به گزارش شبکه خبری آموزشی گیاهان دارویی، آقطی سیاه گیاهی است چندساله، درختچه ای، به ارتفاع ۳ تا ۶ متر و متعلق به تیره آقطی (Caprifoliaceae) می باشد. این گیاه معمولاً در مناطق سایه، مرطوب و اطراف جنگل ها می روید.

آقطی سیاه با نام علمی (Sambucus nigra L) از زمان های قدیم جزء گیاهان دارویی به شمار می رفته و از آن برای مداوای برخی بیماری ها استفاده می شده است. گل ها، میوه های کاملاً رسیده، پوست و برگ های این گیاه در تعدادی از فارماکوپه ها به عنوان دارو معرفی و خواص آن ها نیز بیان گردیده است.

مواد مؤثره قسمت های مختلف آقطی سیاه، آرام بخش، مدر، معرّق و تقویت کننده عضلات قلب است. برای مداوای سرماخوردگی و برخی ناراحتی های مجاری تنفسی استفاده می شود.

مواد مؤثره گل ها عبارتند از؛ اسانس (به مقدار ۰/۱ تا ۰/۲ درصد)، گلیکوزید (مانند «سامبونیگرین»)، فلاونوئیدها (به مقدار ۲ تا ۳ درصد که شامل «روتین»، «کورستین» و «سامبوسین» می باشد.)

مواد مؤثره برگ ها عبارتند از؛ «مواد تلخ» و «گلیکوزید سامبونیگرین»، درحالی که میوه های کاملاً رسیده حاوی اسیدهای آلی (مانند اسید استیک و اسید مالیک)، ویتامین های آ و ث، مواد تلخ، مواد قندی و مقادیر بسیار کمی اسانس می باشند.

از میوه های تازه این گیاه نوعی مربّا و مارمالاد تهیه می گردد که تأثیر دارویی دارد. مواد مؤثره گل ها کم و بیش ملیّن است و از آن به عنوان ماده ای مسهل استفاده می شود.

منبع:

امیدبیگی، رضا. ۱۳۹۲. تولید و فرآوری گیاهان دارویی. جلد دوم. انتشارات به نشر (انتشارات آستان قدس رضوی). صفحات ۳۵۳-۳۵۷٫