به گزارش شبکه خبری آموزشی گیاهان دارویی به نقل از خبرگزاری فارس، با شروع فصل بهار، طبیعت جانی دوباره می‌گیرد و رویش گیاهان چهره زمین را زیباتر می‌کند. هر گیاهی در طبیعت دارای روند رشدی ویژه خود است. خواص گیاهان در فصول، هفته‌ها، وقتی روز و شب متغیر است به‌ عنوان‌ مثال بعضی از گیاهان به هنگام صبح و بعضی به‌موقع عصر و شب معطر می‌شوند.

ایران تاریخ غنی در استفاده از گیاهان در طب سنتی دارد و روش‌های درمان دانشمندان ایرانی نظیر ابن‌سینا برای دوره طولانی در دانشگاه‌های جهان تدریس می‌شده است. استفاده از گیاهان دارویی در سال‌های اخیر رواج روزافزونی یافته و طرفداران زیادی دارد. محققین تلاش می‌نمایند تا با استفاده از تکنیک‌های جدید به خواص واقعی گیاهان دارویی و ترکیب‌های شیمیایی آن‌ها دست یابند.

از طرفی دیگر هر خاکی و هر آب و هوایی، بستر انواعی از گیاهان دارویی است. بنابراین همه‌چیز در همه‌جا نمی‌روید و حکمت خلقت در این است که هر جا بیماری هست، قطعاً نوع گیاه دارویی آن نیز یافت می‌شود. از طرفی همه گیاهان دارویی در یک‌ فصل خاص نمی‌رویند. هنوز کسی رابطه بین شیوع بیماری در یک‌ فصل یا یک‌ زمان و وفور گیاهان دارویی آن فصل را جستجو نکرده است، ولی می‌دانیم که بسیاری از بیماری‌ها در فصل خاص شیوع پیدا می‌کنند و بعضی از گیاهان دارویی شناخته‌ شده و ناشناخته نیز در همان فصل به‌وفور یافت می‌شوند.

قابلیت صنعتی شدن گیاهان دارویی خراسان شمالی

خراسان شمالی رویشگاه انواع مختلفی از گیاهان دارویی است، در این استان ۳۵۰ گونه گیاه دارویی وجود دارد. ازجمله گیاهان دارویی‌ای که به‌وفور در خراسان شمالی مشاهده می‌شود می‌توان به آویشن، باریجه، زیره سبز، چریش، کنگر، کتان، کدو تخم کاغذی، گشنیز، خاکشیر و … اشاره کرد.

اغلب گیاهان دارویی موجود در این منطقه قابلیت صنعتی شدن را داشته، ولی درصورتی‌که برداشت آن به‌صورت غیراصولی باشد می‌تواند سطح رشد و رویش این گیاهان را تهدید کند.

به‌عنوان‌ مثال در فصل بهار و تابستان شاهد جمع‌آوری بی‌رویه گیاهان داروی توسط مردم و همچنین چرای دام‌ها هستیم که می‌تواند باعث به خطر افتادن رشد این گیاهان شود.

یک دامدار در رابطه با چرای دام‌ها گفت: دام گیاه را از ریشه درنمی‌آورد و علاوه بر چرا به طبیعت کود هم می‌دهد که باعث غنی شدن و حاصل خیزتر شدن خاک منطقه می‌شود، دام‌ها مدام در حال حرکت هستند و همین موضوع اجازه نمی‌دهد چرا در یک نقطه تمرکز باشد و این نیز روشی است که باعث حفظ گونه گیاهی می‌شود.

یک فروشنده گیاهان کوهی نیز در این رابطه گفت: بسیاری از مردم روستا شغل ثابتی ندارند و به همین دلیل در فصل بهار و زمان برداشت هر یک از گیاهان کوهی که می‌رسد آن را جمع‌آوری کرده و به فروش می‌رسانند و درآمد این کار خوب است.

وی در پاسخ این سؤال که آیا طرز چیدن این گیاهان را آموزش‌ دیده‌اند اظهار کرد، بسیاری از مردم به کوه می‌روند و با داس یا هر وسیله‌ای که لازم باشد که گیاهان را برداشت می‌کنند!

با بخشنامه و آگهی در روزنامه از گیاهان حفاظت می‌کنیم!

علیرضا احمدی اسکویی کارشناس گیاهان دارویی سازمان منابع طبیعی اظهار کرد: گیاهان دارویی به دودسته تقسیم می‌شوند؛ ممنوع و مجاز مشروط، گیاهان ممنوع مثل شیرین‌ بیان پیاز لاله واژگون و غیره به‌صورت آگهی در روزنامه‌ها و خبرگزاری‌ های فعال استان بیان می‌شود که برداشتشان ممنوع است!

همچنین گیاهان مجاز مشروط مانند باریجه، کتیرا، زرشک وحشی، آویشن و کاکوتی درصورتی‌که اداره منابع طبیعی مجوز دهد در قالب طرح بهره‌برداری مصوب قابلیت برداشت دارد و نیروهای منابع طبیعی در مناطق رویش این گیاهان به گشت زنی می‌پردازند.

کاهش بارندگی سالانه خطر انقراض گیاهان را افزایش می‌دهد

محسن پویان مدیر مجتمع تحقیقات گیاهان دارویی جهاد دانشگاهی خراسان جنوبی در این رابطه اظهار کرد: گاهی تصور می‌شود در خراسان شمالی به دلیل بارندگی زیاد خطر انقراض گیاهان کمتر است درحالی‌که این‌طور نیست، کاهش بارندگی ۳۰ الی ۳۵ درصدی در کل ایران در رشد گیاهان تأثیر منفی دارد.

وی در این مورد تصریح کرد باید برنامه‌های تلویزیونی و مستند راجع به گیاهان استراتژیک ساخته شود و نحوه برداشت گیاهان به مردم آموزش داده شود.

پویان در ادامه افزود: پیشنهاد می‌شود با آموزش گروه‌های کوهنوردی می‌توان از خود مردم برای حفظ طبیعت کمک گرفت.

استان خراسان شمالی دارای اقلیم حد واسط است که باعث تنوع بیشتر گیاهان و زیبایی آن شده است. برای حفظ گونه‌های گیاهی استان درج اطلاعیه در روزنامه‌ها شاید نوعی رفع تکلیف باشد اما اگر یک نگاه دلسوزانه داشته باشیم می‌توان در قالب برنامه‌های مستند چگونگی برداشت گیاهان آموزش داده شود.

از طرفی بیشتر این گیاهان قابلیت صنعتی شدن را دارا می‌باشند که می‌توان به‌صورت طرح‌های زراعی کشت و توسعه یابد تا هم در برداشت این گیاهان مدیریت صورت گیرد و هم زمینه اشتغال‌زایی تعدادی از جوانان ایجاد شود.