ترکیب شیمیایی اجزای تشکیل دهنده ی اسانس متفاوت است و تحت تأثیر عوامل مختلفی نیز تجزیه می گردد. مثلاً هیدروکربورهای ترپن دار تحت تأثیر هوا به سرعت اکسیده و پلی مریزه می گردند.
یون برخی فلزات (بخصوص مس) در درجه حرارت بالا، حتّی در مقادیر بسیار کم، به سرعت باعث تجزیه اسانس می شود.
اگرچه فعل و انفعال های شیمیایی موجود در اسانس ها در دمای پایین به کندی صورت می پذیرد، ولی صرفاً ماندن و کهنه شدن این مواد در مدّت نسبتاً طولانی هرچند در درجه حرارت های پایین، باعث ایجاد واکنش های کند و نامطلوب شیمیایی و تغییر ماهیّت تدریجی آن ها می گردد.
وجود مقادیر بسیار کمی آب در اسانس حتی در حد چند دهم درصد، سبب تجزیه « استر» های موجود در اسانس ها به میزان ده برابر مقدار آب موجود در آن ها می شود، و در این حال مقدار اسید های چرب به نحو چشمگیری افزایش می یابد و همین امر یعنی وجود اسیدهای چرب، خود باعث بروز واکنش های نامطلوب دیگری در اسانس می گردد.
به طور کلی، برای نگهداری اسانس ها باید تمام عواملی را که باعث کاهش کیفیّت آن ها می شود، از دسترس دور نگه داشت. برای مثال؛ حتّی الامکان باید در درجه حرارت های پایین تر اقدام به نگهداری اسانس ها نمود؛ یا برای کاهش تماس اسانس ها با هوا که سبب اکسیده شدن آن ها می شود، باید ظروف محتوی اسانس را کاملاً پر و درب آن ها را کاملاً محکم نمود تا ورود هوا به داخل ظروف و تماس آن با سطح اسانس امکان پذیر نشود.
از آنجا که اسید سیتریک مانعی برای انجام واکنش های خاصّ شیمیایی یون فلزات سنگین است، چنانچه از ظروف فلزی یرای نگهداری اسانس استفاده می شود، می توان از مقادیر کمی اسید سیتریک استفاده نمود.
برخی از اسانس ها تحت تأثیر نور تجزیه می شوند. از این رو، بهتر است برای نگهداری این گونه مواد از ظروف شیشه ای تیره رنگ استفاده کرد.
نگهداری اسانس جعفری در ظروف شیشه ای تیره در دمای اتاق (۲۵ تا ۳۵ درجه سانتی گراد) و در صندوق های مخصوص یخ (۵ و ۱۰ درجه سانتی گراد) به مدت شش ماه، تغییرات معنا داری در ترکیب اسانس نشان نداد.
تحقیقات نشان می دهد، نگهداری اسانس شبت به مدت ۲۰ ماه در ظروف نفوذناپذیر به هوا و در تاریکی، اثری بر شاخص های کمّی اسانس نداشت؛ در حالی که نگهداری اسانس در ظروف درباز، سبب تجزیه ی اسانس پس از۴ تا ۵ ماه شد.
روی ظروف نگهداری اسانس باید اطلاعاتی نظیر نام اسانس، تاریخ ورود آن به انبار، وزن و سایر موارد لازم نوشته شود. انبارهای نگهداری اسانس نیز باید به وسایل اطفای حریق مجهز بوده و افراد غیر مسئول در آن ها رفت و آمد نداشته باشند.
منبع:
امیدبیگی، رضا. ۱۳۹۲. تولید و فرآوری گیاهان دارویی. جلد اول. انتشارات به نشر (انتشارات آستان قدس رضوی). صفحات ۲۷۵-۲۷۴٫
https://medplant.ir/?p=33561