاده خوراکی اسانس ممنوع است.

نحوه پرورش و تکثیر:

این گیاه از نظر مکان رویش درختی است که اراضی خیلی مرطوب یا با مصرف آب فراوان رشد سریع می‌کند و در نواحی سردسیر مقاومت زیادی ندارد. ، بیشترین پراکندگی این گیاه در جهان در استرالیا است و در ایران بومی نبوده و از حدود هشتاد سال قبل در ایران کاشته شده در اغلب نقاط گرمسیری مثل مازندران، سمنان، خوزستان، سیستان و… به جز مناطق سردسیری به وفور در حال رشد است.

تکثیر این درخت از طریق کاشت بذر آن صورت می‌گیرد. ابتدا بذر را که خیلی کوچک و ظریف است در جعبه‌هایی که خاک آن نرم و خوب تهیه شده، می‌کارند و پس از اینکه نهال‌های جوان پنج-شش برگ دادند آنها را به گلدان‌های سبدی یا بامبویی منتقل می‌کنند. در مناطق حاره انتقال به محل اصلی در فصل باران و در مناطق معتدل ماه‌های آبان و آذر مناسب است.

بخور اوکالیپتوس ساخته شده توسط شرکت باریج اسانس که در داروخانه ها موجود است.

داروهای موجود در بازار:

قطره‌های ضد سرفه، انواع شربت‌ها، مایعات تبخیر کننده، روغن‌های مالیدنی، انواع خمیردندان و مواد شستشوی دهان حاوی روغن اکالیپتوس یا ترکیب اصلی آن یعنی سینئول است.