امروزه در صنعت غذا از رنگهای خوراکی مصنوعی به میزان زیادی در تهیه انواع آبمیوه، بستنی، بیسکویت و انواع شیرینیجات استفاده میشود. این دسته از افزودنیها که بیشتر به منظور جذب مشتری، پوشش دادن رنگ نامطلوب محصول و شدت بخشیدن به رنگ یا هویت ماده غذایی استفاده میشود، اغلب منشأ شیمیایی داشته و میتواند در طولانی مدت مسمومیتهایی را در مصرفکننده ایجاد کند. البته در گروه رنگهای خوراکی رنگهای طبیعی که منشأ گیاهی داشته یا رنگهای مشابه طبیعی که فرمولشان شبیه رنگهای طبیعی است، نیز وجود دارند ولی به دلیل آن که رنگهای شیمیایی جذابیت بیشتر داشته و ارزانتر و راحتتر تهیه شده، بیشتر مورد استفاده قرار میگیرند.
ناگفته نماند استفاده مناسب و در حد مجاز از رنگهای خوراکی شیمیایی مورد تایید اثر نامطلوبی بر سلامت افراد ندارد، ولی استفاده بیش از حد از خوراکیهای رنگی در یک زمان یا مصرف مداوم در طولانی مدت میتواند برای مصرفکننده مخاطرهآمیز باشد.
این رنگها اغلب روی دو سیستم سمزدای بدن مثل کلیه و کبد بیشتر از سایر اندامها تأثیر سوء داشته و شدت تأثیر آن در کودکان، خانمهای باردار و سالمندان بیش از گروههای دیگر است. این رنگها به طور نسبی سمی بوده و برخی از آنها حالت تجمعی در بافتهای بدن دارند و کمتر دفع میشوند. بنابراین با گذشت زمان بر مقدارشان افزوده شده و مسمومیتزا میشوند.
رنگها اغلب روی دو سیستم سمزدای بدن مثل کلیه و کبد بیشتر از سایر اندامها تأثیر سوء داشته و شدت تأثیر آن در کودکان، خانمهای باردار و سالمندان بیش از گروههای دیگر است.
عدهای تصور میکنند مسمومیت با این افزودنیها با اسهال و استفراغ شروع میشود و بعد از چند روز مشکل حل میشود، اما بد نیست بدانید که ناراحتیهای گوارشی، سادهترین نوع این مسمومیتها هستند. اغلب مسمومیت به این نوع افزودنیها اثر سریع نداشته و در طولانی مدت موجب مسمومیتهای کبدی، کلیوی، خونی و … میشوند.
همچنین طبق تحقیقات انجام شده تأثیر رنگهای مصنوعی روی بدن به گونهای است که گاه با تکثیر بیش از اندازه سلولها به ویژه در کودکان در بلندمدت باعث ایجاد انواع تومورهای خوشخیم و بدخیم شده و زمینه ابتلا به سرطان را فراهم میکنند.
همچنین این افزودنیها میتوانند موجب بروز اختلالات رفتاری، عقبافتادگی ذهنی، واکنشهای شدید آلرژیک و حتی تشدید بیشفعالی شوند که بروز این حالتها میتواند برای کودکان بسیار خطرناک باشد. از سوی دیگر امکان بروز ناهنجاری کودک و سقط جنین در مادرانی که از خوراکیهای رنگی به وفور استفاده میکنند نیز وجود دارد و میتواند موجب تغییرات عصبی و هورمونی در زنان باردار شود.
توصیهها
این روزها برخی مغازههای فروشنده لوازم شیرینیپزی اقدام به فروش رنگهای خوراکی پودری میکنند. اغلب این رنگها نهتنها استاندارد و قابل تایید نیستند، بلکه به صورت غیربهداشتی تولید و عرضه میشوند. برخی از این رنگها در صنعت برای رنگ کردن پارچه و الیاف مصنوعی استفاده میشوند و برای سلامت فوقالعاده خطرناک هستند.
اگر برای تزیین غذا یا شیرینیجات اصرار به استفاده از رنگهای مصنوعی دارید، حتماً انواعی را که دارای بستهبندی بهداشتی، تاریخ مصرف، مجوز بهداشتی و دستورالعمل فارسی هستند، خریداری کنید، اما بهتر است به جای استفاده از رنگهای مصنوعی سراغ رنگهای طبیعی رفته و از آب اسفناج، جعفری، چغندر قند یا پودر گلرنگ، زعفران، کاکائو یا رنگهای میوههایی چون آلبالو، توت فرنگی و … برای شیرینی یا نوشیدنیهای خود استفاده کنید.
بخش تغذیه و آشپزی تبیان
منبع: جام جم – فاخره بهبهانی
https://medplant.ir/?p=3223