مقدمه

سوریه از دیرباز در زمینه کشت و صادرات انواع گیاهان دارویی و ادویه‌ای پیشرو بوده و این محصولات نقش مهمی در صادرات کشاورزی این کشور دارند. در سال ۲۰۲۲، سوریه حدود ۲۹.۱ میلیون دلار انواع دانه‌های ادویه‌ای صادر کرده است که این محصولات را در زمره برترین کالاهای صادراتی کشور قرار داده است. مقاصد اصلی این صادرات شامل ترکیه، کویت، لبنان، اردن و مصر بوده‌اند.

از جمله ادویه‌های برجسته صادراتی سوریه می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• انیسون: سوریه یکی از تولیدکنندگان بزرگ انیسون در جهان است و در سال ۲۰۲۲ حدود ۳۳.۱۴ میلیون کیلوگرم از این محصول تولید کرده است که از این نظر رتبه هفتم جهانی را دارد.
• زیره سبز: این ادویه که به‌طور گسترده در آشپزی خاورمیانه‌ای استفاده می‌شود، یکی از محصولات کلیدی صادراتی سوریه است.
• گشنیز: این ادویه نیز به‌صورت گسترده کشت و صادر می‌شود و به تنوع محصولات صادراتی سوریه کمک می‌کند.
• زعتر: این ترکیب ادویه‌ای سنتی خاورمیانه‌ای شامل موادی مانند سماق، کنجد و گیاهان معطر است که هم به‌صورت داخلی تولید و هم صادر می‌شود.

چندین شرکت سوری در زمینه فرآوری، بسته‌بندی و بازاریابی این گیاهان دارویی و ادویه‌ای تخصص دارند. به عنوان نمونه، شرکت Seven Spices Co. در ارائه محصولات ادویه‌ای باکیفیت به بازارهای بین‌المللی فعالیت دارد. صادرات گیاهان دارویی و ادویه‌ای نقش حیاتی در اقتصاد سوریه ایفا می‌کند و منعکس‌کننده میراث کشاورزی این کشور و نقش آن در بازارهای جهانی است.

تحولات
تحولات سیاسی اخیر در سوریه، به‌ویژه پس از سقوط دولت بشار اسد، تأثیرات چشمگیری بر اقتصاد این کشور و صادرات محصولات کشاورزی آن، از جمله گیاهان دارویی و ادویه‌ای، داشته است. اقتصاد سوریه که در سال‌های گذشته تحت تأثیر جنگ داخلی قرار داشت، با کاهش شدید تولید صنعتی و کشاورزی روبرو شد. برآورد می‌شود تولید ناخالص داخلی این کشور بین سال‌های ۲۰۱۰ تا ۲۰۲۰ تقریباً به نصف کاهش یافته باشد.

بخش کشاورزی سوریه نیز به‌طور مستقیم تحت تأثیر قرار گرفته است. زمین‌های زراعی در این کشور نسبت به دوره قبل از جنگ داخلی حدود ۲۵ درصد کاهش یافته و دسترسی کشاورزان به بذر، کود، سوخت و ماشین‌آلات زراعی به شدت محدود شده است. این عوامل باعث کاهش تولید محصولات کشاورزی از جمله گیاهان دارویی و ادویه‌ای شده است.

در سال‌های گذشته، ناآرامی‌های داخلی سوریه باعث کاهش عرضه برخی ادویه‌ها، مانند زیره سبز، در بازار جهانی شده بود. این کاهش عرضه به نفع کشورهای دیگری مانند هند بود که توانستند صادرات خود را افزایش دهند. با این حال، تحولات اخیر در سوریه احتمالاً این مشکلات عرضه را تشدید خواهد کرد و ممکن است باعث افزایش قیمت برخی گیاهان دارویی و ادویه‌ای در بازار جهانی شود.

عوامل مختلفی مانند سرعت ثبات سیاسی، بهبود زیرساخت‌های کشاورزی و واکنش کشورهای تولیدکننده دیگر تعیین خواهند کرد که تأثیر این تحولات بر بازار جهانی چقدر خواهد بود. اما به‌طور کلی، انتظار می‌رود که اختلالات در تولید و صادرات سوریه به نوسانات قیمتی در بازار جهانی منجر شود.

این تحولات، اهمیت استراتژیک سوریه در تأمین برخی ادویه‌ها و گیاهان دارویی را برجسته می‌کند و تأثیرات اقتصادی و تجاری آن در سطح بین‌المللی همچنان مورد توجه است.