این مطالعه به منظور مقایسه اثر سه نوع عصاره گیاهی و آنتی بیوتیک ویرجینیامایسین به عنوان بهبود دهنده های رشد مورد استفاده در صنعت طیور، بر جمعیت میکروفلور روده و سیستم ایمنی جوجه های گوشتی انجام شد. ۴۸۰ قطعه جوجه گوشتی نر یک روزه به گروههای جیره پایه (کنترل) و جیره پایه با ۱۵۰ppm آنتی بیوتیک، ۰٫۱ درصد عصاره آویشن باغی (Thymus vulgaris L.)، سرخارگل (Echinacea purpurea (L.) Moench.)، سیر (Allium sativum L.) و مخلوطی از عصاره ها با دوز مشابه تقسیم شدند. شمارش E. coli محتویات ایلئو- سکوم در گروه مخلوط عصاره ها به طور معنی داری کمتر از گروه شاهد بود. به هر حال، اختلاف معنی داری در شمارش E. coli در مخلوط عصاره ها و دیگر گروهها بجز گروه کنترل وجود نداشت. شمارش باکتریهای اسید لاکتیک در تیمار آویشن به طور معنی داری از دیگر گروهها بجز سرخارگل بیشتر بود. وزن بورس فابریسیوس در تیمار سیر افزایش معنی داری را در مقایسه با سایر گروهها نشان داد، اما وزن طحال تحت تاثیر قرار نگرفت. پاسخ به افزایش حساسیت بازوفیل های پوستی (تزریق فیتوهماگلوتنین) و همچنین عیار پادتن بر علیه گلبول قرمز گوسفند در دو دوره ۲۷ و ۴۲ روزگی در تیمار سرخارگل به طور معنی داری بالاتر بود (۰٫۰۵>p). عیار پادتن بر علیه ویروس واکسن نیوکاسل در هر دو دوره ۳۶ و ۴۲ روزگی تحت تاثیر تیمارها قرار نگرفت، اما تیمار سرخارگل به طور غیر معنی داری عیار پادتن بر علیه این ویروس را افزایش داد.
 
کلید واژه: آویشن (.Thymus vulgaris L)، سرخارگل (.Echinacea purpurea (L.) Moench)، سیر (.Allium sativum L)، ویرجینیامایسین، میکروفلور، ایمنی