به گزارش شبکه خبری گیاهان دارویی و ترکیبات طبیعی، از تاریخ ۹ تا ۱۴ ژوئن سال ۲۰۱۳ میلادی (معادل ۱۹ تا ۲۴ خردادماه ۱۳۹۲ شمسی) در ایالت میسوری آمریکا همایشی شش روزه در مورد گیاه دارویی آقطی با نام علمی Sambucus nigra برگزار می گردد. در کشور ما گونه ی مذکور به همراه گونه ی S. ebulus (با نام فارسی پَلَم) به فراوانی و بصورت علف هرز غالب در مناطق شمالی کشور یافت می شود که متأسفانه تاکنون توجه جدی بدان صورت نگرفته و تنها تعدادی مقاله علمی پژوهشی بر روی خواص و ترکیبات آن منتشر شده است! البته این روند در مورد بسیاری از گیاهان دارویی در کشورمان وجود دارد و ما تاکنون همایش اختصاصی بر روی یک گیاه دارویی پراهمیت در ایران برگزار نکرده ایم. امید است با اطلاع رسانی این موارد، ما نیز گامی در جهت توجه و استفاده از گیاهان دارویی بومی کشورمان برداریم.
محمدتقی عبادی
مقالات منتشر شده درباره این گیاه که در سایت پایگاه اطلاعات علمی جهاد دانشگاهی (www.sid.ir) موجود می باشد:
۱- بررسی اثر ضد درد و ضد التهاب عصاره های هگزان؛ اتیل استات و متانلی بخش های مختلف گیاه پلم (Sambucus ebulus)
۲- بررسی فعالیت ضدباکتری عصاره گیاه شون (Sambucus ebulus) علیه دو باکتری Staphylococcus aureus ATCC 1341 و Pseudomonas aeruginosa ATCC 2785
۳- بررسی کارایی عصاره گیاهان Artemisia annual و Sambucus Lyulus در کنترل کنه پارازیت زنبور عسل (سمینار)
۴- بررسی مهمترین مواد موثره ثانوی گیاه دارویی آقطی (.Sambucus ebulus L) در دو رویشگاه مختلف استان مازندران
۵- شناسایی ترکیبات موجود در روغن اسانس گل و برگ گیاه .Sambucus ebulus L با استفاده از طیف سنجی GC و GC/MS
۶- مقایسه تاثیر حشره کشی عصاره گیاهان گندواش (Artemisia annuail) و آقطی (Sambucus ebulus L.) روی شپشه آراد (Tribilium confusum Duv)
مشخصات همایش مذکور را در زیر ملاحظه فرمایید:
I International Symposium on Elderberry
۹ to 14 June 2013
Columbia, Missouri, United States of America
Website: http://muconf.missouri.edu/elderberrysymposium
جهت آشنایی بیشتر با این گیاه، مطالب زیر از وبلاگ گیاهان دارویی و معطر ایران اقتباس شده است:
آقطی
Sambucus spp
Elderberry
Caprifoliaceae
معرفی و گیاهشناسی
گیاهی است از خانواده ی Caprifoliaceae که به صورت درخت یا درختچه دیده می شود. دارای برگهای متقابل و به فرم مرکب دارای ۵ تا ۷ برگچه و فاقد گوشواره است. گلها به رنگ سفید و به صورت گل آذین دیهیم یا خوشه قرار دارند. میوه به فرم سته و به رنگ قرمز یا سیاه است و دارای ۲ تا ۳ میوه می باشد. ریزوم هایی به رنگ سفید دارد. تمام اندام های گیاه سمی است و بوی ناخوشایندی دارد.
دو گونه از این گیاه دارای اهمیت دارویی هستند: S.ebulus آقطی صغیر (پَلَم) و S.nigra آقطی کبیر
S.ebulus در شمال کشور و S.nigra در حوالی همدان، تهران،سمنان و کردستان یافت می شود.
نیازهای اکولوژیکی
در خاک های تقریبا شور می روید و به رطوبت زیاد و ازت فراوان نیاز دارد. در سایه به خوبی می روید ولی نور فراوان باعث افزایش عملکرد اش می شود.
کاشت، داشت، برداشت
بذور آقطی را در مرداد ماه تا شهریور ماه جمع آوری می کنند و این بذور را در پاییز همان سال یا بهار سال بعد در خزانه کشت می کنند. یک سال بعد نهال ها را به زمین اصلی منتقل می کنند.
تکثیر رویشی گیاه بوسیله ی قلمه نیمه خشبی ساقه به طول ۲۰ سانتی متر که در تیر ماه تا شهریور ماه گرفته می شود در خزانه هوای آزاد با رطوبت مناسب ( ترجیحا سایه باشد تا قلمه ها زودتر ریشه دهند) قرار داده می شوند تا ریشه بزنند.
قلمه ها در زمین اصلی به فواصل ۱۰۰ تا ۱۵۰ سانتی متر روی ردیف و ۲۵۰ تا ۳۰۰ بین ردیف کشت می شود.
برداشت محصول هنگامی است که گلهای قسمت های کناری گل آذین باز شده اند و گلهای وسط به حالت غنچه هستند. میوه ها هم در حالت رسیده برداشت می شوند.
فرآوری
گل ها دارای ۱/. تا ۲/. اسانس و گلیکوزید سامبونیگرین و فلاونویید ها هستند. میوه ها دارای اسید های آلی و ویتامین های A و C هستند.
عصاره گیری توسط الکل متانل ۸۰ درصد صورت می گیرد. عصاره حاصل پس از جمع آوری توسط تقطیر با بخار آب تغلیظ می شود و سپس در آزمایشگاه حلال از آن تبخیر می شود.
خواص و کاربرد
مواد موثره آقطی دارای اثر آرامبخش، مدر، تقویت کننده عضلات قلب، درمان سرماخوردگی و … است. گل ها دارای اثر مسهلی هستند.
https://medplant.ir/?p=3857