×

منوی بالا

منوی اصلی

دسترسی سریع

اخبار سایت

آخرین اخبار

امروز : یکشنبه, ۲۲ مهر , ۱۴۰۳  .::.  اخبار منتشر شده : 0 خبر

 

55169598394853539.jpg

:تیره جعفری
:نام لاتین .Apium graveolens L
:نام انگلیسی Wild celery Marsh parsley
:فارسی کرفس
:نام عربی کرفس الماء

شرح گیاه

گیاهی است دو ساله یعنی در سال اول برگ تولید می کند و در سال دوم ساقه هوایی گل دهنده ظاهر می شود و بذر می دهد. این گیاه در برخی شرایط مانند گیاهان یکساله در سال اول تولید گل و بذر می نماید گلهای کرفس کوچک و سفید رنگ اند که بصورت چتر مرکب ظاهر می شود و در انتهای ساقه گل دهنده به ارتفاع ۶۰ تا ۹۰ سانتی متر قرار می گیرد.

این گیاه دارای ریشه قائمی به طول ۶ تا ۷ سانتی متر و به قطر ۵/۱ سانتی متر است از اطراف این ریشه ریشه های جانبی متعددی و از قسمت انتهائی آن ساقه های تو خالی، شیاردار و عاری از کرک خارج می شود.ظاهر ریشه اصلی گیاه،ناهموار و رنگ آن خاکستری قهوه ای است برگهای آن دارای ظاهری شفاف، کمی ضخیم و مرکب از ۳ تا ۷ برگچه مثلث یا لوزی شکل دندانه دار و معطر است. بر اثر پرورش زیاد موفق به ایجاد واریته های متعددی از این گیاه شده اند واریته های آن عبارتند از : کرفس برگی (Aog. Var. Secalinum) کرفس قمری (Aog. Var. rapaceum) کرفس معمولی (Aog. Var. dulce) که نوع اخیر در ایران در سطح نسبتاً وسیع کشت می شود.

 

نیازهای اکولوژیکی
افزایش عملکرد تنها در مناطقی که دارای آب و هوای معتدل نسبتاً گرم (حدود ۱۸ درجه سانتی گراد) است بوجود می آید. این گیاه در مرحله رویشی به دمای پائین و در مرحله تولید بذر به دمای بالایی نیاز دارد. مناسب ترین خاک برای کاشت کرفس زمینهای هوموسی است. زمینهای نیمه سنگین و سنگین عمیق با مواد آلی نسبت به زمینهای سبک، برتری دارند.

کرفس در خاکهایی با بافت خوب و زهکشی شده نتیجه خوبی می دهد. مناسب ترین PH خاک برای کرفس بین ۶ تا ۵/۷ است. زمین مورد کاشت باید همواره مرطوب باشد. کرفس به خشکی خاک بسیار حساس است. این گیاه در نقاط نسبتاً خشک و باران مناسب در طول سال محصول چشمگیری می دهد کرفس بیشتر از دیگر سبزیها از کم آبی لطمه می بیند انواع دیررس در نقاطی با زمستانهای ملایم و انواع بهاره یا زودرس در مناطقی با تابستانهای خنک،انواع تابستانه یا متوسط رس در نقاطی با پائیز طولانی بخوبی رشد می کند. کرفس یخبندانهای تا حدود(۵-) درجه سانتی گراد را نیز تحمل می کند.

 

آماده سازی خاک
جهت تقویت خاک بویژه خاک های شنی که از نظر مواد آلی ضعیف هستند استفاده از کودهای پوسیده دامی توصیه می شود. در مورد استفاده از کودهای شیمیایی مقدار و نوع آن بستگی به نوع خاک، حاصلخیزی و مقدار مواد آلی موجود در آن دارد و معمولاً حدود ۱۶۰ کیلوگرم ازت، ۱۰۰ کیلوگرم P2o5 و ۲۵۰ کیلوگرم K2O و ۱۵۰ کیلوگرم Cao و ۲۰ کیلوگرم Mgo در هکتار توصیه می شود.

 

تاریخ و فواصل کاشت
در کشت های مکانیزه فاصله ردیف ها در زمین اصلی ۵ سانتی متر و فاصله بوته ها را از همدیگر ۴۰ تا ۵۰ سانتی متر در نظر می گیرند.

 

کاشت
کرفس را با بذر زیاد می کنند. بذر را ابتدا در خزانه می پاشند و پس از آن نشای بدست آمده را به محل اصلی منتقل می کنند. بذر کرفس بسیار ریز است (کوچکترین بذر از سبزیها) تاریکی (ریختن خاک روی بذر) و گرمای ۲۰ درجه سانتی گراد از جوانه زنی بذر جلوگیری کرده (گیاه نوری) و مرطوب کردن بذر قبل از پاشیدن به جوانه زنی آن کمک می کند. برای اینکار بهتر است که بذرها را قبلاً با آب خیس کرده و پس از گذشت ۴ تا ۵ روز پس از ظاهر شدن ریشه چه (به اندازه ۲ میلی متر) با دقت فراوان در بستر خزانه پاشید.(آبیاری در مورد بذرهای جوانه زده ضروری است.)

بذر کرفس از گروه بذرهای نوری است (شدت نور تغییراتی در پوسته بذر بوجود می آورد تا تبادل اکسیژن و گاز کربنیک برقرار شود) بنابراین پاشیدن بذر سطحی است. مدت پرورش نشاء در خزانه حدود ۲ ماه است. دمای مورد نیاز در خزانه ابتداء ۱۸ تا ۲۰ درجه سانتی گراد و پس از جوانه زدن حداقل ۱۲ درجه سانتی گراد است (دمای مناسب بین ۱۶ تا ۱۸ درجه سانتیگراد است).

بذر پاشی در خزانه به صورت دست پاش و یا خطی به فاصله حداقل ۱۵ سانتی متر از یکدیگر صورت می گیرد. مقدار بذر لازم برای یک متر مربع حدود ۵ گرم است (۱۵۰ تا ۲۰۰ گرم هکتار ت ۵۰۰۰ تا ۸۰۰۰ گیاه) پس از گذشت حدود ۴ هفته وقتی برگهای اولیه ظاهر شد باید منشأ ها را به فاصله ۵×۵ سانتی متر تنک کرد (خزانه دوم) . این عمل باعث می شود که هنگام در آوردن نشاءها از خزانه اول کلاهک ریشه شکسته و ریشه های جانبی بیشتری تولید شود.

باید دقت شود که دمای محل کاشت ثانوی (خزانه دوم) و یا زمین اصلی زیاد با خزانه اولی تفاوت نداشته باشد زیرا در غیراینصورت چنانچه نشاء های جوان در محیطی با دمای کمتری از خزانه اول رشد کند و بویژه اگر طی یک دوره طولانی سرما قرار گیرد طی مدت کوتاهی ساقه گل دهنده گیاه ظاهر شده و به گل و بذر می نشیند. در کشت های مکانیزه فاصله ردیف ها در زمین اصلی ۵ سانتی متر و فاصله بوته ها را از همدیگر ۴۰ تا ۵۰ سانتی متر در نظر می گیرند.

مدت زمان خزانه گیری در کشت های مراحل اول ۴ هفته در خزانه اول و ۶ هفته در خزانه دوم است این مدت برای کشت های مراحل بعد کاهش می یابد و کلاً به ۵ تا ۶ هفته می رسد بهتر است از نشاء های بزرگتر استفاده شود تا عملکرد بیشتر و محصول مرغوب تری بعمل آید. وزن نشاء ها باید حداقل ۵ گرم (بهتر است حدود ۱۰ گرم) باشد. نشاء ها باید ۳ تا ۵ برگ داشته باشند. بهتر است نهالهای جوان در خزانه با دمای بالای ۱۶ درجه سانتی گراد نگهداری شود. قبل از اینکه نشاء کرفس به زمین اصلی منتقل شود باید آنرا قبل از خارج کردن از خزانه به محیط بیرون عادت داد.

این عمل با برداشتن پوشش پلاستیک از روی خزانه یا باز کردن تدریجی در بهای ورودی و خروجی گلخانه ها انجام می گیرد. برای مقاوم کردن گیاه بهتر است از آبیاری نشاء ها برای مدت چند روزی خودداری کرد. هر چند که سرما در اوایل دوره رشد گیاه مهمترین عامل ظهور گل قبل از رشد کامل بوته است ولی عواملی دیگری از جمله خواص ژنیتکی بذر، ضعیف بودن بذر و کم آبی و خشکی زیاد زمین در هنگام احتیاج مبرم گیاه به آب و بالاخره پرورش نشاء در محیطهای سرد (کمتر از ۱۶ درجه سانتی گراد) بطور متوسط باعث گل دادن بی موقع کرفس می شود.

مرحله زایشی کرفس بطور طبیعی با بهاره کردن بوجود می آید. دمای موثر بین ۴ تا ۱۴ درجه سانتی گراد است سرمای پائین نیز پس از جوانه زنی بذر می تواند گل دهی کرفس را باعث شود با ادامه رشد تاثیر سرما افزایش می یابد.

در کشت های اوایل سال که گیاهان با سرمای زیاد مواجه هستند باید دمای خزانه را بالاتر از ۱۶ تا ۱۸ درجه سانتیگراد نگهداشت. دمای بالا (۲۵ تا ۳۰ درجه سانتی گراد) به مدت ۱۰ روز یا بیشتر قبل از نشاء کردن به علت وابهاره شدن (Devernalisation) از گل دادن گیاه جلوگیری می کند.

 54626285732662219.gif

داشت

پس از کاشت بذر مادامی که بوته ها هنوز جوان هستند باید حداکثر مراقبت را در آبیاری اعمال کرد تا از خشک شدن سطح خاک در زمانی که بوته ها مستقر نشدند جلوگیری شود.دفع علفهای هرز تا موقعی که نشاء ها رشد کافی نکرده اند با وجین های مکرر در سطوح بزرگ به کمک ماشین های وجین کن و یا استفاده از علف کش های اختصاصی صورت می گیرد. سفید کردن کرفس عبارتست از جلوگیری از تشکیل پاره ای از ترکیبات شیمیایی که در اثر فعالیت کلروفیل برگ و دمبرگهای جوان انجام می گیرد.

در قدیم برای کم کردن و یا از بین بردن این ترکیبات و تولید کرفس با طعم و لطافت مرغوب مقدار و فعالیت کلروفیل را کاهش می دادند. این عمل با محروم کردن گیاه از نور خورشید صورت می گیرد. برای این کار از وسایل مختلفی استفاده می کنند. خاک دادن پای بوته ها و یا پوشاندن دمبرگها با وسایلی مثل نوارهای کاغذی، لوله های سفالی، تخته و غیره از آن جمله اند. در حال حاضر از ارقامی استفاده می شود که بر اثر اصلاح نژاد دمبرگهایی متمایل به رنگ سفید تولید می کنند (Self blanching) هر چند که انواع سبز روشن کشت می شود.

مهمترین بیماری کرفس زنگ کرفس (Septoria apiicola) است که این بیماری ابتدا به رنگ لکه های زرد متمایل به قهوه ای روی برگها ظاهر می شود و بعد به صورت لکه های سیاه رنگ که همان هاگدان سیاه حاوی اسپورهای قارچ است، توسعه می یابد و باعث از بین رفتن برگها می شود.رطوبت زیاد شیوع بیماری را افزایش می دهد.

 

برداشت

علائم ظاهری رسیده بودن کرفس را می توان با تغییر رنگ برگهای مرکزی از سبز به سبز روشن رشد خوب و قوی دمبرگها که قسمت اعظم مصرف تغذیه را تشکیل می دهد و بالاخره زمانی که دسته کاملی از مجموعه دمبرگها ایجاد شد تشخیص داد. برداشت کرفس در سطوح کوچک با چاقوی دسته بلند که گیاه را حدود چند سانتی متر از زیر خاک قطع می نماید انجام می گیرد.

در سطوح بزرگ می توان کرفس را با ماشین های مخصوص برداشت نمود. هر چند که زمان برداشت کرفس در هر مرحله از رشد امکان پذیر است ولی برداشت محصول تا موقعی که بوته به اندازه کافی رشد نکرده است توصیه نمی شود.

 

دامنه انتشار

مازندران ، بندر انزلی ، جنوب (سرباز، کوه تفتان، دره تامیندان) (خراسان دره گز) تهران کوه دماوند ، آبگرم، کاشان ، قمصر، شاهرود سرچشمه

 

  • دیدگاه های ارسال شده توسط شما، پس از تایید توسط تیم مدیریت در وب منتشر خواهد شد.
  • پیام هایی که حاوی تهمت یا افترا باشد منتشر نخواهد شد.
  • پیام هایی که به غیر از زبان فارسی یا غیر مرتبط باشد منتشر نخواهد شد.