معرفی کشور

تاجیکستان کشوری کوهستانی و محصور در خشکی است که در آسیای میانه جای دارد. این کشور از جنوب با افغانستان، از غرب با ازبکستان، از شمال با قرقیزستان و از شرق با چین همسایه است. پایتخت و بزرگترین شهر این کشور، دوشنبه است. جمعیت تاجیکستان در حدود ۹٫۵ میلیون نفر است و مساحت این کشور ۱۴۳۱۰۰ کیلومتر مربع می باشد. تاجیکستان کشوری کوهستانی و سرسبز با بارندگی فراوان است که بسیاری از مناطق این کشور را کوه ها در برگرفته و در حدود ۵ درصد آن را پوشش جنگلی پوشانده است.

منابع گیاهان دارویی و معطر

تاجیکستان گونه های بسیار متنوع و غنی در حدود ۴۵۰۰ گونه از گیاهان آوندی دارد. همچنین این کشور دارای ۶۴۰ گونه بومی است. تعداد زیادی از گونه های گیاهی به صورت محلی در دسترس هستند و در تهیه داروهای سنتی استفاده می شوند. در این کشور بیش از ۴۰۰ گونه از گیاهان دارویی گزارش شده است. جنگل های این کشور را عمدتا درختان سرو کوهی تشکیل می دهند که حدود ۴۰ درصد از کل پوشش جنگلی است. ظرفیت سالانه جمع آوری گیاهان دارویی و معطر در تاجکستان حدود ۴۰۰۰ تن برآورد شده است. بسیاری از گیاهان دارویی و معطر به طور غیرقانونی جمع آوری و استفاده می شوند. روند اخیر جمع آوری و برداشت بیش از اندازه از گیاهان دارویی و معطر، توسط مردم محلی، وجود بسیاری از گونه های گیاهی را به خطر انداخته است. تقریباً ۲۲۶ گونه گیاهی در کتاب قرمز تاجیکستان به عنوان گونه های در معرض انقراض آورد شده است.

سیستم طب سنتی

این کشور به طور سنتی طیف وسیعی از داروهای گیاهی را برای درمان بیماری های مختلف استفاده می کند. به دلیل در دسترس نبودن داروهای جدید و طب مدرن، مردم این کشور درمان های سنتی را بیشتر از طب مدرن انجام می دهند. در سال ۲۰۰۱ مقررات جدیدی برای داروهای گیاهی در تاجیکستان معرفی شد، که در مورد داروهای معمولی نیز اعمال می شود.

تلاش های دولت در توسعه از طب سنتی

تاجیکستان سیستم پزشکی شوروی سابق را به ارث برده است و از آن الگو استفاده می کند. با این حال کارایی این سیستم به دلیل جنگ های داخلی در دوره ۱۹۹۲-۱۹۹۳ و همچنین پس از بحران های اقتصادی بدتر شده است. خشکسالی شدید در سال ۲۰۰۰ و عدم دسترسی مردم به اساسی ترین مراقبت های بهداشتی اولیه، باعث بدتر شدن سلامت عمومی مردم این کشور شده است. مرکز تحقیق و تولید داروهای گیاهی نیز توسط وزارت بهداشت در سال ۱۹۹۷ تاسیس شد.

فعالیت های تحقیقی و توسعه ای

باغ گیاه شناسی توسط موسسه گیاهشناسی بیولوژیکال پامیر (Pamir Biological) در دانشگاه ملی تاجیکستان به منظور حفظ گونه های ارزشمند این کشور تاسیس شده است.

تجارت و بازاریابی

این کشور سرمایه گذاری مشترک با یک شرکت هندی در زمینه تولید داروهای گیاهی داشته است. در سالهای گذشته اکثر داروخانه های خصوصی کوچک، تجارت گیاهان دارویی و محصولات آنها را شروع کرده اند. تاجیکستان قانون نظارتی را بر روی داروهای مصرفی این کشور وضع کرده است. براساس این قانون تنها داروهای ثبت شده می توانند به صورت قانونی خرید و فروش شوند. در سال ۱۹۹۸، ۳۳۳ مرکز محصولات دارویی در تاجیکستان ثبت شده است. با این حال هیچ اطلاعات دقیقی در مورد تجارت گیاهان دارویی و معطر در دسترس نیست.

مشکلات و محدودیت ها

از جمله عواملی که بر عدم بهره برداری تجاری این کشور در منابع گیاهان دارویی و معطر اثر دارند عبارتند از؛ عدم تلاش دولت در پژوهش های گیاهان دارویی، فقدان طرح مدون برای حفاظت و کشت گیاهان دارویی و معطر، جنگل زدایی سریع، عدم تلاش برای حفاظت از دانش بومی و سنتی، عدم کنترل بر بازاریابی داروها و نبود سرمایه های مالی از جمله دلایل اصلی برای بهره برداری حداقل از پتانسیل کامل این کشور در منابع گیاهان دارویی و معطر است.