به گزارش شبکه خبری آموزشی گیاهان دارویی به نقل از ایرنا، این روزها بیش از هر چیزی موسیر را در قالب محصولات تولیدی “ماست موسیر” می‌شناسند در حالی که این محصول سال‌ها در چهارمحال و بختیاری بهره‌برداری شده است ولی ارزش اقتصادی آن در بخش کشاورزی چندان مورد توجه نبوده است.

اکنون در استانهای زاگرس مرکزی و غربی این محصول کشاورزی یافت می‌شود اما به گفته برخی از کشاورزان، موسیر چهارمحال و بختیاری طعم، مزه و بوی دیگری دارد و ممکن است پیازچه آن از این استان برای کشت به سایر استان‌ها نیز منتقل شده باشد.

موسیر کوهی چهارمحال و بختیاری اگر چه محصول گران‌قیمتی نسبت به سایر خانواده پیازهاست ، اما دارای مقادیر قابل قبولی از آنتی‌اکسیدان، فلاونوئیدهایی مانند کورستین، ویتامین A، C و مواد معدنی مهم از جمله گوگرد، پتاسیم و منگنز است.

۱۰۰ گرم موسیر خشک شده چهارمحال و بختیاری که به صورت ورق‌های نازک برش خورده(اسلایس شده) است، در بازار شهرستان‌ها و شهرکرد تا ۵۰ هزار تومان هم خرید و فروش می‌شود.

موسیر گیاهی از خانواده سیراست که ریشه آن پیاز مانند و برگ‌های آن باریک با گل‌هایی بنفش رنگ است، به‌عنوان گل زینتی از گل این گیاه استفاده می‌شود.

اول اینکه؛کشت محصولات کم‌آب‌بَر از جمله گیاهان دارویی و خوراکی و دانه‌های روغنی و موسیر از برنامه‌ها و سیاست‌های دولت است و توسعه کشت گیاهان خوراکی و دارویی و کم‌آب‌بَر و به خصوص گیاهان بومی استان مورد استقبال کشاورزان چهارمحال و بختیاری قرار گرفته است.

نکته دوم؛ در سال‌های اخیر به دلیل خشکسالی و کم‌آبی سیاست دولت و وزارت جهادکشاورزی به سمت کشت محصولات کم‌آب‌بَر رفته و کشت گیاهان دارویی و خوراکی به دلیل کم‌آب‌بَر بودن، افزایش حاصل‌خیزی و جلوگیری از فرسایش خاک، کم بودن آفت و بیماری‌ها، کاهش مصرف کود و سم و درآمدزایی بالا، مورد استقبال برخی از کشاورزان قرار گرفته است که در این میان کشت موسیر به عنوان یک گیاه بومی در سطح استان به خصوص در شهرستان کوهرنگ با استقبال کشاورزان و مرتعداران همراه است.

به گفته کارشناسان و فعالان بخش کشاورزی، موسیر که یکی از گیاهان دارویی و خوراکی است به عنوان گونه بومی چهارمحال و بختیاری است که به دلیل کم توقعی در آبیاری و اقتصادی بودن در چند سال اخیر به صورت دیم و آبی در سطح استان کشت می‌شود و درآمد بالایی برای کشاورازن و تولیدکنندگان دارد.

اما نکته سوم؛ توسعه صنایع تبدیلی و فرآوری و بازاریابی برای محصولات یک راهکار برای کاهش دست دلالان و واسطه‌ها و افزایش سود و درآمد کشاورزان و تولیدکنندگان این بخش است تا زمینه ترغیب و تشویق کشاورزان و مرتعداران به سمت کشت این محصولات فراهم شود.

با توجه به اقلیم استان چهارمحال وبختیاری و اینکه گیاهان دارویی برای رشد و تکثیر به نور فراوان و شب‌های خنک نیاز دارند، هم‌اکنون بیش از یک‌هزار و ۴۰۰ گونه گیاهی در استان شناخته شده که ۳۹۸ گونه گیاه دارویی، عطری و ادویه‌ای است و استقبال کشاورزان و تولیدکنندگان برای کشت زعفران، موسیر، گل‌محمدی و سیاهدانه در استان افزایش یافته است.

هم‌اکنون موسیر در سطح حدود ۵۰۰ هکتار از اراضی کشاورزی استان به صورت دیم و آبی کشت می‌شود و از پیاز برداشتی این گیاه خوراکی و دارویی به صورت‌ پودر یا خشک شده در کارخانه‌های لبنیات و یا واحدهای تولید تُرشی و عطاری‌های استفاده می‌شود که به دلیل نبود واحدهای بزرگ صنعتی در بخش فراوری این گیاه و همچنین اِسانس و مواد موثره موسیر بیشتر محصول به دست دلال رسانده می‌شود تا در واحدهای فرآوری استان‌های بزرگ از جمله خراسان فرآوری و بسته‌بندی شود.

پرداخت تسهیلات ارزان قیمت برای تامین بذر و تجهیزات، یکی از خواسته‌های فعالان در بخش کشت و تولید موسیر است

یکی از کشاورزان و تولیدکنندگان موسیر در شهرستان کوهرنگ با اشاره به اینکه موسیر یک گیاه کم توقع و مقاوم به کم‌آبی و بیماری و آفت است، گفت: تامین بذر و پیاز اولیه موسیر هزینه‌بَر است و دولت با پرداخت تسهیلات ارزان قیمت می‌تواند برای توسعه  کشت این گونه کم‌آب‌بَر از کشاورزان حمایت کند.

اسماعیل لهرابی که از سال ۹۷ در زمینه کشت و تولید موسیر به صورت دیم فعالیت دارد، در گفت و گو با خبرنگار ایرنا تصریح کرد: هم‌اکنون کشت موسیر دیم را در ۲ هکتار اراضی کشاورزی در دست اجرا دارد که نبود تجهیزات مدرن برای برداشت محصول از مشکلات کشاورزان و فعالان این بخش است و تولیدکنندگان در زمان برداشت به دلیل نبود این تجهیزات، به سختی برداشت محصول را انجام می‌دهند.

وی با تاکید بر اینکه در زمان برداشت محصول باید پیاز موسیر به صورت سالم و بدون آسیب از زمین خارج شود، تا بتوان پیازهای کوچک را برای سال آینده کشت کرد و پیازهای درشت را به فروش رساند، گفت: بسیاری از فعالان در زمینه کشت موسیر به دلیل نداشتن زمین کشاورزی از خودشان، در زمین‌های استیجاری کشت محصول دارند و باید در زمان برداشت تمام پیازها را از زمین خارج کنند تا در زمین دیگر کشت داشته باشند که خارج کردن همه پیازها به دلیل نبود تجهیزات مدرن، سختی انجام می‌شود.

لهرابی اظهار داشت: برای فروش محصول موسیر برداشتی به دلیل بالا بودن کیفیت محصول در سطح شهرستان به دلیل آب و هوا و بالا بودن میزان بارش، تمام محصول را در زمان پایان فصل برداشت در سطح استان و یا استان‌های همجوار به فروش می‌رساند و مشکل خاصی در در زمینه فروش محصل ندارد.

راه‌اندازی صنایع تبدیلی و فرآوری موسیر یک راهکار برای توسعه کشت موسیر و افزایش بهره‌وری کشاورز و تولید کننده است

یکی دیگر از تولیدکنندگان با سابقه موسیر در شهرستان کوهرنگ با اشاره به اینکه نخستین کشاورزی است که به کشت موسیر به صورت آبی در شهرستان کوهرنگ پرداخته و هم اکنون ۱۲ سال است که در زمینه کشت موسیر فعالیت دارد، گفت: کشت محصول موسیر در زمان مناسب و آب‌دهی مناسب یکی از راه‌های افزایش تولید است که باید این امر از سوی کشاورزان و فعالان این بخش مورد توجه قرار گیرد.

حسن بدری افزود: محصول موسیر در فصل بهار نیز نیاز به آبیاری دارد که به دلیل تغییر اقلیم و کاهش بارش‌ها در فصل بهار، باید یک دوره آبیاری بهاری نیز برای این محصول انجام شود تا پیازچه به خوبی رشد داشته باشد و همچنین در زمان کشت پیاز باید برای هر هکتار به میزان کافی کود حیوانی به خاک مخلوط شود تا باردهی پیازها به خوبی انجام شود.

کشت دیم موسیر در استان به دلیل کم شدن بارش‌ها در فصل بهار و تغییر اقلیم به خوبی جوابگو نیست

وی با بیان اینکه کشت دیم موسیر به دلیل کم شدن بارش‌ها در فصل بهار به خوبی جوابگو نیست، گفت: کشاورزانی که اقدام به کشت موسیر به صورت دیم دارند، باید کشت اصولی داشته باشند تا این محصول سوددهی بالایی داشته باشد و در فصل بهار نیز یک دوره آبیاری برای محصول خود داشته باشند .

بدری به نبود صنایع تبدیلی و فرآوری موسیر در سطح استان به خصوص در شهرستان کوهرنگ که بیشترین سطح زیرکشت موسیر را دارد، به عنوان یکی از مهمترین مشکلات کشاورزان و تولیدکنندگان موسیر اشاره کرد و گفت: فعال شدن بخش صنایع تبدیلی و تکمیلی یک راهکار برای توسعه کشت موسیر و افزایش بهره‌وری کشاورزان و تولیدکنندگان موسیر است.

به گفته وی،هم‌اکنون درصد بالای از محصول تولیدی را کشاورزان به صورت خام و در سطح استان و استان‌های همجوار به فروش می‌رسانند و سود عمده این محصول را واسطه‌ها و دلالانی می‌برند که محصول را از کشاورز تهیه و در اختیار کارخانه‌های فرآوری قرار می‌دهند.

این کشاورز با اشاره به اینکه در سال زراعی جاری ۲۰ هکتار اراضی کشاورزی را زیر کشت موسیر قرار خواهد داد، گفت: شهرستان کوهرنگ به عنوان منطقه بومی رویش موسیر است و برخی کشاورزان و تولیدکنندگان بذر و پیاز تولیدی خود را در استان‌های همجوار به فروش می‌رساند و ۲ مرتبه برای تامین بذر با مشکل مواجه می‌شوند.

وی که یکی از تولیدکنندگان بذر موسیر در سطح استان است، گفت: گیاه موسیر مقاوم به آفت و بیماری است و کمترین میزان خسارت در زمینه آفت زدگی به این محصول وارد می‌شود و درصورت کشت اصولی بیشترین میزان سوددهی را برای تولید کننده دارد.

گیاهان دارویی زیرپوشش بیمه قرار ندارند

یکی از کشاورزان موسیرکار که به صورت دیم اقدام به کشت موسیر کرده است، نیز گفت: با توجه به کاهش بارش‌ها  و تغییر اقلیم در فصل بهار به دلیل کم بودن بارش بهاری نیاز به یک یا ۲ دوره آبیاری محصول است تا بتوان محصول با کیفیت برداشت کرد، که به دلیل مشکلات کم‌آبی در اراضی دیم در بسیاری از سال‌های خشکسالی موسیر دیم کشت شده به دلیل آبیاری نشدن بهاری رشد خوبی ندارد.

محسن افزود: رشد نکردن پیازچه موسیر دیم باعث ضرر و زیان کشاورزان تولیدکننده موسیر می‌شود که در این میان نداشتن بیمه یکی از مشکلات کشاورزان است.

به گفته وی،هم‌اکنون گیاهان دارویی زیر پوشش بیمه محصولات کشاورزی قرار ندارند و این امر باعث شده که در برخی سال‌های کشاورزانی که برداشت خوبی نداشته باشند، متضرر شوند.

بالای ۸۰۰هکتار مراتع و اراضی کشاورزی کوهرنگ زیرکشت موسیر قراردارد

رییس اداره تولیدات گیاهی جهادکشاورزی شهرستان کوهرنگ با اشاره به اینکه شهرستان کوهرنگ به عنوان رویشگاه طبیعی برخی گیاهان خوراکی و دارویی از جمله کلوس و موسیر است، گفت:هم‌اکنون در سطحی بیش از ۸۰۰ هکتار از مراتع و اراضی کشاورزی شهرستان موسیر کشت می‌شود که از این میزان بیش از ۳۰۰ هکتار در اراضی کشاورز و ۵۰۰هکتار در اراضی مرتعی قرار دارد.

محمد قنبری افزود: برخی از اراضی ملی نیز به عنوان رویشگاه طبیعی این گونه گیاهی است که از سالیان گذشته به صورت خودرو این گیاه در این مناطق رویش داشته است و در سال‌های گذشته مورد برداشت بی‌رویه قرار داشت که با توسعه کشت این گیاه زمینه برداشت بی‌رویه موسیر در رویشگاه‌های طیبعی کاهش پیدا کرده است.

وی اظهار داشت: این گونه گیاهی به دلیل کم‌آب‌بَر بودن و مقاوم بودن به آفت و بیماری سدآوری بالایی برای کشاورزان دارد و سالانه در هر هکتار بین سه تا پنج تن موسیر قابل برداشت است.

توسعه صنایع تبدیلی و فرآوری محصول موسیر و سایر گیاهان دارویی و خوراکی یک فرصت برای حمایت بیشتر از تولید کنندگان این بخش است

به گفته وی، هم اکنون با توسعه کشت این گونه گیاهی در سطح استان و به خصوص شهرستان کوهرنگ راه‌اندازی و فعال کردن صنایع تبدیلی و تکمیلی یک فرصت برای حمایت از کشاورزان و تولیدکنندگان موسیر است که هم اکنون مازاد محصول تولیدی خود را توسط دلالان و واسطه‌ها به استان خراسان ارسال می‌کنند تا در واحدهای صنعتی و فرآوری این استان فرآوری و خشک شود.

قنبری اظهار داشت: از پیاز گیاه موسیر برای تهیه گرد موسیر به عنوان طعم‌دهنده و همچنین خشک شده آن برای محصولات لبنی و ترشیجات و مصرف دارویی استفاده می‌شود و مصرف این گیاه خوراکی در بین مردم رواج بالای دارد.

۴۶۰هکتار اراضی کشاورزی استان چهارمحال وبختیاری زیرکشت موسیر قراردارد

مدیر امور باغبانی سازمان جهادکشاورزی چهارمحال و بختیاری نیز با تاکید بر اینکه موسیر به  عنوان گیاه بومی و آندمیک استان است، گفت: با توجه به شرایط اقلیمی توسعه کشت این گیاه در اراضی کشاورزی به خصوص به صورت دیم در دستور کار قرار گرفته است.

ابراهیم شیرانی افزود: هم‌اکنون با توجه به اجرای طرح تغییر الگوی کشت در سطح کشور و توسعه کشت محصولات کم‌آب‌بَر، توسعه کشت گیاهان دارویی و خوراکی و همچنین محصولات کم‌آب‌بر به خصوص کشت موسیر مورد تاکید مسوولان وزارتخانه و استقبال کشاورزان و بهره‌برداران قرار گرفته تا این محصولات را به جای محصولات پر آب کشت کنند.

وی با اشاره به اینکه موسیر هم‌اکنون در شهرستان‌های مختلف  استان از جمله شهرستان کوهرنگ، بن، فارسان، خانمیرزا و بروجن و اردل کشت می‌شود، گفت: بالاترین سطح زیر کشت این گیاه به خصوص کشت دیم در شهرستان کوهرنگ است.

به گفته وی، برای حمایت از کشاورزان و تولیدکنندگان موسیر فعال ساختن صنایع تبدیلی و تکمیلی در استان مورد نیاز است که بتوان با فرآوری محصول ارز آوری و سودآوری بالای برای کشاورز و تولیدکننده استان فراهم شود.

شیرانی اظهار داشت:هم‌اکنون موسیر در استان به صورت غیرفرآوری و به صورت سنتی مصرف می‌شود و مازاد مصرف استان به کارخانه‌های خارج از استان برای شیرین سازی و خشک کردن ارسال می‌شود که می‌طلبد سرمایه‌گذاران بخش خصوصی و دولتی برای احداث واحدهای صنایع تبدیلی و تکمیلی این محصول در سطح استان سرمایه‌گذاری کنند.

وی با تاکید بر اینکه این گیاه در اواخر خردادماه قابل برداشت است، یادآور شد: در مناطقی که بارش بهاری کم باشد نیاز به ۲ آبیاری تکمیلی دارد.

مدیر امور باغبانی سازمان جهادکشاورزی چهارمحال و بختیاری به پرداخت تسهیلات ارزان قیمت برای تامین بذر موسیر برای تولیدکنندگان در سال‌های گذشته اشاره کرد و گفت: در سالجاری هنوز ابلاغ اعتبار برای پرداخت تسهیلات به کشاورزان و تولیدکنندگان این بخش نشده است.

به گفته وی، هم‌اکنون این گیاه به صورت آبی و دیم در اراضی کشاورزی و همچنین در زیراشکوب درختان میوه و باغات استان کشت می‌شود و می‌تواند جایگزین خوبی برای کشت دیم گندم و جو قرار گیرد که به دلیل مقاوم بودن به شرایط کم آبی و شرایط نامساعد محیطی درآمدزایی بالایی برای کشاورز دارد.

شیرانی اظهار داشت: در سال زراعی گذشته برای نخستین بار به صورت پایلوت این گیاه در زیراشکوب درختان میوه کشت شد که نتیجه مطلوب داشت و توسعه کشت این گیاه در مناطق مختلف به عنوان یک ظرفیت برای درآمدزایی باغداران و کشاورزان است.

نخستین جشنواره ملی موسیر اواخر مهرماه در شهرکرد برگزار می‌شود

مدیر امور باغبانی جهادکشاورزی چهارمحال و بختیاری گفت: نخستین جشنواره ملی موسیر  برای معرفی بیشتر این گیاه و برندسازی این گیاه به نام استان در اواخر مهرماه سالجاری در استان برگزار می‌شود.

به گزارش ایرنا، موسیر از گیاهان دارویی و خوراکی شبیه سیر با ریشه پیاز مانند و برگ‌های باریک و دراز و گل‌های بنفش مایل به قرمز و گل آذین خوشه‌های ساده است و این‌گونه گیاهی بومی استان چهارمحال و بختیاری  و به خصوص در شهرستان کوهرنگ است و  برگ و ریشه این گیاه مصرف خانگی و دارویی دارد و برای تهیه ترشی و غذا از آن استفاده می‌شود.

به دلیل سرشار بودن از ویتامین و ترکیبات مفید، دارای تاثیرات و خواص ضدباکتریایی، دفع انگل، کاهش قند خون، افزایش دفع ادرار، التیام و ترمیم زخم‌ها، تسکین التهاب طحال و کبد و تاثیرگذاری مثبت بر دستگاه اعصاب مرکزی و کاهش سردردهای میگرنی، کمک به سیستم قلبی و عروقی، کاهش چربی‌های خون، پیشگیری از تصلب شرائین و تنظیم فشار خون دارد.