به لیمو
Lippia citriodora
Lemon verbena
Synonyms: Aloysia citriodora , Aloysia triphylla , Verbena triphylla
Verbenaceae
معرفی و گیاهشناسی
به لیمو درختچه ای است خزان پذیر از خانواده ی شاهپسند که ارتفاع این گیاه به ۳ تا ۵ متر نیز میرسد. برگ های این گیاه به صورت کشیده و به رنگ سبز کمرنگ دیده می شوند و بصورت دسته های سه تایی بر روی ساقه قرار می گیرند. گلهای این گیاه به رنگ بنفش کمرنگ بصورت گل آذین پانیکول در انتهای ساقه وجود دارند. جنس Lippia دارای بیش از ۲۰۰ گونه است که در این بین L.citriodora دارای اهمیت ویژه ای می باشد.
پراکنش و نیازهای اکولوژیکی
به لیمو گیاهی است بومی کشورهای آمریکای جنوبی (شیلی و پرو) که بطور وسیع در باغ های کشورهای اروپایی کشت می گردد. این گیاه امروزه در شمال کشورمان کشت و کار می گردد و گونه های بومی ای نیز از جنس Lippia در مناطق گرمسیری و نیمه گرمسیری کشورمان وجود دارند.
به لیمو برای رشد به هوای گرم، نور فراوان و رطوبت بالا نیاز دارد و به سرما حساس می باشد. برای رشد به خاک هایی با بافت سبک و لومی نیازمند است و pH خاک مناسب برای این گیاه ۵/۶ ذکر گردیده است.
کاشت، داشت و برداشت
در زمینه ی کشت و کار این گیاه اطلاعات بسیار محدودی موجود است. تکثیربه لیمو به آسانی در تابستان بوسیله ی قلمه صورت می گیرد و بهتر است جهت ریشه دار شدن قلمه ها، آنها را مدتی در زیر سایبان قرار دهیم. نیاز این گیاه به عناصری چون نیتروژن و پتاسیم بیشتر از سایر عناصر می باشد.
فرآوری
برگ ها و پیکر رویشی تازه ی این گیاه حاوی اسانسی می باشند که بوی لیمو می دهد و آنچنان عطر دلنشینی دارد که همیشه به عنوان یک گیاه معطر در باغ های سلطنتی اسپانیا کشت می شده است. ترکیب اصلی اسانس به لیمو سیترال می باشد و سایر اجزای اسانس آن عبارتند از: لیمونن، کارون، لینالول، ژرانیول و … .
خواص درمانی و کاربردها
برگ ها و پیکر رویشی این گیاه دارای خاصیت تب بر، مسکن، ضدنفخ، کمک کننده به هضم غذا، آرامش بخش و … هستند. چای به لیمو فوق العاده آرام بخش و تسکین دهنده اعصاب است. اسانس این گیاه در صنایع غذایی و در تهیه ی انواع عطر و ادکلن بسیار کاربرد دارد. به لیمو یکی از گیاهانی است که امروزه در باغ های آروماتیک کشورهای اروپایی بوفور کشت می گردد.
منبع: وبلاگ گیاهان دارویی و معطر ایران – محمدتقی عبادی
https://medplant.ir/?p=3576