آنسونیا با نام علمی (Amsonia tabernaemontana) یک گیاه دارویی جدید است که در اوایل دهه ۱۹۸۰ به عنوان گیاهی دارویی معرفی شد و خواص آن در فارماکوپه های معتبر بیان گردید.
آنسونیا، گیاهی خشبی و چندساله است که منشأ آن شمال آمریکا گزارش شده است. پیکر رویشی این گیاه به سرما حساس است و با شروع فصل زمستان خشک می شود. از این رو، توصیه می شود با آغاز فصل سرد، روی ریشه را با خاک به ضخامت ۱۰ تا ۲۰ سانتی متر پوشاند تا پس از گذشت فصل سرما، گیاه دوباره روییده و شاخه ها و انشعاب های جدید تولید کند.
دانه های آنسونیا حاوی آلکالوئیدهای ارزشمندی است که باعث کاهش فشارخون و مداوای بیماری های عروقی مربوط به مغز، بخصوص سبب تسریع گردش خون در عروق مغز و افزایش اکسیژن در مغز می گردد.
داروهایی که از مواد مؤثره این گیاه ساخته شده و در بازار دارویی به فروش می رسند، عبارتند از: «کاوینتون» و «وینکامین». «آپووینکامین» ماده ای است که از تغییر آلکالوئیدهای بذرهای این گیاه طیّ برخی واکنش های شیمیایی ساخته می شود و در مداوای بیماری های پوستی مانند پسوریازیس، نقش عمده ای دارد.
بذر این گیاه توسط مؤلف به ایران آورده شده و کشت می شود. متخصصان گیاه شناس، نام آنسونیا (یا آسونگیا) را برای آن انتخاب کرده اند.
دانه های حاوی آلکالوئید از نوع آلکالوئیدهای حقیقی می باشند. مهمترین آلکالوئیدهای دانه عبارتند از : «تابرسونین» (مقدار آن در بذر کاملاً رسیده ۰/۹ تا ۱/۲ درصد است)، «وینکادیفورمین» (به مقدار ۰/۳ تا ۰/۵ درصد) و از آلکالوئیدهای دیگر می توان از «وینکادین» و «سکولوگانین» نام برد. دانه های همچنین حاوی روغن (به مقدار ۱۲ تا ۱۵ درصد) و «گلیکوزیدروتین» می باشند.
این گیاه معمولاً در مناطق مرطوب و ساحل رودخانه ها می روید. گیاهان در طول رویش برای تسریع در رشد و افزایش عملکرد و تشکیل مواد مؤثره به آب، درجه حرارت، نور کافی و مواد و عناصر غذایی مناسب نیاز دارند. آنسونیا، ۱۰ تا ۱۵سال در یک منطقه باقی می ماند.
منبع:
امیدبیگی، رضا. ۱۳۹۲. تولید و فرآوری گیاهان دارویی. جلد دوم. انتشارات به نشر (انتشارات آستان قدس رضوی). صفحات ۱۴۵-۱۳۷٫
https://medplant.ir/?p=34903