به گزارش شبکه خبری گیاهان دارویی به نقل از خبرگزاری مهر، گیاهان دارویی یکی از ظرفیت‌های عرصه‌های منابع طبیعی بوده که استفاده آن به معنای تحقق اقتصاد مقاومتی است. در شرایطی که خشکسالی و کاهش علوفه زندگی عشایر و روستاییان را با مشکلاتی مواجه کرده است، توسعه و کشت گیاهان دارویی در عرصه‌های مرتعی راهکاری برای بهبود معیشت آنان است.در زمانی که کشور با برخی از مشکلات اقتصادی دست و پنجه نرم می‌کند و چرخ واحدها صنعتی به نحو مطلوبی نمی چرخد، منابع طبیعی ثروتی خدادادی و در دسترس برای گره گشایی است.

استانی مانند خراسان جنوبی با ماهیت منحصر به فرد آب و هوایی دارای گونه‌های مختلفی بوده که با دستان پر مهر خدا در دل کویر نهاده شده تا منبع درآمدی برای جمعیتش به خصوص روستانشینان باشد.در حال حاضر بیش از هزار و ۳۰۰ گونه گیاهی در خراسان جنوبی شناخته شده که دارای پتانسیل و مزیت‌های بالایی هستند. همچنین در تحقیق کارشناسان بیش از ۸۰ گونه گیاهی مزیت دار شناسایی شده که کمتر کسی در استان نسبت به این گیاهان و خواص درمانی آن آگاهی دارد.

در عصری که سایر کشورها مانند کانادا و اتریش گیاهان دارویی را در فروشگاه‌های عام به تبلیغ و توزیع می‌گذارند، ایران و به دنبال آن خراسان جنوبی از این نعمت خدادادی غافل هستند.بر اساس گزارش‌های میدانی می‌توان به این نتیجه دست یافت که بیش از نیمی از مردم خراسان جنوبی از گیاهان دارویی استان شناخت چندانی نداشته و بیش از هزار و ۳۰۰ گونه را در چند نوع شامل «زیره، کلپوره، بو مادران، اسطوخودوس و رازیانه» خلاصه می‌کنند.

گزارش‌ها حاکی از این است که اکثر شهروندان خراسان جنوبی حتی روستاییان هم بیش از آنچه به خواص گیاهان دارویی اهمیت دهند، داروهای شیمیایی را تسکین دردهایشان می‌دانند و بعضاً با مصرف خودسرانه، دردی دیگر بر مشکلاتشان می‌افزایند.

حال باید اندیشید که ریشه مشکل کجا بوده و چه راهکارهایی می‌تواند خراسان جنوبی و فراتر از آن، ایران را متوجه سود اقتصادی این ثروت خدادادی کند؟از این رو ساعتی را پای صحبت‌های مدیر مجتمع تحقیقات گیاهان دارویی جهاد دانشگاهی خراسان جنوبی می‌نشینیم تا از شرایط استان نسبت به داشتن ثروت خدادادی آگاه شویم و راهکارها و مشکلات موجود را نیز آنالیز کنیم.

مدیر مجتمع تحقیقات گیاهان دارویی جهاد دانشگاهی خراسان جنوبی در گفت و گو با خبرنگار مهر بیان کرد: در سه بعد زراعی، باغی و خودرو هزار و ۳۰۰ گونه داریم که پتانسیل گیاه دارویی دارند.محسن پویان با بیان اینکه هیچ گیاهی بدون خاصیت وجود ندارد، اظهار کرد: از این تعداد ۸۰ گونه گیاه شناسایی شده که مزیت دار هستند اما خشکسالی‌های ۱۸ ساله رویش آنها را کاهش داده است.

وی اظهار کرد: متأسفانه در گیاهان خودرو به جز زیره، زعفران و زرشک، تنها پنج درصد از گیاهان دارویی خراسان جنوبی مورد استفاده اقتصادی قرار می‌گیرد.پویان علت این امر را نبود کارخانه تولید دارو و بسته بندی گیاهان دارویی در استان دانست و گفت: در خراسان جنوبی مانند اصفهان، بازارچه گیاهان دارویی وجود ندارد.وی ادامه داد: در این راستا پروژه گیاهان دارویی در جهاد دانشگاهی تعریف شده تا بتوانیم برای ساماندهی گیاهان دارویی و بهره برداری‌های جدید راهکارهایی را ارائه کنیم.

مدیر مجتمع تحقیقات گیاهان دارویی جهاد دانشگاهی خراسان جنوبی با بیان اینکه نیاز آبی گیاهان دارویی بسیار کم است، افزود: «خارشتر» از جمله گونه‌هایی بوده که دارای نیاز آبی کم و خواص زیادی است.وی افزود: این در حالی است که تنها از دو سال گذشته به سراغ «خارشتر» رفته‌ایم در صورتی که باید تاکنون یک کارخانه استحصال مواد مؤثر از این گیاه و داروها فرموله شده از این گیاه را برای صادرات می‌داشتیم.

پویان با بیان اینکه گونه‌ای مانند «دِرمنه» دارای پوشش وسیعی بوده و می‌تواند در صنایع مختلف مورد استفاده قرار گیرد، افزود: همچنین گیاهی مانند «گز» دارویی بوده و می‌توانیم بسیاری از مواد دارویی را از آن استحصال کنیم اما این امر در استان انجام نمی‌شود.

وی با اشاره به اقدامات انجام شده در راستای تحقیق گیاهان دارویی، اظهار کرد: کارهای تحقیقاتی زیادی در زمینه گیاهان دارویی انجام شده اما کاربرد مهم‌تر از تحقیق است.پویان ادامه داد: اگر گیاهان دارویی مورد توجه قرار گیرند، می‌توانیم از امکانات موجود بهره برداری‌های اقتصادی وسیعی داشته باشیم.

مدیر مجتمع تحقیقات گیاهان دارویی جهاد دانشگاهی خراسان جنوبی بیان کرد: در استان به لحاظ فرآوری به ویژه در دارو و دارو سازی خیلی ضعیف هستیم.وی با بیان اینکه در کشورهایی مانند اتریش و کانادا، بدنه‌ای از فروشگاه‌های عام را به قرص‌ها و کپسول‌های گیاهی اختصاص می‌دهند، اظهار کرد: این در حالی است که این امر را در ایران مشاهده نمی‌کنیم.

پویان با بیان اینکه از گیاه «خُرفه» عصاره‌ای تهیه می‌شود که در تمام دنیا به جز ایران عرضه می‌شود، افزود: در زمینه فروش و عرضه گیاهان دارویی در ایران قوانین خاصی وجود داشته که باید تجدید نظر شود چراکه در شرایط پیش رو یا دنیا اشتباه می‌کند و یا ما از غافله عقب هستیم.وی با تاکید بر اینکه باید دیدگاه‌ها را در خصوص گیاهان دارویی تغییر دهیم، اظهار کرد: برخی از افراد با تخصص‌هایی غیر مرتبط در عطاری‌ها مشغول به کار می‌شوند که باید مورد توجه قرار گیرد.

مدیر مجتمع تحقیقات گیاهان دارویی جهاد دانشگاهی خراسان جنوبی با بیان اینکه راجع به گیاهان دارویی حرف می زنیم اما کار عملیاتی ضعیف است، گفت: تا کی باید بگوییم ایران کشور گیاهان دارویی است این در حالی است که با حلوا حلوا کردن دهان انسان شیرین نمی‌شود!

پویان با بیان اینکه یکی از ضعف‌های موجود این است که گیاهان دارویی به صورت فله‌ای صادر می‌شود، گفت: این در حالی است که دیگر کشورها از گیاهان دارویی و فرآوری آنها استفاده زیادی می‌کنند.به نظر می‌رسد باید نهضتی فراگیر از مردم و مسئولان برای استفاده از ثروت عظیم گیاهان دارویی در استان شکل گیرد تا از این منبع عظیم سفره‌ای برای دیگران پهن نکنیم و خود از داشته‌ها یمان بی بهره بمانیم.