×

منوی بالا

منوی اصلی

دسترسی سریع

اخبار سایت

آخرین اخبار

امروز : پنج شنبه, ۹ فروردین , ۱۴۰۳  .::.  اخبار منتشر شده : 0 خبر
کشت کرچک و آلوئه ورا در شوش
05 آوریل 2018

مدیر جهاد کشاورزی شهرستان شوش از پایان کشت گیاه دارویی آلوئه ورا و کرچک در این شهرستان خبر داد.

تأثیرات گیاه کرچک بر درمان زخم معده
10 اکتبر 2017

اثر درمانی گیاهان دارویی، از دیرباز مورد توجه انسان بوده و امروزه نیز این گیاهان برای درمان انواع بیماری‌ها مورداستفاده قرار می‌گیرند. محققین ایرانی، در همین خصوص، تأثیرات گیاه کرچک را برای درمان زخم معده، بررسی نموده‌اند.

کاشت گیاه دارویی کرچک در بیابانک با مشکل کم آبی مواجه است
21 ژانویه 2016

به گزارش شبکه خبری آموزشی گیاهان دارویی به نقل از مرآت نیوز؛ ام البنین همتی، که سالها تجربه ی کاشت و برداشت روغن کرچک‌ را در روستای بیابانک داشته است، از مراحل کاشت تا گرفتن روغن این گیاه، گفت: تخم کرچک را فصل بهار در زمین های روستای بیابانک کاشته و بعد از چند ماه […]

19 ژوئن 2014

لعن الله قاتلیک یا فاطمه الزهرا(س)

کاشت، داشت و برداشت گیاه دارویی کرچک
19 ژانویه 2014

کرچک در آرامگاههای مصر باستان یافت شده است و تاریخ آن به ۴۰۰۰ سال قبل از میلاد برمی گردد. روغن آن برای چراغهای آرامگاهها استفاده می شده است و آن امروزه بعنوان بهترین روغن طبیعی تولید می گردد.

بررسی تاثیر عوامل محیطی بر خصوصیات فیزیکوشیمیایی روغن گیاه دارویی کرچک (.Ricinus communis L)
25 ژانویه 2013

با توجه به نتایج به دست آمده از خصوصیات روغن گیاه دارویی کرچک مناطق مختلف، می ‌توان عنوان کرد که روغن حاصل از مناطق ارومیه، نظرلو و مرند دارای بیشترین کیفیت می ‌باشند.

27 نوامبر 2012

دز کشنده در اطفال، پنج شش دانه کرچک بوده، درحالی‌که در بزرگسالان در حدود 20 دانه است.
]]>

آشنایی با گیاه دارویی کرچک Ricinus communis
23 نوامبر 2012

کرچک یکی از گیاهان دارویی است که سابقه ی استفاده از آن توسط انسان به ۴۰۰۰ سال قبل از میلاد حضرت مسیح (ع) بر میگردد. کلمه Ricinus بر گرفته از یک اصطلاح لاتین به معنای “کنه سگی” می باشد. علت این نامگذاری شباهتی بود که لینائوس میان دانه این گیاه و کنه هایی که معمولاً در سگها دیده می شود، مشاهده کرد.

23 اکتبر 2010


گیاه دارویی کرچک

...
Ricinus communis


.
Castor oil plant
.

Euphorbiaceae

مقدمه و گیاهشناسی
کرچک یکی از گیاهان دارویی است که سابقه ی استفاده از آن توسط انسان به ۴۰۰۰ سال قبل از میلاد حضرت مسیح (ع) بر میگردد. كلمه Ricinus بر گرفته از يك اصطلاح لاتين به معناي “كنه سگي” مي باشد. علت اين نامگذاري شباهتي بود كه لينائوس ميان دانه اين گياه و كنه هايي كه معمولاً در سگها ديده مي شود، مشاهده كرد. يهوديان گياه كرچك و دانه آن را به نام كيكايون مي شناسند. اين نام نشان دهنده آن است كه اين گياه احتمالاً گياهي است كه خداوند آن را روياند تا بر سر حضرت يونس (ع) كه در خارج شهر نينوا نشسته بود سايه افكنده شود.
كرچك گیاهی است یک یا چندساله (در مناطق سردسیر بصورت یکساله است) که متعلق به خانواده فرفيون مي باشد. برگ ها در كرچك بسيار بزرگ بوده و معمولاً به رنگهاي سبز و ارغواني هستند و از 5 تا 11 لوب تشكيل شده اند. ساقه در كرچك، گرد، بدون كرك و معمولاً سبز مايل به زرد مي باشد و از يك لايه مومي مايل به خاكستري پوشيده شده است كه در مزرعه به ساقه ها رنگي مايل به آبي مي بخشد. ریشه ی این گیاه طویل و كاملاً توسعه يافته است. گل آذين به صورت يك خوشه هرمي شكل است که در انتهاي شاخه هاي اصلي و جانبي بوجود مي آيد. كرچك ها گياهاني يك پايه بوده و روي گل آذين خوشه، گلهاي نر در قسمت پايين و گلهاي ماده در قسمت بالاتر قرار مي گيرند كه نسبت بين گلهاي نر و ماده با توجه به رقم و آب و هوا متفاوت مي باشد. ميوه كرچك به صورت كپسول كروي و خاردار مي باشد كه در هنگاه رسيدن سخت و شكننده مي شود. هر كپسول محتوي سه دانه مي باشد. دانه ها به شكل بيضوي پهن و داراي پوسته براقي مي باشند كه درون آنها يك مغز سفيد بسيار روغني قرار دارد. رنگ بذرها در انواع مختلف متفاوت بوده و به رنگهاي سفيد، قهوه اي، نخودي، سياه و قرمز مشاهده مي شوند. اين رنگ ها به صورت خال هايي بر روي پوست بذر به چشم مي خورند كه بسيار زیبا هستند.

نیازهای اکولوژیکی و پراکنش جغرافیایی
بررسي ها نشان مي دهد كه كرچك بومي آفريقاي شمالي و به احتمال زياد كشور اتيوپي مي باشد. يخبندان عاملي است كه دوره رشد و نمو آن را محدود مي كند. كرچك يك گياه روز بلند است اما با روزهاي نسبتاً كوتاه كه طي آن ميزان كاهش عملكرد كمتر است نيز سازگار است. كرچك تقريباً در همه نوع خاك به جز خاک های سنگين رسي رشد كرده و محصول مي دهد. خاكهاي بسيار حاصلخيز، سبب رشد بيش از حد شده و زمان لازم براي رشد و دوره گلدهي را بسيار طولاني مي كند.
این گیاه بطور خودرو در بخش های مرکزی و جنوبی کشورمان دیده می شود. کشورهای هند و برزیل دارای جمعیت های فراوانی از این گیاه هستند.

کاشت، داشت و برداشت
تکثیر این گیاه بوسیله ی بذر صورت می گیرد. در پاييز خاك به عمق ۲۵ تا ۳۰ سانتيمتر شخم زده شده و كودهاي دامي و شيميايي مورد نياز به خاك اضافه مي شود. پس از ديسك زدن زمين، بذور كرچك از اواسط اسفند تا اواخر فروردين كه خطر سرما از بين رفته است در زمين اصلي كاشته مي شود. براي كاشت كرچك فاصله بين رديفها  90 الي 120 سانتيمتر و فاصله بوته ها روي رديف 40 سانتيمتر در نظر گرفته مي شود. در كرچك هاي يكساله و پاكوتاه فاصله رديفها 60 سانتيمتر در نظر گرفته مي شود. عمق كاشت با توجه به خاك محل كاشت 5/2 تا 5 سانتيمتر در نظر گرفته مي شود. ميزان بذر مصرفي براي هر هكتار 15 الي 30 كيلوگرم مي باشد.

مقدار نياز آبي در كرچك به رقم، مرحله رشدي، زمان آبياري و شرايط اقليمي بستگي دارد. كرچك پابلند در برابر خشكي مقاوم است و با بارندگي بسيار كم، بذر توليد مي كند اما هيبريدهاي پاكوتاه يا يكساله براي توليد حداكثر محصول نياز به رطوبت كافي دارند.

سخت ترين مرحله زراعت كرچك، برداشت و پوست كردن آن است. اما امروزه توسعه ماشينهاي مناسب و پرورش يا گزينش ارقام سازگار با كشتهاي وسيع، بيشتر مشكلات را حل كرده است. برداشت بذرها در زمانی است که میوه ها کاملا خشک شده اند. برداشت دیرهنگام به دلیل ریزش بذور در اثر باز شدن میوه ها سبب ضرر اقتصادی خواهد شد. عمکرد بذر یک تا دو تن در هکتار می باشد.

 کرچک Ricinus communis

 کرچک Ricinus communis

مواد موثره و فرآوری
مهمترين ماده تشكيل دهنده بذر، روغن است كه در واريته هاي تجارتي معمولاً بين ۴۰ تا ۶۰ درصد مي باشد. مهمترين اسيد چرب روغن كرچك، اسيد ريسينوليك است كه يك اسيد چرب هيدروكسي غير اشباع مي باشد. ساير اسيدهاي چرب موجود در روغن كرچك شامل لينولنيک اسيد، لينولئيک اسيد، اولئيک اسيد، استئاريک اسيد، دي هيدروکسي استئاريک اسيد، اسيد پالمتيک و ايکوزانوئيک اسيد مي باشد.

 کرچک Ricinus communis

پس از آنکه روغن از دانه هاي کرچک استخراج شد به باقيمانده آن پوماسه کرچک گفته مي شود که حاوي ۳۶% پروتئين است که ساليانه حدود ۱۵۰۰۰۰ تن پروتئين از اين طريق به دست مي آيد. از آن جايي که ميزان روغن دانه هاي کرچک بالا است پس معمول ترين روش براي استخراج روغن آن پرس سرد می باشد.

خواص درمانی و کاربردها

روغن کرچک حاصل از آن به عنوان با ارزش ترين مواد مسهل و ملين و ضد گرگرفتگي در پزشکي مورد استفاده قرار مي گيرد که براي کودکان و سالخوردگان مفيد مي باشد. روغن کرچک در صنايع داروسازي، آرايشي، بهداشتي و سوخت هاي بيوديزل در بيشتر كشورهاي توسعه يافته مورد استفاده قرار مي گيرد. همچنين گزارش شده است که روغن کرچک به عنوان عامل استفراغ و حالت تهوع در افرادي که دچار مسموميت هاي شيميايي شده اند استفاده مي شود.

و ادامه دارد …

تصاویر این گیاه

مقالات علمی انگلیسی در مورد این گیاه

از دوست گرامی ام جناب آقای مهندس ابوالفضل علیرضالو بابت ارسال این مطلب صمیمانه تشکر و قدردانی می نمایم. در صورت نیاز به هرگونه راهنمایی می توانید ازطریق پست الکترونیک a.alirezalu@gmail.com  با ایشان ارتباط برقرار نمایید.

منبع: علیرضالو، ابوالفضل. ۱۳۸۸٫ اثر اقلیم بر خصوصیات مورفولوژیکی، فیزیولوژیکی و فیتوشیمیایی گیاه دارویی کرچک. پایان نامه مقطع کارشناسی ارشد علوم باغبانی گرایش گیاهان دارویی، ادویه ای و نوشابه ای. دانشگاه تربیت مدرس تهران. استاد راهنما: مرحوم دکتر رضا امیدبیگی – استاد مشاور: دکتر قاسم کریم زاده.

محمدتقی عبادی