خلاصه : استاد دکتر عبدالله خان احمدیه پاک نهاد در سال ۱۲۶۵ در شهر آمل بدنیا آمد. ایشان در سال ۱۲۹۴ شمسی (۱۳۳۳ هجری قمری) مدرک دیپلم دکترای خویش را دریافت کرد .نامبرده در مدرسه طب به تدریس پرداخت. دکتر احمدیه در چهارم مرداد ۱۳۳۸ در سن ۷۳ سالگی به سرای باقی شتافت و در امامزاده عبدالله به خاک سپرده شد.
والدین و انساب : پدر عبدالله خان احمدیه پاک نهاد میرزا محمد حسن بیک بن دار از سران و محترمین طایفه بن دار ، یکی از طوایف دلارستاق. تیراندازی دلاور و سربازی شجاع و عارفی فروتن بود.
خاطرات کودکی : عبدالله خان احمدیه پاک نهاد دوران کودکی و نوجوانیش را در آمل گذراند و آغازینه های دانش آموزی را به روال آیین آن دوران در مکتب متداول زمان سپری کرد. هنگامی که امیرمکرم، حاکم مازندران، مرحوم صحت الملک را برای تربیت و آموزش فرزندش به آمل دعوت کرد تا دیرگاهی در آن دیار اقامت گزیند، امیر مکرم که تیزهوشی عبدالله را در فراگیری دروس شنیده بود، پشنهاد کرد تا صحت الملک او را نیز آموزش دهد. پیشرفت تحصیلی و فراست این نوجوان چنان استاد را فریفته ساخت که به هنگام بازگشت به تهران، با اجازه والدینش او را با خود برد تا در دارالفنون تحصیل کند.
تحصیلات رسمی و حرفه ای : عبدالله خان احمدیه پاک نهاد تحصیلات مقدماتی را بر روال آیین آن دوران در مکاتب زمانه درآمل سپری کرد و متوسط خود را در دارالفنون تهران به پایان برد و برای ادامه تحصیل به مدرسه طب دارالفنون رفت. در آن دوران در مدرسه طب دارالفنون در حکم دانشکده پزشکی امروز بود به تحصیل پرداخت .عبدالله احمدیه سال های تحصیل را سپری کرد و در سال ۱۲۹۴ شمسی (۱۳۳۳ هجری قمری) مدرک دیپلم دکترای خویش را دریافت کرد و سپس به کارورزی در بیمارستان پرداخت. بیمارستان نظامی احمدیه نخستین طبابت گاه او به شمار می آید. از این رو به خدمت ارتش نیز در آمد و به درجه سرگردی (ماژوری) نایل شد. چندی نگذشت که از ارتش خارج شد و به مسافرت ها و ماموریت های اداری روی آورد. سپس به تدریس تاریخ طبیعی پزشکی، انگل شناسی و زیست شناسی در مدرسه طب پرداخت و موفقیت های علمی بسیاری کسب کرد.
خاطرات و وقایع تحصیل : فرزند عبدالله خان احمدیه پاک نهاد خاطره ای از دوران طبابت پدرش به یاد دارد :
به یاد دارم در زمستانی سخت، پدرم برای عیادت بیماری که در روستای کوهستانی« امامه » اقامت داشت عازم آن منطقه بود. در آن زمان می بایست مسافتی از راه را با اتومبیل و بقیه راه کوهستانی و صعب العبور را با اسب و الاغ طی کنند. مادرم هراسان شده بود که چطور در این سرمای کوهستان چنین مسئولیت دشواری را پدرم به آسانی پذیرفته است و سعی در منصرف کردن او از انجام ماموریت داشت. مرحوم پدرم ، با آرامشی وصف ناپذیر و لبخندی که حاکی از اطمینان قلب و اراده استوارش در انجام وظیفه بود پاسخ داد؛ « اگر بیماری نتواند نزد طبیب بیاید، این طبیب است که وظیفه دارد به سویش بشتابد و به علاوه سوگندی که در روز اول طبابتم خورده بودم، قید و شرطی برای دوری و نزدیکی راه و مناسب بودن و نبودن فصل نداشت. « بعد نگاه مهربان و نافذش را به روی یک یک فرزندان و مادرم انداخت و ادامه داد: « وقتی هدف انسان خیر است ، شما به هیچ وجه نگران نباشید. « و سپس راه کوهستان را در پیش گرفت.
استادان و مربیان : مرحوم صحت الملک مربی دوران ابتدایی عبدالله خان احمدیه پاک نهاد بود و در دوران دانشجویی ایشان از اساتیدی ایرانی چون دکتر حکیم اعظم و دکتر امیراعلم و اساتید فرانسوی چون پروفسور گاله، گاشه، مولر و ژرژ بهره جسته بود.
همسر و فرزندان : عبدالله خان احمدیه پاک نهاد متاهل بود که از استاد سه فرزند پسر و دو فرزند دختر به یادگار مانده است. که از این بین آقای سیروس احمدیه و نوه ایشان دکتر آرسیس احمدیه متخصص قلب و عروق و عضو هیأت علمی دانشگاه می باشند.دیگر پسر دکتر احمدیه که یکی از بهترین طراحان انیمیشن ( پویا نمایی ) و پایه گذار نخستین فیلم های کارتون در ایران و دارای مدرک دکترای افتخاری و استادی از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی ، می باشد.
زمان و علت فوت : در یک روز گرم تابستان – روز دوشنبه چهارم مرداد ماه ۱۳۳۸ در بستر استراحت روح استاد به سوی ملکوت اعلی پرکشید. آنچه در آخرین لحظات زندگی در کنار خود داشت قلم و دوات و تعدادی از دفترچه های شرح حال بیمارانش بود. دفترچه هایی که علی الرسم بیماران سرگذشت خو را مشروحاً در آنها می نوشتند و بررسی احوالات آنان توسط استاد با مطالعه دفترچه ها در منزل انجام می گرفت دفترچه هایی که قفسه های بسیاری را انباشته بودند و اکثر شرح حال ها ومطالب مجموعه کتاب های «راز درمان » را در بردارد.
مزار استاد در مقبره امامزاده عبدالله است.
مشاغل و سمتهای مورد تصدی : عبدالله خان احمدیه پاک نهاد در سال ۱۲۹۴ شمسی (۱۳۳۳ هجری قمری) مدرک دیپلم دکترای خویش را دریافت کرد و سپس به کارورزی در بیمارستان پرداخت. بیمارستان نظامی احمدیه نخستین طبابت گاه او به شمار می آید. از این رو به خدمت ارتش نیز در آمد و به درجه سرگردی (ماژوری) نایل شد. چندی نگذشت که از ارتش خارج شد و به مسافرت ها و ماموریت های اداری روی آورد. سپس به تدریس تاریخ طبیعی پزشکی، انگل شناسی و زیست شناسی در مدرسه طب پرداخت و موفقیت های علمی بسیاری کسب کرد. ریاست قرنطینه بندر پهلوی آن زمان را مدتی به عهده گرفت و زمانی نیز ریاست بهداری خراسان به او پیشنهاد داده شد که وی نپذیرفت. در سال ۱۳۱۴ شمسی سفری به اروپا کرد. او پس از بازگشت به یکباره از تدریس و کار اداری کناره گرفت و تنها آزادانه به طباطت در مطب شخصی خویش پرداخت.
فعالیتهای آموزشی : تدریس تاریخ طبیعی پزشکی و انگل شناسی و زیست شناسی در مدرسه طب از فعالیت های آموزشی عبدالله خان احمدیه پاک نهاد می باشد.
آرا و گرایشهای خاص : عبدالله خان احمدیه پاک نهاد با دید تیزبینی که داشت نیک دریافته بود که گنج بزرگی در زیر کتابهای خاک خورده خطی پزشکی کهن نهفته است. دکتر احمدیه در ۴۴ سال مطب داری احمدیه وار و برخورد نزدیک با بیماران، میراث گرانقدری برای نسل ایرانی در زمان خود و پس از آن برای آیندگان به یادگار نهاد. شیوه او در برخورد با بیماران و پژوهش هایش، به تنهایی رساله ای مستقل می طلبد. دست رد به سینه کسی نمی زد و از کسی مبلغ مشخصی دریافت نمی کرد. صندوقچه ای بود که هر کس می توانست بنا به وسع و توانایی اش، حق العلاج را می پرداخت. گرچه برخی نیز علاوه بر عدم پرداخت هزینه درمان، از وی داروی رایگان و حواله ذغال و حتی پول دریافت می کردند. ثبت یادداشت های روزانه دکتر احمدیه و شوق او در آموختن و شیفتگی روزافزونش، باید الگوی پزشکان پژوهشگر باشد. دکتر احمدیه کلیشه ای بیماران را نمی دید. کلیشه ای مطالعه نمی کرد. مطالعه او مقایسه ای و تجربی و بالینی بود. یادداشت تاریخ مراجعات بیمار، نام و شغل آنها و حتی میزان داروهای داده شده و پیگیری او تا پایان درمان او را در میان پزشکان سیصد سال اخیر ایران در جایگاهی ویژه نشانده است.
جوائز و نشانها : روش های درمانی بکار گرفته توسط عبدالله خان احمدیه پاک نهاد حاصل تحقیق و جستجوی دقیق در آثار علمی طبب قدیم است که با آغاز دوران نادرشاه افشار و ورود پزشکان اروپایی به ایران به عقب رانده شده بود. به جهت همین تحقیقات با ارزش در رشته طب باستانی استاد نائل به دریافت تقدیر نامه هایی از مجامع پزشکی و فرهنگی ایالات متحده آمریکا، اتحاد شوروی سابق و پاکستان و ممالک دیگر گردیدند و در سال ۱۳۳۷ مجمع پزشکی طرفدار طب قدیم که مرکزآن شهر کراچی است ایشان را به عضویت و شرکت در کنگره بزرگ خود فرا خواند.
آثار :
۱ – راز درمان جلد اول (رساله ای در پزشکی سنتی و گیاه درمانی)
ویژگی اثر : حاصل تجارب و تحقیقات استاد به چاپ کتابی به نام «راز درمان» در ۳۶۰ صفحه منجر شد. این کتاب که جلد اول آن در سال ۱۳۲۹ به چاپ رسید رساله ای در پزشکی سنتی و گیاه درمانی است جلد دوم کتاب با همین عنوان ذکر جمله ای به نام «طبیب خادم طبیعت است» و جلد سوم آن نیز باعنوان «با طبیعت بر بالین بیمار » به چاپ رسیده است.
۲ – راز درمان جلد دوم (طبیب خادم طبیعت است)
۳ – راز درمان جلد سوم (با طبیعت بر بالین بیمار)
۴ – درمان روماتیسم ، نقرس و سیاتیک
ویژگی اثر : استاد کتاب ارزنده دیگری به نام «درمان روماتیسم ، نقرس و سیاتیک » در سال ۱۳۳۲ به چاپ رسید که پژوهشی در بخشی از کتاب قانون ابن سینا است و علاوه بر پژوهش ، تطبیق و اثبات عملی درمان ها را در خود جای داده است. -پدیدآورنده: حسین بن عبدالله ابن سینا، عبدالله احمدیه (مترجم) ناشر: صفی علیشاه – ۱۳۸۱
https://medplant.ir/?p=15710