هواچوبه(ابوخلسا) گنجینه ای از کرمان در معرض نابودی

Abukhalsa (Arnebia euchroma l.); a medical herb from Kerman

مدتی است بشر به دلایلی از جمله عوارض زیاد داروهای شیمیایی مجدداَ به استفاده از گیاهان دارویی روی آورده ولی در این میان برداشت های بی رویه، بسیاری از این گیاهان را با خطر انقراض مواجه کرده است.یکی از این گیاهان، هواچوبه با نام علمی Arnebia euchroma L می باشد که یکی از رویشگاه های اصلی آن در ایران و استان کرمان است.

در این مقاله به بررسی اثرات آن با مطالعه کتب معتبر طب قدیم و مقالات علمی و راهنمایی کارشناسان و لزوم حفاظت از آن در طبیعت پرداخته شده است. ریشه این گیاه در کتب طب سنتی ایران به عنوان بهبود دهنده زخم ها و سوختگی ها، از بین برنده ورم ها و غده های سخت، مسکن درد مفاصل، مقوی کبد و کلیه و طحال و برطرف کننده مشکلات رحمی مورد استفاده بوده و مطالعات جدید نیز تأثیر عصاره گیاه و ماده مؤثره آن شیکونین را در بهبود زخم و سوختگی و تکثیر سلول های بنیادین پوست، بهبود درد مفاصل، جلوگیری از روند التهاب و اثرات آنتی باکتریال و ضد قارچ را نشان داده است.

مصارف زیاد این گیاه باعث شده تا در بسیاری از رویشگاه های اصلی در طبیعت مورد برداشت بیش از حد قرار گیرد و با توجه به رشد بسیار بطئ و رویشگاه های محدود با شرایط اکولوژیک خاص در معرض نابودی باشد. در نتیجه به نظر می رسد ادامه حیات این گیاه توجه مسئولین امر را طلب کرده تا بوسیله شناسایی رویشگاه ها و حراست از آن ها، ممانعت از برداشت و خروج آن از کشور و آموزش روستائیان این گنجینه را برای نسل های آینده حفظ نمایند.